ΚΡΙΤΙΚΟΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

Ιούν 17, 2022 Κινηματογράφος 0

Η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

Κριτικοί Κινηματογράφου: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Τι σημαίνουν 45 χρόνια Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου; Ποιος είναι ο ρόλος του σωματείου όλα αυτά τα χρόνια; Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα μπορεί να δοθεί εάν κάποιος δει πιο προσεχτικά το χώρο της κριτικής κινηματογράφου στην Ελλάδα. Πολύ περισσότερο όταν αποφασίσει να κάνει μία διαχρονική μελέτη.

ΚΡΙΤΙΚΟΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ Π.Ε.Κ.Κ.

Να δούμε λίγο την ιστορία της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (Π.Ε.Κ.Κ.). Οι Έλληνες κριτικοί κινηματογράφου είχαν ένα σωματείο με τον προσδιορισμό Αθηνών πριν να δημιουργηθεί η Π.Ε.Κ.Κ. Ένα άλλο σωματείο είχε δημιουργηθεί με πολύ σύντομο χρόνο ζωής εφόσον ιδρύθηκε λίγες μέρες πριν τη χούντα του 1967. Μετά την πτώση της χούντας, το 1976, ιδρύθηκε η Π.Ε.Κ.Κ., στα ιδρυτικά μέλη υπάρχουν κάποιοι σημαντικοί κριτικοί και θεωρητικοί του κινηματογράφου. Ανάμεσα σε αυτούς ο Παύλος Ζάννας, ο Βασίλης Ρφαηλίδης, ο Θανάσης Ρεντζής, ο Νίνος Φένεκ Μικελίδης, ο Διαμάντης Λεβεντάκος.

Αν διαβάσει κάποιος το πρώτο καταστατικό της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου θα καταλάβει το στόχο αυτής της Ένωσης. Μπορούμε να συνοψίσουμε με δύο λόγια: Δημιουργία βιβλιοθήκης και βιντεοθήκης για την επιμόρφωση του κινηματογραφόφιλου κοινού. Οργάνωση εκδηλώσεων για την προώθηση του κινηματογράφου στην Ελλάδα. Η κριτική κινηματογράφου για την Π.Ε.Κ.Κ. ήταν λειτούργημα και όχι ένα ακόμα επάγγελμα. Όλα αυτά το 1978. Αν έχουμε αυτά στο μυαλό μας μπορούμε να δούμε το σημερινό τοπίο στην κριτική κινηματογράφου.

ΚΡΙΤΙΚΟΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ: ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΤΟΠΙΟ

Η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου καλείται πλέον να διαχειριστεί ένα δυσμορφικό τοπίο. Θα εξηγήσω συνοπτικά τι εννοώ.

Στη δημοσιογραφία στις μέρες μας η κριτική κινηματογράφου είναι κάτι το αφηρημένο. Ο καθένας μπορεί να θεωρήσει τον εαυτό του ως κριτικό χωρίς να έχει κάποια διαμόρφωση: γνώσεις και εμπειρίες. Οι εταιρείες διανομής είναι ευχαριστημένες αν δεν υπάρχει κριτική για μια ταινία, αλλά μια απλή παρουσίαση.

Η κριτική κινηματογράφου πλέον γίνεται με διαφορετικούς τρόπους. Οι σχεδόν επαγγελματικές σχέσεις με τις εταιρείες διανομής είναι ευρέως αποδεκτό. Στην πραγματικότητα όμως είναι μία δέσμευση που αποκλείει την κριτική άποψη, αφού ο κριτικός είναι εξαρτημένος από αυτή τη συμφωνία.

Θα πρέπει να προσδιορίσουμε ξανά τους όρους που γίνεται η κριτική στην Ελλάδα. Το ήθος κυρίως. Αυτό θα πρέπει να είναι ένας μεγάλος στόχος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου. Αν θέλει να διατηρήσει τη σφραγίδα της.

ΚΡΙΤΙΚΟΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ: ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το άλλο μεγάλο θέμα είναι η πολιτική στον κινηματογράφο. Πραγματικά, αν ένα σωματείο μπορεί να εξασκήσει έγκυρη και αμερόληπτη κριτική στην κινηματογραφική πολιτική είναι η Π.Ε.Κ.Κ. Αυτό συμβαίνει επειδή οι Έλληνες κριτικοί δεν έχουν επαγγελματική εμπλοκή με τον ελληνικό κινηματογραφικό χώρο. Δεν είναι ούτε εταιρικό ούτε συνδικαλιστικό σωματείο η Π.Ε.Κ.Κ.

Κατά συνέπεια η κριτική της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου στις πολιτικές που αφορούν στον κινηματογράφο έχει βαρύνουσα σημασία. Μάλιστα, η κριτική που είχαν εκφράσει μέλη της στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στοίχισε σε αυτά τον αποκλεισμό τους από αυτό το Φεστιβάλ. Άρα ο λόγος της ενοχλεί την εξουσία. Αυτό είναι ένα καθήκον για το σωματείο. Το ίδιο ισχύει για τις προτάσεις που η Π.Ε.Κ.Κ. θα πρέπει να εκφράζει για συγκεκριμένες πολιτικές καταστάσεις. Μπορεί να φέρει τους Έλληνες κριτικούς κοντά στους επαγγελματίες του ελληνικού κινηματογραφικού χώρου. Έτσι, το χάσμα μεταξύ αυτών και των επαγγελματιών θα μηδενιστεί και η Π.Ε.Κ.Κ. θα δυναμώσει το θεσμικό της χαρακτήρα.

ΚΡΙΤΙΚΟΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ: ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Μπορούμε να δούμε το μέλλον του ελληνικού κινηματογραφικού χώρου. Εμείς, σαν κριτικοί θα πρέπει να έχουμε μια καλά δομημένη εικόνα του. Να κάνουμε τις ενέργειες που πρέπει αυτές που θα βοηθήσουν να υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα στις φυγόκεντρες δυνάμεις που εξασκούνται σε αυτό το χώρο.

Η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου θα πρέπει να παίξει αυτό το θεσμικό ρόλο. Έτσι θα καθιερωθεί στον ελληνικό κινηματογραφικό χώρο και θα εκπληρώσει έναν από τους στόχους του πρώτου ιδρυτικού καταστατικού της. Τους άλλους τους δουλεύει: κινηματογραφικές εκδηλώσεις και εκδόσεις που απευθύνονται στο ευρύ κινηματογραφόφιλο κοινό.

Σε πέντε χρόνια θα μιλάμε ξανά για αυτά θέματα, με την ίδια ένταση; Ελπίζουμε όχι αν οι Έλληνες κριτικοί κινηματογράφου αναλάβουν το ρόλο που το σωματείο και ο ευρύτερος χώρος απαιτεί. Αν όχι, τότε θα μιλάμε για την αποδυνάμωση του χώρου, κατά συνέπεια την εύκολη λεία στην πολιτική εξουσία. Αυτή καραδοκεί για να επιβάλλει παράλογες πολιτικές που λειτουργούν στην αποδυνάμωση των παραγωγικών δυνάμεων του ελληνικού κινηματογραφικού χώρου.

Διαβάστε τις κριτικές κινηματογράφου

Δείτε τα βίντεο που έχουμε ετοιμάσει

• Κριτικός κινηματογράφου