Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Δεκ 26, 2013 Κινηματογράφος 0

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

ΕΝΟΣ ΠΑΡΑΝΟΪΚΟΥ ΘΕΟΥ

Είναι εντυπωσιακό από την πρώτη κιόλας ταινία ενός σκηνοθέτη να έχουμε ένα πολύ ενδιαφέρον έργο που θα έχει στοιχεία ωριμότητας. «Η πόλη των παιδιών», του Γιώργου Γκικαπέπα, έχει όλα αυτά τα στοιχεία. Στην καριέρα του σκηνοθέτη θα δούμε, πριν από αυτή την ταινία, να μην υπάρχουν παρά τηλεοπτικές δουλειές, ντοκιμαντέρ και σήριαλ, όλα τηλεοπτικά.

Μπροστά από το φακό του σκηνοθέτη περνούν διάφορες καταστάσεις, όπου οι γυναίκες πρωταγωνιστούν. Όλες είναι έτοιμες ή έχουν μπει στη διαδικασία να κάνουν παιδί. Αυτό είναι το μοναδικό κοινό τους στοιχείο. Η συμπεριφορά τους χαρακτηρίζεται, σε όλες από μια έντονη υστερία. Οι άντρες ακολουθούν και, σε πολλές περιπτώσεις, συμμετέχουν σε αυτό το υστερικό χορό. Τέσσερις γυναίκες, τέσσερα ζευγάρια και ο γύρω κόσμος που είναι μάλλον απειλητικός ως προς αυτούς.

Παρακολουθούμε αυτές τις παράλληλες ζωές. Η ζωή του ενός ζευγαριού μπαίνει μέσα στο άλλο και γίνεται ένα παζλ από εικόνες που θα μπορούσε να ήταν η ζωή στην ελληνική κοινωνία. Που ακριβώς διαδραματίζονται αυτά τα επεισόδια δεν προσδιορίζεται ακριβώς. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το απροσδιόριστο έχει την έννοια του σημείου, είναι αφηρημένο και προσδιορισμένο ταυτόχρονα, αφηρημένο για να δέχεται διαφορετικές σημασίες, προσδιορισμένο για να πάρει τελικά μόνο μία, έχοντας όμως στοιχεία από τα σημαίνοντα που παράτησε, στην πορεία του προς τον προσδιορισμό.

Έχουμε τέσσερις ψηφίδες αυτού του παζλ. Τέσσερις εικόνες που είναι ένα κομμάτι ενός τεράστιου ψηφιδωτού που δε θα δούμε ποτέ ολοκληρωμένο, θα υπάρχει σαν αναφερόμενο, σαν ένα μεγάλο σημαίνον, που θα μας ανοίξει την πόρτα για τη φαντασία ή την ονείρωση.

Η σκηνή της έκτρωσης.

Η πρώτη γυναίκα είναι πρόσφυγας από κάποια αραβική χώρα. Είναι έτοιμη να γεννήσει. Η κοιλιά της έχει μεγαλώσει επικίνδυνα. Ο άντρας της έχει μπλέξει με συμμορίες και τελικά με την αστυνομία. Είναι μόνη και αβοήθητη. Ένας γείτονας, Έλληνας, θέλει να τη βοηθήσει, φαίνεται ότι του αρέσει, σα γυναίκα, δεν ξέρει όμως τι πρέπει να κάνει όταν σ’αυτή τη γυναίκα έχουν σπάσει τα νερά. Στο τέλος έρχεται η νοσοκομειακή βοήθεια, όταν πλέον η γυναίκα έχει γεννήσει, ένα ελπιδοφόρο τέλος της ταινίας. Η γυναίκα είναι σε υστερική κρίση, από την αρχή μέχρι το τέλος της ταινίας, μέχρι να φέρει στον κόσμο το παιδί της, δίνοντας την ελπίδα για τη συνέχεια της ζωής. Δε θα δούμε ποτέ τη βοήθεια από το συνεργείο των γιατρών, η μοναχική πάλη αυτής της γυναίκας είναι αυτή που έχει τη σημασία της. Έτσι έχουμε διαμορφώσει το πρώτο σημαινόμενό μας, το πρώτο εννοιολογικό κομμάτι της ταινίας.

Η δεύτερη γυναίκα είναι έγκυος, χωρίς να το γνωρίζει ο φίλος της. Δεν είναι παντρεμένοι. Ζουν στο σύνορο του κυρίου σώματος της κοινωνίας και του περιθωρίου της. Και οι δύο είναι σε μία κατάσταση υστερίας, η επικοινωνία είναι αδύνατη μεταξύ τους. Οι παρεξηγήσεις είναι αλλεπάλληλες, δεν είναι σίγουρο ότι το παιδί θα το αφήσουν να έρθουν στον κόσμο. Στο δρόμο τους θα βρουν έναν τύπο που, στο τέλος, θα αποδειχθεί ότι είναι παράφρων. Θα τους αναγκάσει να πάνε σε μια ερημική τοποθεσία, όπου θα τους αφήσει εκεί και θα επιστρέψει στη κοινωνία, απειλώντας την. Αυτός θα είναι ο «από μηχανής θεός», αυτός που θα δώσει τη λύση στο μυστήριο.

Η τρίτη γυναίκα θέλει να κάνει παιδί. Δεν μπορεί και θα μπει στη διαδικασία της υποβοηθούμενης γονιμότητας. Θα έρθει αντιμέτωπη τόσο με τον άντρα της, διότι πιστεύει αυτό το παιδί θα σώσει το γάμο της, αν και αυτός δεν κινδυνεύει ουσιαστικά, όσο και με τη γιατρό που την κουράρει, η οποία είναι πρώην ερωμένη του άντρα της, βλέποντας σε αυτή μια εχθρό, αλλά και με τον ίδιο τον εαυτό της, επειδή έχει μπει σε μια διαδικασία που την οδηγεί σε αδιέξοδο. Προσπαθεί να αυτοκτονήσει. Βρίσκεται σε υστερική κατάσταση, από την οποία δεν μπορεί να βγει. Αυτοκτονεί στο τέλος ή όχι; Αυτό είναι ένα ερώτημα στο οποίο η ταινία δε θέλει να μας δώσει μια συγκεκριμένη απάντηση.

Η τέταρτη γυναίκα έχει ήδη ένα παιδί, είναι παντρεμένη και περιμένει ένα δεύτερο παιδί, είναι έγκυος χωρίς να το ξέρει ο άντρας της. Αυτός μόλις έχει απολυθεί από τη δουλειά του και στο σπίτι αντιμετωπίζει την επίθεση της γυναίκας του. Αποφασίζουν να χωρίσουν. Η γυναίκα θα κάνει τελικά έκτρωση και περιμένει στο σπίτι μόνη της, αφού ο γιος της έχει πάει εκδρομή.

Η αρχή του τέλους…

Οι τέσσερις αυτές ιστορίες μπαίνουν η μία μέσα στην άλλη. Μας δείχνουν την υστερία μιας κοινωνίας που έχει χάσει τον προορισμό της. Οι λόγοι του καθενός απευθύνονται στον ίδιο τον εαυτό τους. Ο παραληρηματικός λόγος τους απευθύνεται στον Άλλον, ο οποίος δεν είναι παρά η προβολή του εαυτού τους στον καθρέπτη. Οι ψηφίδες αυτού του ψηφιδωτού δεν έχουν τη συνοχή που θα περιμέναμε, δημιουργούν μα αφηρημένη εικόνα, η οποία δεν αναφέρεται σε κάτι το συγκεκριμένο, κατά συνέπεια είναι η παρανοϊκή εικόνα μιας κοινωνίας σε μαζική κρίση διαφορετικών και πολλαπλών ψυχώσεων.

Αυτός που θα μας δώσει το κλειδί αυτής της εξήγησης είναι ο παράφρων. Έχει πάρει το αμάξι του ζευγαριού, επιστρέφει στην πόλη και τον εκνευρίζει το κορνάρισμα της γυναίκας, αυτής που βοηθά τη γυναίκα που θέλει να αποκτήσει παιδί με εξωσωματική γονιμοποίηση. Η λέξη «δολοφόνοι» είναι αυτή που φωνάζει, έχοντας το πιστόλι έξω από το παράθυρο. Έχει φτάσει σε κατάσταση αμόκ. Πυροβολεί προς το αμάξι που είναι πίσω του, η σφαίρα πετυχαίνει το λεωφορείο όπου επιβαίνει ο νεαρός της τέταρτης γυναίκας.

Το μαύρο της οθόνης υπονοεί το τέλος και, συγχρόνως, την κάθαρση της τραγωδίας. Ο νεαρός έχει σκοτωθεί, η γυναίκα που κορνάριζε τραυματίστηκε σοβαρά. Το τέταρτο ζευγάρι έσμιξε ξανά με τον πόνο για το διπλό χαμό, του παιδιού τους και της έκτρωσης, να τους πλακώνει. Η μετανάστρια χαίρεται τον ερχομό του παιδιού της, ο άντρας που τη βοηθά είναι αμήχανος και ανίκανος να δράσει. Η γυναίκα που κάνει εξωσωματική μάλλον αυτοκτονεί. Το ζευγάρι που τσακώνεται χαίρεται που γλύτωσε το θάνατο από τον παράφρονα που τους απειλούσε. Βρίσκεται κάπου που θα μπορούσε να ήταν κάτι σαν την Κιβωτό του Νόε. Ο παράφρων εξαφανίζεται. Σα να μην υπήρξε ποτέ. Η ταινία τελειώνει με αυτή την εικόνα της μαζικής παράνοιας, με την εικόνα της Αθήνας από ψηλά, όπου φαίνεται ένα πέλαγος από απρόσωπα σημεία κατοικίας και συνεύρεσης.

(Ευχαριστούμε τη Seven Gallery, Αλεξάνδρου Σβώλου, στη Θεσσαλονίκη, για την παραχώρηση του dvd.)

Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Σκηνοθεσία: Γιώργς Γκικαπέππας

Σενάριο: Γιώργος Γκικαπέππας

Φωτογραφία: Κώστας Τριανταφύλλου

Μοντάζ: Λάμπης Χαραλαμπίδης

Μουσική: Δημήτρης Φριτζαλάς

Ήχος: Γιώργος Ποτάγας, Γιώργος Φασκιώτης

Κοστούμια: Γιώργος Γκικαπέππας

Σκηνικά: Γιώργος Δρακίδης, Κική Πίττα

Μέικαπ: Ντόρα Νάζου, Ιωάννα Συμεωνίδη

Κάστινγκ: Άκης Γκουρζουλίδης

Παίζουν: Κίκα Γεωργίου (Ναντίν), Γιώργος Ζιόβας (Αντώνης), Βασίλης Μπισμπίκης (Φώτης), Άννα Καλαϊτζίδου (Ντίνα), Ιωσήφ Πολυζωίδης (γείτονας της Ναντίν), Δημήτρης Κοτζιάς (Τάσος), Ναταλία Καλημερατζή (Λίζα), Μαρία Τσήμα (Βάσω), Ηρώ Λούπη (Μαρίνα), Λεωνίδας Κακουρής (Σπύρος), Μιχάλης Σαραντής (Γιάννης)

Παραγωγός: Μιχάλης Κτιστάκης, Γιώργος Γκικαπέππας

Εταιρεία παραγωγής: Film Society, Graal, Nova, White Balance

Έτος παραγωγής: 2011

Χώρα παραγωγής: Ελλάδα

Διάρκεια: 96΄

Χρώμα: έγχρωμη

Βραβεία: Π.Ε.Κ.Κ. και FIPRESCI στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 2011, σεναρίου, οπτικών εφέ και Α΄ γυναικείου ρόλου (Κίκα Γεωργίου) στην Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου 2012, Α΄ γυναικείου ρόλου (Κίκα Γεωργίου) Νύχτες Πρεμιέρας Αθήνα.

Είδος: δράμα.

Γιάννης Φραγκούλης