46ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΔΡΑΜΑΣ-ΠΡΩΤΗ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ

Σεπ 06, 2023 Κινηματογράφος 0

46^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΔΡΑΜΑΣ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΠΑΘΗ

46^ο Φεστιβάλ Δράμας-πρώτη ανταπόκριση: γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Στην πρώτη ανταπόκρισή μας θα αναφέρουμε τις πρώτες ελληνικές ταινίες που έχουμε δει. Υπενθυμίζουμε ότι προσπαθούμε να είμαστε όσο πιο αντικειμενικοί, αναγνωρίζοντας την τιτάνια προσπάθεια των Ελλήνων κινηματογραφιστών. Αυτό, κατά πρώτο λόγο, βοηθά τους δημιουργούς των ταινιών, αφού μια εποικοδομητική κριτική θα είναι ένα βοήθημα για τα επόμενα βήματά τους. Από τα λάθη μας μαθαίνουμε και δε θα πρέπει αυτά να τα απωθούμε. Με τις μικρές κριτικές μας αναδεικνύουμε τις ελληνικές ταινίες μικρού μήκους για τις οποίες, δυστυχώς, πολλοί συνάδελφοι δεν αναφέρονται καθόλου.

46^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΔΡΑΜΑΣ-ΠΡΩΤΗ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: Η ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ

Θα ξεκινήσουμε με την ταινία μικρού μήκους «Η πολυθρόνα στο πεζοδρόμιο», 15΄, 2023, της Μαίρης Κολώνια. Ένα τραγούδι ανασύρει νεανικές μνήμες σε έναν ηλικιωμένο συνταξιούχο που πάσχει από άνοια. Λαχταρώντας να επανακτήσει την ανεξαρτησία του, φεύγει από το σπίτι κρυφά από τη σύζυγό του, ενάντια στις οδηγίες του γιατρού. Ένα αιφνίδιο συμβάν κλυδωνίζει την καθημερινότητα, ενώ πυροδοτεί ξανά τη μεταξύ τους φλόγα. Ξεχνιέται, αλήθεια, η αγάπη;

Στην ταινία δεσπόζει το κλασικό ύφος. Η σκηνοθέτης φτιάχνει με όμορφο τρόπο τους χαρακτήρες της. Η δόμησή τους γίνεται με αργό ρυθμό έτσι ώστε να φανεί η δυναμική τους, αλλά και αυτό που υπάρχει πίσω από αυτούς, η ελληνική κοινωνία. Το θέμα της άνοιας είναι σοβαρό και για πολλούς κουβαλά πόνο. Εδώ ο άνθρωπος που χάνει την εξουσία που ασκούσε καταρρέει με όση αξιοπρέπεια έχει. Η ταινία περιγράφει αυτή την πτώση με απλό τρόπο χωρίς μελοδραματισμούς.

“46^ο Φεστιβάλ Δράμας-πρώτη ανταπόκριση: αυτά

που βλέπει αυτός

ο άνθρωπος περνούν πρώτα μέσα από ένα φακό.”

Πίσω από αυτούς τους χαρακτήρες υπάρχουν κάποια σημαντικά πράγματα. Πρώτα από όλα ο κοινωνικός περίγυρος. Στην αρχή είναι σκληρός, μετά, αφού έχει πιστοποιηθεί η πτώση, μαλακώνει και γίνεται πιο ανθρώπινος. Αυτό που φαίνεται στο τέλος είναι η αγάπη των δύο συζύγων και η ανθρωπιά που κυριαρχεί. Σε κάποιες στιγμές η ταινία κουράζει, θα ήθελε πιο γρήγορο ρυθμό εκεί που δε δομεί χαρακτήρες. Σε γενικές γραμμές, όμως, πετυχαίνει το στόχο της.

46^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΔΡΑΜΑΣ-ΠΡΩΤΗ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΜΑΚΡΙΑ

Η ταινία «Μέχρι να με δεις», 15΄, 2023, της Ελεάννας Σαντωριναίου, πιάνει ένα ιδιαίτερο θέμα. Ο Πέτρος ταξιδεύει νοερά, περπατώντας στους διαδρόμους ενός νεκροταφείου, κρατώντας μία παλιά Hi8 κάμερα και μία τουλίπα. Βρίσκεται στην κηδεία ενός αγαπημένου του προσώπου. Ξεκομμένος από την πραγματικότητα και ανίκανος να σχετισθεί με οτιδήποτε. Το ερώτημα είναι αν θα τα καταφέρει να βρει κάποια σύνδεση.

Βλέπουμε έναν άνθρωπο που είναι σε σύγχυση. Έχει χάσει ένα αγαπημένο του πρόσωπο. Η θλίψη είναι έκδηλη όχι μόνο σε αυτόν αλλά και στους άλλους που παρευρίσκονται στην κηδεία. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι αυτά που βλέπει αυτός ο άνθρωπος περνούν πρώτα μέσα από ένα φακό. Δεν το κάνει επειδή αυτό είναι το επάγγελμά του, αλλά έτσι απωθεί την οδύνη, βλέπει την πραγματικότητα μέσα από την αντανάκλαση στον καθρέπτη, όπως ανέφερε ο Λακάν. Δεν είναι αυτό που βλέπουμε αλλά αυτό που αναπαριστάται. Θα θέλαμε κάποια πλάνα που θα έδειχναν τη μοναξιά αυτού του ανθρώπου, για να δικαιολογηθεί αυτή η συμπεριφορά του.

Στην ταινία «Αερολίν», 19΄, 2023, του Αλέξη Κουκιά-Παντελή, βλέπουμε τη μοναξιά μιας γυναίκας. Η Σάντυ είναι απόφοιτος δραματικής σχολής. Έχει άσθμα και το βράδυ έχει παράσταση. Μέχρι τότε έχει να διδάξει γιόγκα, να δουλέψει ως κλόουν και να πάει και σε μία οντισιόν. Σε αυτήν την εξίσωση, προσπαθεί να βρει και λίγο χώρο για το Σπύρο, το αγόρι της.

“46^ο Φεστιβάλ Δράμας-πρώτη ανταπόκριση: βλέπουμε

δύο μοναχικούς χαρακτήρες που δε θέλουν και

δεν μπορούν να ενταχθούν σε αυτό το κοινωνικό σύνολο.”

Αποδίδεται το άγχος και η αβεβαιότητα της ηθοποιού. Οι κοινωνικές συνθήκες είναι τέτοιες που προσφέρουν ανασφάλεια, ειδικά στους καλλιτέχνες. Ας θυμηθούμε την απαξίωση της υπουργού Πολιτισμού. Ας δούμε ότι ένας καλλιτέχνης για να επιβιώσει θα πρέπει να κάνει δύο και τρεις δουλειές. Αυτή η ταξική πλευρά φαίνεται καλά. Στην ταινία, όμως, έχουμε κάποιες υπερβολές. Το φάρμακο, το αερολίν, η πρωταγωνίστρια το παίρνει συνέχεια. Θα μπορούσε ο σκηνοθέτης να δείξει το άγχος και την υστερία της και με άλλο τρόπο, κοντινά πλάνα, εκφράσεις του προσώπου, κινήσεις του σώματος…

Το μοντάζ είναι πολύ καλό γιατί δημιουργεί ρυθμό και αρθρώνει τον κινηματογραφικό λόγο. Δίνει χώρο στον κεντρικό χαρακτήρα να δομηθεί. Όλα οδηγούν στην αλλοτρίωση της ηθοποιού. Όμως, μέσα σε όλα αυτά, υπάρχουν δύο στοιχεία που είναι όμορφα. Η αλληλεγγύη μεταξύ των συναδέλφων, ένα «μπράβο» μια συναδέλφου της, μετά την παράσταση. Σε αυτή τη σκηνή υπάρχει ένα στοιχείο λανθάνοντος ερωτισμού, ένα χαμόγελο και μια ζεστή ματιά που η Σάντυ δεν είχε εισπράξει από το φίλο της.

46^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΔΡΑΜΑΣ-ΠΡΩΤΗ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: Η ΜΟΝΑΞΙΑ

Η Πηνελόπη Μαυροψαρίδη θα φέρει την ταινία της «Γιατί δε χορεύεις;», 15΄, 2023. Η Άννα, μια ντροπαλή κοπέλα, κάθεται μόνη της στο πάρτι. Ο Βασίλης, ένα ντροπαλό αγόρι, κάθεται και αυτός μόνος του στο πάρτι. Ο Βασίλης δε θέλει με τίποτα να μιλήσει με την Άννα, και την Άννα κάτι την προβληματίζει. Η απρόθυμη κουβέντα τους θα φέρει στο προσκήνιο αναμνήσεις που η Άννα θα προτιμούσε να κρατήσει κρυμμένες.

Βλέπουμε δύο μοναχικούς χαρακτήρες που δε θέλουν και δεν μπορούν να ενταχθούν σε αυτό το κοινωνικό σύνολο. Έχουμε τη δυνατότητα να δούμε μόνο τον ψυχικό κόσμο του κοριτσιού. Θα δούμε ότι έχει πράγματα να πει, όταν τελικά μιλά με το Βασίλη. Όμως αυτός ο διάλογος είναι ένας απελπισμένος μονόλογός της. Για να φτιαχτεί πιο καλά ο χαρακτήρας της Άννας θα χρειαζόταν, κάποιες στιγμές, πιο γρήγορος ρυθμός, ως αντίστιξη του εσωτερικού αργού ρυθμού της μοναξιάς με το γρήγορο ρυθμό της κοινωνικής επίφασης, στο πάρτι. Η κίνηση της κάμερας είναι πολύ καλή και η φωτογραφία δεν έχει κάποια ατέλεια.

Ο The Boy, Αλέξανδρος Βούλγαρης, έρχεται με μια ταινία μικρού μήκους, μετά τις μεγάλου μήκους. «Αντιλόπη», 9΄, 2023, είναι η ταινία που δείχνει δύο φαντάσματα, το κορίτσι και η γυναίκα, περνάνε το χρόνο τους στο στοιχειωμένο τους σπίτι. Όπως και στις προηγούμενες ταινίες του, αν εξαιρέσουμε το «Ροζ» (2006), δεν υπάρχει δόμηση των χαρακτήρων ακολουθώντας την κλασική αφήγηση. Σε αυτή την ταινία έχουμε κάτι άλλο. Οι εικόνες συνοδεύουν τη μουσική και όχι το αντίστροφο. Οι εικόνες δεν περιγράφουν, η μουσική αφηγείται. Αυτό, όπως καταλαβαίνουμε είναι δύσκολο. Η κινηματογράφηση δεν προσδιορίζει τον ψυχικό κόσμο των χαρακτήρων, απλά ακολουθεί το ρυθμό της μουσικής. Έχουμε να κάνουμε με ένα βίντεο κλιπ και σαν τέτοιο θα πρέπει να δούμε αυτή την ταινία.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ-ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΑΡΘΡΩΝ

Διαβάστε τα άρθρα που έχουμε δημοσιεύσει για το Φεστιβάλ Δράμας

Δείτε τα βίντεο που έχουμε δημιουργήσει