ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΕΡΑΣΙΑΣ ΣΑΜΑΡΑ

Ιούν 13, 2022 Θέατρο 0

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΑΠΟΤΟΚΟ ΤΗΣ ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗΣ

Η Κερασία Σαμαρά συνομιλεί με το Νίκο Θωμόπουλο

Έχουμε τη χαρά να μιλήσουμε με την Κερασία Σαμαρά, στον Πολυχώρο Αλεξάνδρεια. Σκηνοθετεί το θεατρικό έργο, «Το ψέμα». Θα μιλήσουμε για αυτό το θεατρικό έργο και κάποια βασικά θέματα που θα θέλαμε να μάθουμε.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΕΡΑΣΙΑΣ ΣΑΜΑΡΑ: ΤΟ ΕΡΓΟ

Τι σου άρεσε στο συγκεκριμένο έργο, με λίγα λόγια, πως το αντιμετώπισες σκηνοθετικά;

Μου άρεσε το θέμα του που είναι διαχρονικό και αφορά σε όλο το φάσμα των ανθρωπίνων σχέσεων. Το λεπτό χιούμορ του γαλλικού μπουλβάρ και το γεγονός ότι προσομοιάζει σε ένα είδος θεατρικό που εμείς το ξέρουμε από τις παλιές ελληνικές κωμωδίες. Έχει κάτι αθώο. Χρησιμοποιεί ακόμη και γκαγκ, χρησιμοποιεί ρυθμούς για να ξαφνιάζει το θεατή και να έχει τα ξαφνιάσματα που χρειάζεται το χιούμορ. Έχει πάρα πολύ καλά σκιαγραφημένους χαρακτήρες.

“Συνέντευξη Κερασίας Σαμαρά: ανανεώνεται διαρκώς

το ενδιαφέρον για το τι συνέβη μετά το σβήσιμο των φώτων.”

Στον τρόπο που δούλεψες, στη σκηνοθεσία σου, αντιμετώπισες κάποια προβλήματα; Γενικά, πως αξιοποίησες τους ηθοποιούς, δουλεύοντας σκηνοθετικά πάνω στο συγκεκριμένο έργο;

Πρόκειται για τέσσερις πολύ έμπειρους ηθοποιούς. Δεν είχα κανένα πρόβλημα, ίσα-ίσα με βοήθησαν πάρα πολύ να φορμάρω αυτό που είχα αρχικά στο μυαλό μου. Νομίζω ότι το highlight της παράστασης είναι τα φλασμπάκ που έχουν προστεθεί. Είναι κάποιες στιγμές που επαναλαμβάνονται στην παράσταση, για να θυμηθεί ο θεατής κάτι που έπρεπε να θυμηθεί. Οπότε ανανεώνεται διαρκώς το ενδιαφέρον για το τι συνέβη μετά το σβήσιμο των φώτων.

Οι ηθοποιοί είναι φίλοι και συνάδελφοι. Ομολογώ ότι και εγώ εξεπλάγην πολύ από το ταλέντο που έχουν κάποιοι, που δεν το γνώριζα. Πρόκειται για ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικό χώρο μεταξύ τους. Καταφέραμε όλοι μαζί να υπάρξει μία σύμπνοια, στο πως θα γίνουμε όλοι μαζί κοινωνοί αυτού του θέματος.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΕΡΑΣΙΑΣ ΣΑΜΑΡΑ: Η ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Πόση ελευθερία επιτρέπεις, ως σκηνοθέτης, στους ηθοποιούς στο να δουλεύουν ομαδικά, στο θέατρο και στο συγκεκριμένο έργο;

Κάθε παρτιτούρα έχει απόλυτη ελευθερία. Δηλαδή, σε ένα τραγούδι που έχει γραμμένη παρτιτούρα πολύ διαφορετικά θα το πω εγώ, πολύ διαφορετικά η Σελίν Ντιον, πολύ διαφορετικά κάποιος που περνά από το δρόμο. Σίγουρα η παρτιτούρα υπάρχει. Δε θα ήθελα να φεύγουμε από την παρτιτούρα. Η ελευθερία βρίσκεται στο γεγονός ότι ζωντανεύουμε έναν υπαρκτό κανόνα. Εκεί λοιπόν φαίνεται και το ταλέντο του κάθε ηθοποιού και το πόσο ζωντανό είναι το αντικείμενό του.

“Συνέντευξη Κερασίας Σαμαρά: είχα την τύχη

να δουλέψω πολύ νωρίς με το Λευτέρη Βογιατζή.”

Ποιες δυσκολίες υπήρχαν πρακτικά, τεχνικά: Γενικότερα πως χειρίζεσαι τις δυσκολίες στη σκηνοθεσία που κάνεις; Πιστεύεις ότι ο σκηνοθέτης πρέπει να βρίσκει λύσεις εκεί που δεν υπάρχουν, να είναι ευέλικτος; Σε έχει βοηθήσει πιστεύω σαν ηθοποιό πολύ το να μπορείς να μπαίνεις στην ψυχολογία του ηθοποιού την ώρα που δουλεύει και αντιμετωπίζει τις δυσκολίες του. Πιστεύεις ότι ο σκηνοθέτης όταν είναι και ηθοποιός μπορεί να είναι πιο ευέλικτος και να αφουγκραστεί τα προβλήματα των ηθοποιών ώστε να μπορεί να ταυτιστεί μαζί τους; Με αποτέλεσμα και το κοινό να ταυτιστεί μετά;

Ναι. Το πιστεύω αυτό. Είναι πιο εύκολο για το σκηνοθέτη να αντιληφθεί το όποιο πρόβλημα έχει ο ηθοποιός και να το βοηθήσει να το λύσει. Σίγουρα. Πρέπει να έχεις περάσει από αυτή τη διαδικασία που είναι πολύ λυτρωτική και οδυνηρή ταυτόχρονα. Για να μπορέσεις να έχεις μια αντίληψη αυτής της διαδικασίας.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΕΡΑΣΙΑΣ ΣΑΜΑΡΑ: Η ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΗΣ

Πως ξεκίνησες, με ποια ερεθίσματα και πρότυπα να ασχολείσαι με το θέατρο ως ηθοποιός και ως σκηνοθέτης;

Ως ηθοποιός είχα την τύχη να δουλέψω πολύ νωρίς με το Λευτέρη Βογιατζή και κατόπιν με πολύ μεγάλους σκηνοθέτες. Κάποιοι από αυτούς ήταν από τους παγκοσμίως γνωστούς και σεβαστούς. Διένυσα ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Πρώτη φορά που δούλεψα ήταν στο Εθνικό Θέατρο, το 1989, τώρα έχουμε 2022, δηλαδή πριν 33 χρόνια.

Ως σκηνοθέτης ξεκίνησα να σκηνοθετώ το 2004, δηλαδή πριν 18 χρόνια. Έχω σκηνοθετήσει αρκετά έργα. Η σκηνοθεσία ήρθε σαν απότοκο της υποκριτικής. Για κάποιο λόγο κάποια έργα άρχισαν να μου μιλούν, να τα ονειρεύομαι, να βλέπω κάποιες εικόνες μέσα σε αυτά. Όχι όλα, κάποια. Είναι σχετικά πιο εύκολο να στήνω μια παράσταση και να τη δίνω προς τα έξω.

“Συνέντευξη Κερασίας Σαμαρά: το θέατρο τόλμησε να γδυθεί”

Πιστεύεις ότι υπάρχει κρίση ηθική και πολιτιστική στο σύγχρονο θέατρο μετά από κάποια γεγονότα που δεν τιμούν τους ηθοποιούς και γενικότερα το ήθος που θα πρέπει να παράγει ο ηθοποιός και ο σκηνοθέτης στο χώρο του θεάτρου;

Φυσικά δεν τιμούν τους ηθοποιούς, αλλά και δεν τιμούν οποιοδήποτε μέλος της κοινωνίας, από οπουδήποτε χώρο και αν προέρχεται. Θέλω να πω, το θέατρο για μια ακόμα φορά έγινε αυτό για το οποίο είναι ταγμένο: ένας καθρέπτης της κοινωνίας. Μόνο που το θέατρο τόλμησε να γδυθεί, ενώ καμία άλλη ομάδα κοινωνική δεν το τόλμησε αυτό. Ίσως ο αθλητισμός, μόνο.

Το μήνυμα που θα πρέπει να δίνει το θέατρο -και στην Ελλάδα και παγκόσμια- πιστεύεις ότι σχετίζεται με την αφύπνιση των συνειδήσεων, με βάση την πολιτική κατάσταση και τα προβλήματα που έχει η κοινωνία, στο σύγχρονο κόσμο;

Θέλουμε δε θέλουμε μία παράσταση είναι πολιτική πράξη. Χωρίς να το ξέρουμε καν, αν είμαστε συντονισμένοι με ένα καλλιτεχνικό πνεύμα, επιλέγουμε πράγματα να κάνουμε, τα οποία βάζουν το λιθαράκι τους για να χτιστεί ένας άλλος κόσμος. Οπότε είναι πολιτική πράξη το θέατρο. Όπως επίσης είναι πολιτική πράξη ο τρόπος ζωής που επιλέγουμε να ζήσουμε στην καθημερινότητά μας.

“Συνέντευξη Κερασίας Σαμαρά: δεν υπάρχει

αντιπαράθεση ανάμεσα στο σώμα και στο λόγο.”

Αλλά το θέατρο, επειδή απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό και επειδή με αυτό το κοινό έχει ένα διάλογο, αφανή αλλά αισθητό, έχει μεγαλύτερη ευθύνη πάνω σε αυτό. Ναι, πιστεύω ότι το θέατρο είναι πολιτική πράξη, με την ευρύτερη έννοια του όρου, ωστόσο.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΕΡΑΣΙΑΣ ΣΑΜΑΡΑ: Ο ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ

Η γλώσσα του σώματος και ο λόγος, ως αφήγηση, είναι δύο πράγματα που, πολλές φορές, στις σύγχρονες μελέτες που έχουν γίνει για το θέατρο, βρίσκονται, με έναν τρόπο, σε μία αντιπαράθεση. Δηλαδή για άλλους το θέατρο είναι λόγος -και εκεί δίνουν το βάρος- για άλλους παίζει μεγάλο ρόλο η γλώσσα του σώματος στον ηθοποιό. Γενικά τα τελευταία χρόνια που έχουν αυξηθεί πάρα πολύ οι περφόρμανς και το σωματικό θέατρο, προς όλες του τις εκφράσεις. Τι πιστεύεις πάνω σε αυτό;

Πιστεύω ότι ο ηθοποιός είναι ένα όργανο. Ένα μουσικό όργανο. Ή αν τον αγγίξεις στις χορδές του ή στο κρουστό του μέρος ή φυσήξεις μέσα σε αυτό ή τον κοιτάξεις από μακριά, πρέπει να αποπνέει μία μελωδία. Συνεπώς δεν υπάρχει αντιπαράθεση ανάμεσα στο σώμα και στο λόγο. Ο λόγος και το σώμα είναι ένα.

Η έννοια του ρυθμού, στη δραματουργική επεξεργασία, στη δομή και στη σκηνοθεσία. Στο συγκεκριμένο έργο που ανεβάζετε υπάρχει πολύ καλή αίσθηση του ρυθμού. Είσαι και μουσικός και τραγουδίστρια. Πως πετυχαίνεται, τεχνικά θα έλεγα, ιδίως σε μία κωμωδία που έχει λεπτές ισορροπίες, στην αίσθηση του ρυθμού που εισπράττει το κοινό και ψυχαγωγείται μέσα από το ρυθμό με σωστό τρόπο;

Ο ρυθμός μιας παράστασης είναι ουσιαστικά η μετάφραση ενός συναισθήματος. Δεν είναι κάτι που θα πρέπει να το φοράμε στο λόγο. Είναι κάτι που θα πρέπει να προκύπτει από την ψυχική κατάσταση της στιγμής. Δε θα μιλήσω για το ρυθμό που θα πρέπει να δίνουμε. Θα μιλήσω για το ρυθμό που θα πρέπει να συνάδει με την ψυχική κατάσταση των ηρώων, με τη σπουδαιότητα της στιγμής κ.λπ. Με άλλα λόγια, θα πρέπει ο σκηνοθέτης να κάνει μία ωραία, σωστή ανάγνωση του ρυθμού της στιγμής. Να τον επιβάλλει στην παράσταση.

“Συνέντευξη Κερασίας Σαμαρά: Δε σημαίνει,

δηλαδή ότι αν δεν πάει κόσμος σε μια παράσταση, ότι δεν είναι καλή.”

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΕΡΑΣΙΑΣ ΣΑΜΑΡΑ: Η ΑΠΛΟΤΗΤΑ

Όσον αφορά στην απλότητα που θα πρέπει να έχει το νόημα ενός έργου. Στο συγκεκριμένο έργο ταυτίζεται ο θεατής γιατί αναγνωρίζει καθημερινούς ανθρώπους και χαρακτήρες που είναι πολύ κοντά σε αυτόν. Πιστεύεις ότι η τέχνη θα πρέπει να έχει μια απλότητα; Έλεγαν κάποτε οι παλιοί, όταν η ταξιθέτρια καταλαβαίνει ένα έργο, χωρίς να έχει γνώση, το έργο έχει επιτυχία, στα παλιά ελληνικά θέατρα. Συμφωνείς με αυτή την άποψη;

Αν έχει επιτυχία, έχει επιτυχία. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι είναι καλή παράσταση. Δηλαδή, το να καταλαβαίνει η ταξιθέτρια το έργο δεν είναι καλλιτεχνικό κριτήριο.

Με την έννοια ότι το καταλαβαίνει και περνάει καλά με αυτό.

Ούτε αυτό είναι καλλιτεχνικό κριτήριο. Μακάρι να περνάει καλά και να έρχεται κόσμος στο θέατρο, δεν είναι όμως αυτό καλλιτεχνικό κριτήριο. Δε σημαίνει, δηλαδή ότι αν δεν πάει κόσμος σε μια παράσταση, ότι δεν είναι καλή.

Τα καλλιτεχνικά κριτήρια που εσύ βάζεις, τα στάνταρ που έχεις εσύ, ως θεατής, ηθοποιός και σκηνοθέτης, ποια είναι για μια πραγματικά πετυχημένη παράσταση, βάσει της εμπειρίας που έχεις;

Θα έλεγα, τα θεατρικά έργα είναι ένα μαθηματικό πρόβλημα. Αν επαληθεύεται έχει πετύχει. Αυτό. Τόσο απλά. Δεν εντάσσεται στο πλαίσιο μου άρεσε ή δε μου άρεσε. Δεν μας αφορά αυτό. Μας αφορά, μπράβο, μακάρι να μας αρέσει. Ένα σκηνοθέτη και ένα συντελεστή παράσταση, γενικότερα, δεν πρέπει να τον αφορά πρώτα αν του αρέσει ένα έργο. Αλλά αν είναι σωστά δομημένο. Σωστά, σε σχέση με το τι θα ήθελε ο συγγραφέας από το έργο και τι εξυπηρετεί το έργο στη σημερινή εποχή.

“Συνέντευξη Κερασίας Σαμαρά: είναι

δύσκολο να κάνεις όνειρα σήμερα.”

Αν ανεβάζαμε σήμερα την «Έντα Γκάμπλερ» με έναν άλλο τρόπο μπορεί ο Ίψεν να μη συμφωνούσε. Αλλά, για σήμερα, μπορεί αυτός να είναι ο σωστότερος τρόπος και ο πιο ενδεδειγμένος. Άρα αυτός είναι ο στόχος μας. Να εξυπηρετεί το έργο σήμερα το σκοπό για τον οποίο γράφτηκε τότε. Με έναν αντίστοιχο τρόπο, ας πούμε.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΕΡΑΣΙΑΣ ΣΑΜΑΡΑ: ΘΕΑΤΡΟ-ΖΩΗ

Να έχει μια διαχρονικότητα και μια επικαιρότητα.

Να έχει… Να εξυπηρετεί το στόχο του.

Συνήθως κάνεις μελλοντικά όνειρα και σχέδια; Ποια είναι τα επόμενα σχέδια, μετά από αυτή την παράσταση;

Κάνω. Γιατί αν δεν έχουμε όνειρα κάτι δεν πάει καλά. Δηλαδή, δεν μπορώ να σκεφτώ τον εαυτό μου να μη θέλει τίποτε, να μην επιθυμεί, να μην έχει όνειρα, να μη γεννάει ιδέες. Ταυτόχρονα με αυτό το έργο παρουσιάζω τη «Μαρίκα Παπαγκίκα». Μια παράσταση με τον Τάκη Μπαρμπέρη και το Takis Barberis Group. Σε ένα κείμενο του Νίκου Σταματιάδη που είναι η ζωή της Μαρίκας. Θα το κάνουμε πρώτη φορά 28 Ιουνίου 2022, στο Μαραθώνα και στις 30 Ιουνίου στην Ελευσίνα. Αλλά, είναι δύσκολο να κάνεις όνειρα σήμερα. Είναι δύσκολο.

“Συνέντευξη Κερασίας Σαμαρά: Έχω πράγματα

που με κάνουν ευτυχισμένη πέρα του θεάτρου.”

Κατά πόσο το θέατρο επηρεάζει την ψυχολογία και τον τρόπο ζωής σε εσένα; Δηλαδή, το θέατρο για άλλους είναι απλά ένα λειτούργημα και από εκεί και πέρα ζω τη ζωή μου κανονικά. Για άλλους τους επηρεάζει και στην υπόλοιπη ζωή τους, με την καλή και με την κακή έννοια. Εσύ πως το βιώνεις αυτό;

Κοιτάξτε. Έχω διαφυγές. Έχω πράγματα που με κάνουν ευτυχισμένη πέρα του θεάτρου. Πολλά. Και είμαι πλούσιος άνθρωπος. Όμως, ίσως επειδή δεν έχω οικογένεια, που είναι το πρώτο σημείο αναφοράς μετά το «ζούμε», η δουλειά μου είναι το αμέσως επόμενο. Δεν μπορώ να σκεφτώ ότι θα είμαι ευτυχισμένη χωρίς να κάνω θέατρο, αλλά, ίσως, με κάποιες συναφείς συνθήκες, να είμαι κιόλας. Έχω, δηλαδή, στο μυαλό μου, την πιθανότητα, ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να σταματήσω να κάνω θέατρο και πως θα είμαι τότε ευτυχισμένη. Δεν μου είναι ξένο. Το σκέφτομαι.

Ευχαριστούμε.

Και εγώ ευχαριστώ πάρα πολύ. Να είστε καλά.

Διαβάστε την κριτική για την παράσταση

Δείτε τις συνεντεύξεις που έχουμε ετοιμάσει