ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ

Απρ 09, 2014 Κινηματογράφος 1

Η ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΕ ΝΕΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ

Τα ζήτημα της οπτικοακουστικής παιδείας δεν είναι κάτι δεδομένο, δεν είναι κάτι σταθερό. Βρίσκεται σε διαρκή κίνηση και αλλαγή τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο. Όπως και η κοινωνία η ίδια άλλωστε.

Όσοι ασχολούνται με αυτό θα έχουν παρατηρήσει αυτές τις αλλαγές. Αυτός είναι ο λόγος που χρειάζεται συνεχώς μια νέα προσέγγιση. Γι’ αυτό και συναντήσεις σαν κι αυτή εδώ στην Πλασένθια έχουν μεγάλη αξία.

Οι παράμετροι που καθορίζουν αυτές τις αλλαγές είναι δυο:

οι εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας

η οικονομική κρίση.

Ο παρατηρήσεις που έχω να κάνω σχετικά με αυτές τις δυο παραμέτρους που επηρεάζουν άμεσα τη δουλειά μας βγαίνουν από την ίδια την εμπειρία μας.

Αυτή η εμπειρία στηρίζεται στη διοργάνωση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους για 17 χρόνια και της Camera Zizanio για 14 χρόνια.

Πρώτη παράμετρος

Το φτηνά ψηφιακά μέσα για την καταγραφή και επεξεργασία εικόνων δίνουν τη δυνατότητα πλέον σε κάθε έναν να δημιουργήσει οπτικοακουστικό έργο.

Κι ενώ παλιότερα το ζητούμενο ήταν τα δώσουμε στα παιδιά τη δυνατότητα να έχουν μια αισθητηριακή επαφή με τα μέσα, κάμερα, υπολογιστές και άλλα τεχνικά μέσα, σήμερα περάσαμε στο επίπεδο που όλα είναι διαθέσιμα σε όλους.

Ο καθένας μπορεί να έχει μια κάμερα και ένα υπολογιστή για την επεξεργασία των εικόνων. Ακόμα κι ένα φτηνό κινητό τηλέφωνο μπορεί να κάνει αυτή τη δουλειά.

Έτσι η δυνατότητα δημιουργίας πέρασε από τα χέρια των λίγων στα χέρια των πολλών. Σε αυτό το επίπεδο μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ένας εκδημοκρατισμός.

Επιπλέον γίνεται όλο και πιο καθαρό ότι η οπτικοακουστική παιδεία είναι ένα απαραίτητο στοιχείο μιας σύγχρονης παιδείας.

Η ευκολία των μέσων και η δημιουργία ταινιών με ελάχιστο έως ανύπαρκτο κόστος, έφερε τη μεγάλη ποσότητα.

Στην Ελλάδα παρατηρήσαμε ότι από τις 6-7 ταινίες που είχαμε το 2001 όταν ξεκινάγαμε την Camera Zizanio, το 2014 φτάσαμε τις 190! Ο πραγματικός αριθμός των ταινιών που δημιουργήθηκαν σε σχολικό περιβάλλον αλλά ήταν εκτός των κανόνων για συμμετοχή στο Φεστιβάλ μας ήταν τουλάχιστον διπλάσιος. Έχουμε δηλαδή μια έκρηξη δημιουργικότητας.

Αντίστοιχα το ίδιο γίνεται σε όλο τον κόσμο. Κι αυτό φαίνεται με την μεγάλη αύξηση των Φεστιβάλ που προβάλλουν νεανικές δημιουργίες στην Ευρώπη αλλά και σε όλο τον κόσμο.

Ποσότητα όμως δεν σημαίνει και ποιότητα. Συχνά οι νεανικές δημιουργίες είναι επηρεασμένες από την αισθητική της τηλεόρασης ή από τις τεχνικές εντυπωσιασμού που χρησιμοποιούν οι ταινίες του Χόλυγουντ.

Η ποιότητα είναι κάτι που πρέπει να επιδιώξουμε τώρα συνειδητά και με επιμονή. Ενάντια στην ευκολία που δημιουργεί το μέσο. Να βάλουμε την αισθητική στο επίκεντρο.

Η ποιότητα στις δημιουργίες βίντεο μπορεί να έρθει από αυτό που αποτελεί την αρχή της κινούμενης εικόνας: Τον κινηματογράφο. Η τέχνη είναι ο κινηματογράφος και αυτός θα μας δώσει τα όπλα για να ποιοτικές οπτικοακουστικές δημιουργίες.

Χρειάζεται λοιπόν μια συστηματική μελέτη της τέχνης του κινηματογράφου για να είναι οδηγός στις νεανικές δημιουργίες.

Σε αυτή τη διαδικασία είναι απαραίτητη η συνεργασία με τους επαγγελματίες του κινηματογράφου.

Μέσα από αυτή τη συνεργασία θα εκπαιδευτούν και οι εκπαιδευτικοί που αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την παραγωγή μαθητικών βίντεο.

Αυτή είναι μια διαδικασία επωφελής για τους ίδιους τους καλλιτέχνες καθώς δημιουργεί τους απαιτητικούς θεατές του αύριο.

Δεύτερη παράμετρος

Κι ενώ στο επίπεδο της οπτικοακουστικής δημιουργίας των νέων βρισκόμαστε σε ικανοποιητικό επίπεδο ανάπτυξης, παρά το γεγονός ότι δεν έχει ενταχθεί στην επίσημη εκπαιδευτική διαδικασία, βλέπουμε να αναπτύσσονται πολιτικές που βάζουν μεγάλα εμπόδια.

Η οικονομική κρίση γίνεται όλο και πιο επώδυνη σε πολλές χώρες. Οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν πολιτικές περικοπών που έχουν άμεσες επιπτώσεις στην παιδεία και τις τέχνες. Απ την άλλη οι ίδιοι οι γονείς αδυνατούν πλέον να καλύψουν τις ανάγκες των παιδιών τους.

Η οπτικοακουστική παιδεία πλέον θεωρείται πολυτέλεια.

Στην Ελλάδα η δημόσια παιδεία βρίσκεται υπό διάλυση. Απολύονται εκπαιδευτικοί και περιορίζεται συνεχώς ο αριθμός των σχολείων.

Η δημόσια τηλεόραση που ήταν ο μόνος φορέας που προωθούσε έστω και περιορισμένα την νεανική οπτικοακουστική δημιουργία από το περασμένο Ιούνιο, έκλεισε πραξικοπηματικά. Η νέα συρρικνωμένη τηλεόραση που φτιάχνουν εδώ και μήνες δεν πρόκειται να στηρίξει τέτοιες δράσεις.

Οι περικοπές από τη μεριά του υπουργείου πολιτισμού έχει υπονομεύσει τη λειτουργία των Φεστιβάλ. Αυτό βάζει εμπόδια στη διακίνηση των οπτικοακουστικών έργων των νέων, στις διεθνείς δράσεις.

Σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο, εννοώ την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν γίνεται κάτι ουσιαστικό. Πέρα από μελέτες και προτάσεις ειδικών δεν βλέπω κάτι άλλο. Οι δράσεις είναι λίγες. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει στρατηγική. Κι αν υπήρχε δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί γιατί η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση διέρχεται κρίση.

Όλα αυτά μας ωθούν σε μια αντίθετη πορεία σε αυτό που χρειάζεται μια σύγχρονη παιδεία, μια σύγχρονη κοινωνία. Ένα γύρισμα στο παρελθόν. Μια ακύρωση του έργου που έχουμε ήδη δημιουργήσει.

Το ερώτημα τώρα είναι τι κάνουμε;

Πέρα από τις διαπιστώσεις και την καταγγελία είναι απαραίτητο να περάσουμε σε κάτι πρακτικό. Πρέπει να δράσουμε. Να ορθωθούμε απέναντι σε αυτή τη πορεία οπισθοδρόμησης.

Μια συλλογική αντιμετώπιση των προβλημάτων σε διεθνές επίπεδο είναι σήμερα αναγκαία όσο ποτέ.

Σε επίπεδο ανταλλαγής εμπειριών αλλά και συμμετοχής παιδιών και εκπαιδευτικών σε κοινές δράσεις.

Δράσεις αλληλοβοήθειας και υποστήριξης. Εφαρμόζοντας συνεργατικές μεθόδους.

Να κολυμπήσουμε ενάντια στο ρεύμα.

Νίκος Θεοδοσίου

(Εισήγηση στην στρογγυλή τράπεζα με θέμα την οπτικοακουστική παιδεία στα σχολεία που έγινε στην Πλασένθια της Ισπανίας στις 20 Μαρτίου 2014)

Αναδημοσίευση από το: http://theodosiou.wordpress.com/

• Θεωρία κινηματογράφου