PUNISHMENT PARK

Ιαν 18, 2025 Κινηματογράφος 0

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ SOLARIS

Ο ΑΚΡΑΙΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

Punishment park: γράφει ο Κώστας Πετρόπουλος

Η Κινηματογραφική Λέσχη Solaris ανοίγει νέο κεφάλαιο στις προβολές της. Η θεματική «Κινηματογράφος και Ψυχανάλυση» θα έχει μία προβολή ανά μήνα με μία ταινία που θα είναι το έναυσμα να μιλήσουμε για τα ψυχαναλυτικά θέματα που αυτή η ταινία θέτει. Την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2025, στις 9.00 μμ, στο Κινηματοθέατρο Αθήναιον, Βασ. Όλγας 35, στην Θεσσαλονίκη θα προβληθεί η ταινία «Punishment park», του Peter Watkins. Μετά την προβολή θα γίνει συζήτηση με το κοινό που θα εισηγηθεί τα ψυχαναλυτικά θέματα ο θεωρητικός του κινηματογράφου, Γιάννης Φραγκούλης, με την ιδιότητα του ερευνητή ψυχαναλυτή.

Punishment park: Η θεματική

Έχει κοινά σημεία η ψυχανάλυση και ο κινηματογράφος; Η απάντηση είναι θετική. Μία ιστορία που την αφηγείται κάποιος έχει χαρακτήρες. Αν είναι καλά δομημένη τότε έχει γίνει μια ανάλυση τόσο σε κάθε χαρακτήρα όσο και στους δεσμούς που ενώνουν αυτούς τους χαρακτήρες. Το να κάνουμε αυτή την ανάλυση είναι κάτι παρόμοιο με την αναλυτική διαδικασία που κάνει ο ψυχαναλυτής σε έναν αναλυόμενο. Φυσικά ο αφηγητής σταματά στην ανάλυση και σπάνια μπαίνει στην διαδικασία της σύνθεσης για να φτάσει στον πυρήνα του θέματος, του ψυχολογικού τραύματος.

Η ταινία που θα δούμε, «Punishment park», του Peter Watkins, είναι μια ιστορία που αναφέρεται στην κρατική βία στις δυτικές κοινωνίες, περισσότερο στον ιμπεριαλιστικό κόσμο. Η Εθνοφρουρά βρίσκεται στη διαδικασία σύλληψης γνωστών ταραχοποιών και την τοποθέτησή τους σε δικαστήρια που δεν μπορούν να κερδηθούν, όπου τους δίνεται η επιλογή ανάμεσα σε μακροχρόνιες ποινές φυλάκισης ή σε μια διαδρομή με εμπόδια που ονομάζεται Πάρκο Τιμωρίας.

Punishment park: Η ταινία

Όλα τα υποκείμενά μας επιλέγουν το δεύτερο, και τα κινηματογραφικά συνεργεία, με την ταλαντευόμενη κάμερα στο χέρι, ακολουθούν τους κρατούμενους σε κάθε τους βήμα: τα δικαστήρια, τη μεταφορά τους στο πίσω μέρος των φορτηγών του στρατού και τις τρεις ημέρες που περνούν προσπαθώντας να φτάσουν σε μια αμερικανική σημαία που είναι τοποθετημένη σε μια απόκρημνη προεξοχή 53 μίλια μακριά, ένα ταξίδι που πρέπει να κάνουν με τα πόδια, χωρίς φαγητό ή νερό. Τους λένε ότι αν φτάσουν στη σημαία, θα κερδίσουν πίσω την ελευθερία τους, ενώ αν αποτύχουν, θα πρέπει να εκτίσουν την ποινή τους. Το παιχνίδι, όπως αποδεικνύεται, είναι στημένο. Η αστυνομία θέλει να πυροβολήσει ένα μάτσο χίπηδες με την πρώτη ευκαιρία.

Ο Peter Watkins κάνει ένα ντοκιμαντέρ με πολλά στοιχεία μυθοπλασίας. Ήταν ένας από τους εισηγητές του δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ, όπως το ονομάζουμε σήμερα. Οι περισσότεροι ηθοποιοί είναι ερασιτέχνες. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι βάζει αυτούς που είναι υπέρ της καταστολής να υποδύονται τους υπόδικους. Αυτή η εναλλαγή ρόλων δημιουργεί έντονες νευρωσικές τάσεις που τους οδηγούν στο υστερικό πεδίο. Είναι ένας πολύ καλός τρόπος να μας δείξει την μαζική υστερία στους ανθρώπους που έχει δηλητηριαστεί η ψυχή τους από την επιβολή απόψεων που υπηρετούν την θέληση της κυβέρνησης να επιβάλλει τις απόψεις της. Ήταν η εποχή που ο Νόμος McCarran, είχε ψηφιστεί από ένα λυσσασμένο, παρανοϊκό Κογκρέσο το 1950, στο αποκορύφωμα του Κόκκινου Τρόμου, παρακάμπτοντας το βέτο του Προέδρου Harry Truman. Τα ΜΜΕ εκτελούν τις εντολές να παραποιούν την πραγματικότητα και να εκφράζουν απόψεις που καθοδηγούν τους πολίτες στην αποδοχή του ολοκληρωτισμού.

Punishment park: Το σοκ

Η ταινία παρήχθη το 1971, την ίδια χρονιά με το «Κουρδιστό πορτοκάλι», του Stanley Kubrick. Αν η ταινία του Kubrick δείχνει την βία στην δυτική κοινωνία με όμορφο αφηγηματικό τρόπο, ο Watkins προτιμά τον ακραίο ρεαλισμό για να αποτυπώσει όσο το δυνατόν πιο καθαρά τον παρανοϊκό τρόπο που η βία επιβάλλει και εξασκεί σε ένα προηγμένο δυτικό κράτος, στις ΗΠΑ. Η ταινία χαρακτηρίστηκε ως επικίνδυνη, χυδαία και άρρωστη από αρκετούς κριτικούς. Το αποτέλεσμα ήταν να κλείσουν οι πόρτες των στούντιο, σε Αγγλία και ΗΠΑ, για τον σκηνοθέτη, ο οποίος αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί στην Σουηδία, στην Λιθουανία και στην Γαλλία, όπου δημιούργησε ταινίες για συγκεκριμένο κοινό.

Μετά το τέλος της προβολής θα γίνει κουβέντα για τα ψυχαναλυτικά θέματα που η ταινία βάζει. Αυτά τα ψυχαναλυτικά στοιχεία στο φιλμικό κείμενο είναι πολλά και, ακόμη και σήμερα, είναι επίκαιρα. Πολλά από αυτά υπάρχουν στο κοινωνικό πεδίο, ακόμα και στην χώρα μας. Ο τρόπος ανάλυσης του Watkins, που προσεγγίζει την αναρχική θεωρία, είναι ανοιχτός σε πολλές ερμηνείες που θα αφήσουμε να ειπωθούν στην κουβέντα μας, σε μια προσπάθεια να δώσουμε κάποια ερεθίσματα στους θεατές.

PUNISHMENT PARK

Σκηνοθεσία: Peter Watkins

Σενάριο: Peter Watkins

Φωτογραφία: Joan Churchill,Peter Smokler

Μοντάζ: Terry Hodel , Peter Watkins

Μουσική: Paul Motian

Ήχος: Michael C. Moore,Wayne Nakatsu, Hiroaki ‘Zom’ Yamamoto

Καλλιτεχνική διεύθυνση: David Hancock

Παραγωγή: Susan Martin

Ηθοποιοί: Patrick Boland (συνήγορος υπεράσπισης), Kent Foreman (συνήγορος υπεράσπισης), Carmen Argenziano (συνήγορος υπεράσπισης), Luke Johnson (συνήγορος υπεράσπισης), Katherine Quittner (Νάνσι Σμιθ), Scott Turner (Τζέιμς Άρθουρ Κόλερ), Stan Armsted (Σαρλ Ρομπινς)

Χώρα παραγωγής: ΗΠΑ

Γλώσσα: αγγλικά

Έτος παραγωγής: 1971

Είδος: δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ

Διάρκεια: 91΄

Προβολή: Κινηματογραφική Λέσχη Solaris

Ημερομηνία προβολής: 22/1.2025.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

«Punishment park»

σκηνοθεσία: Peter Watkins

Κινηματοθέατρο Αθήναιον

Βασ. Όλγας 35 (Θεσσαλονίκη, στάση Φάληρο ή σταθμός Ευκλείδης του μετρό)