ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ 2014

Μάι 24, 2014 Νέα 0

ΚΟΜΒΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ

ο εκλογικός προβληματισμός

μέσα από τον κινηματογράφο

Πολλές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου έχουν ασχοληθεί με τις εκλογές, τα κόμματα και τους πολιτευτές. Το θέμα αυτό έχει καταντήσει μια κοινοτυπία και κάτι σαν εθιμικό, δηλαδή να ασχολούνται τα ΜΜΕ και κάποιοι ιστοτόποι με αυτό το θέμα. Εδώ θα ασχοληθούμε με ένα άλλο θέμα που έχει να κάνει με τη ζωή του Έλληνα, με αυτό της μετανάστευσης. Εξ’άλλου, αυτό το θέμα είναι μια απόρροια των πολιτικών που εξασκούν κάθε φορά οι εκάστοτε κυβερνήσεις.

Θα ξεκινήσουμε με μία ταινία, «Καλή πατρίδα σύντροφε», του Λευτέρη Ξανθόπουλου. Ο σκηνοθέτης της έχει κάνει πιο μπροστά την «Ελληνική Κοινότητα της Χαϊδελβέργης», η οποία αναφέρεται στους Έλληνες μετανάστες που ζουν σε αυτή την πόλη της Δυτικής (τότε) Γερμανίας, όπως και στις πολιτικές που δημιούργησαν αυτό το μεταναστευτικό κύμα, πολιτικές ολοκληρωτικές, δικτατορία, άνιση κατανομή του πλούτου. Στην «Καλή πατρίδα σύντροφε» αναφέρεται στο μεταναστευτικό κύμα που δημιούργησε ο εμφύλιος πόλεμος. Οι σκηνές που φέρνουν στην Ελλάδα, προσομοιάζουν την Ουγγαρία με την Ελλάδα, εικονοποιούν το νόστο, το αίσθημα προσέγγισης της πατρίδας, είναι η μεγάλη δύναμη της ταινίας. Θα αναφερθούμε σε αυτή την ταινία εκτενέστερα σε άλλο σημείωμά μας. Χρησιμοποιούμε εδώ την αναφορά σε αυτή για να κάνουμε μια γέφυρα με μια άλλη ταινία που θα αναφερθεί στους μετανάστες της μεταπολεμικής Ελλάδας, αυτό το θέμα που είναι η αναφορά μας σε αυτό το κείμενο.

ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ ΛΙΑΡΟΠΟΥΛΟΥ

Η ταινία στην οποία αναφερόμαστε είναι το «Γράμμα απ’το Σαρλερουά» (1965), του Λάμπρου Λιαρόπουλου. Όμως θα την ξαναβρούμε σε μια άλλη ταινία του, στην οποία έχουν συμπληρωθεί άλλα πλάνα και αυτά της «Αθήνα πόλη χαμόγελο» (1967), όλα έχουν γίνει ένα οργανικό σύνολο στην ταινία το «Άλλο γράμμα» (1977). Στην ταινία υποτίθεται ότι ένας μετανάστης στο Βέλγιο γράφει ένα γράμμα στη μάνα του στην Ελλάδα, κάπου στη Βόρειο Ελλάδα. Γρήγορα καταλαβαίνουμε ότι αυτό το γράμμα απευθύνεται σε εμάς. Εμείς είμαστε οι αποδέκτες των νοημάτων του.

Σε αυτό το γράμμα ξεδιπλώνεται ο πόνος του μετανάστη, η πληγή που άνοιξε με την αιμορραγία του ανθρώπινου δυναμικού, η θέληση για επιστροφή, το ρίζωμα στην ξένη πατρίδα, όπου έχει κάνει οικογένεια, η αγάπη για τη μάνα του, οι πολιτικές που τον τράβηξαν να βρει αλλού μια καλή τύχη, τελικά η βίωση μιας ακόμη απελπιστικής κατάστασης, στα ορυχεία του Βελγίου. Στο φιλοσοφικό-δοκίμιο-ντοκιμαντέρ του Λάμπρου Λιαρόπουλου ξεδιπλώνονται αυτές οι έννοιες και αφήνουν υπονοούμενα, σημεία απ’όπου μπορούμε να πιαστούμε για να κάνουμε τους δικούς μας συνειρμούς ή φιλοσοφικές προεκτάσεις, ο καθένας αφού την έχει δει.

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ

Ο μετανάστης που γράφει είναι ανώνυμος, για να δείχνει ότι είναι το αναφερόμενο του Έλληνα μετανάστη. Αυτό που τον έδιωξε από την πατρίδα του είναι οι πολιτικές της Ελλάδας. Μπορούμε να σκεφτούμε.

Η απουσία παραγωγικής πολιτικής που να εξασφαλίζει δουλειά, παραγωγικό πλούτο, σε αντίθεση με την επιμονή η Ελλάδα να είναι σφιχτά δεμένη στο άρμα άλλων δυνάμεων, Αμερική ή Αγγλία, λειτουργώντας σα μεταπράτης και όχι σα μια αυτόνομη παραγωγική δύναμη. Οι δουλειές είναι λίγες και ο καθένας θα πάει για να βρει ένα καλύτερο αύριο σε άλλες χώρες, στην Αμερική, στη Γερμανία, στην Αγγλία, στην στη Γαλλία, στην Αυστραλία… Φτιάχνει την οικονομία άλλων χωρών, όχι όμως της πατρίδας του. Ένας από αυτούς είναι και το κεντρικό πρόσωπο της ταινίας.

Η πολιτική απαγορεύσεων, ολοκληρωτισμού και φασισμού, απαγορεύει στον καθένα να ζήσει τη ζωή του όπως αυτός θέλει. Προσπαθεί να βρει αυτή την ελευθερία σε άλλες χώρες. Τελικά θα ζήσει μια ακόμη ουτοπία.

Πολιτικές που δεν εμπιστεύονται τους νέους. Βλέπουν την οπισθοδρόμηση της παράδοσης, τη συντήρηση των παλιών αξιών και όχι την εξέλιξή τους. Οι νέοι δεν έχουν χώρο να εκφρασθούν, να παράξουν, δεν ελπίζουν πια σε τίποτε. Έχουν τη φλόγα να δημιουργήσουν αλλά δεν μπορούν να κάνουν τίποτε, αυτό το Κράτος τους βάζει όλο και περισσότερα εμπόδια.

Μπορούμε να καταλήξουμε ότι έχουμε να κάνουμε με κυβερνήσεις προδοτών, όσον αφορά τόσο στο εθνικό όσο και στο προσωπικό αίσθημα του Έλληνα. Κυβερνήσεις που έχουν μάθει μόνο να ξεπουλούν παρά να δημιουργούν. Πολιτικοί που θα έπρεπε τουλάχιστον να μην εμφανιστούν ξανά στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας, αν δεν στηθεί για αυτούς πάλι το Γουδί. Η ιστορία όμως, σα μια φάρσα, τους ξαναφέρνει στο προσκήνιο και μάλιστα σε ηγετικές θέσεις, όπως τον «εθνάρχη» Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Αβέρωφ, το Ράλλη, τον Παπανδρέου, τις καρικατούρες της Αριστεράς, το Φλωράκη, τον Κύρκο, το Φαράκο, αλλά και τη θλιβερή συνέχειά τους, τον Καραμανλή το νεώτερο, το Γεώργιο Παπανδρέου, υιό, τον Αντώνη Σαμαρά, τον Κουβέλη, το Μιχαλολιάκο, το Μητσοτάκη, την Μπακογιάννη…

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Το 2014 τι έχει αλλάξει; Απολύτως τίποτε. Στήνονται οι κάλπες και βγάζουν πάντα τους συνδυασμούς της προδοσίας, της ντροπής και της απελπισίας. Αυτό θα πρέπει κάποτε να αλλάξει. Να βιώσουμε πρώτα τη συλλογικότητα και μέσα από αυτή την προσωπική μας αξία, απαλλαγμένοι από άγχοι, προκαταλήψεις και νευρώσεις, να δούμε ένα μέλλον που να αρμόζει στην Ελλάδα. Οι ευρωεκολογές είναι ένα στοίχημα, να γυρίσουμε την πλάτη σε αυτές τις πολιτικές, στα πολιτικά μορφώματα της συντήρησης, ΠΑΣΟΚ, Ελιά, ΝΔ, ΔΗΜΑΡ, τα νέα μορφώματα που παραπέμπουν σε αυτά, Ποτάμι, ή σε αυτά που μας γυρίζουν πίσω στο παρελθόν, Χρυσή Αυγή, εθνικιστικές παρατάξεις. Οι επιλογές είναι συγκεκριμένες.

Γιάννης Φραγκούλης