THE IMAGE

Αυγ 02, 2017 Κινηματογράφος 0

του Γιάννη Φραγκούλη

Από την κάβα μας.

Παρουσιάζουμε ταινίες που έχουμε δει ή που έχουμε στο αρχείο μας και πιστεύουμε ότι έχουν κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Η ταινία του Radley Metzger, «The image» (1975), βρίσκεται στο χώρο του ορίου των ερωτικών ή αισθησιακών ταινιών. Υπάρχουν και άλλες ταινίες, στο παγκόσμιο κινηματογράφο, που προκαλούν για να αναδείξουν μία πτυχή των ανθρώπινων συμπεριφορών που είναι μεταξύ του ονείρου και της πραγματικότητας.

Εδώ έχουμε έναν άντρα που θέλει να φλερτάρει με μία νεαρή γυναίκα. Από την αρχή μαθαίνουμε ότι αυτή ανήκει σε μία άλλη γυναίκα μεγαλύτερης ηλικίας. Προσπαθεί και τα καταφέρνει να συνδεθεί μαζί τους, να ικανοποιήσει κάποια ερωτικά ένστικτά του, να δοκιμάσει να υποτάξει αυτή τη νεαρή γυναίκα, αλλά σε μία παρόξυνση της ερωτικής του συμπεριφοράς βλέπει αυτή που κυριαρχεί στη νεαρή να εκτρέπεται, στο τέλος να διαλύεται αυτό το «τρίο», να εξαφανίζεται η νεαρή και να προσφέρεται η ώριμη γυναίκα να υποταχθεί ερωτικά σε αυτόν.

Ο Radley Metzger προσέχει πολύ τα πλάνα του. Χωρίζει όλη την ταινία σε κεφάλαια. Κάνει πρώτα-πρώτα την εισαγωγή και θέτει το θέμα. Στη συνέχεια θα μας δείξει πως αυτός ο άνθρωπος προσπαθεί να συνδεθεί κυρίως με τη νέα γυναίκα που είναι μοντέλο και υπάκουει, όσον αφορά τις εντολές της ώριμης φίλης της. Τα καταφέρνει. Το σενάριο μας αφηγείται τμηματικά πως αυτός γίνεται μέλος αυτής της συντροφιάς, ποια είναι η τελετή της μύησής του, ποιες είναι οι συμπεριφορές του.

Το πιο σημαντικό είναι ότι η συμπεριφορά του άντρα κλιμακώνεται και, προοδευτικά, γίνεται πιο κυριαρχικός, όχι όμως επιθετικός, δέχεται τους κανόνες και λειτουργεί με τη συναίνεση των δύο γυναικών. Η κάμερα μπαίνει μέσα στα απόκρυφα του σπιτιού που κατοικούν οι δύο γυναίκες, παρατηρεί συμπεριφορές, μας δείχνει την υποταγή, αλλά και τη δυναμική που αυτή η υποταγή συνεπάγεται. Ας θυμηθούμε την «Ωραία της ημέρας», του Luis Bunuel, στην οποία θα αναφερθούμε και αργότερα, και να δούμε αυτό το παιχνίδι μεταξύ του πραγματικού και του φανταστικού.

Σε αυτή την ταινία οι σκηνές είναι πιο ωμές απ’ότι στην ταινία του Bunuel, διατηρούν όμως τη γλαφυρότητά τους, αποδίδουν την ατμόσφαιρα που πρέπει, μιλούν για το σεβασμό του ατόμου, ακόμα και σε ακραίες καταστάσεις, όταν όλα γίνονται με την συναίνεσή του. Ο φωτισμός είναι υπέροχος, αποδίδει την ερωτική ατμόσφαιρα ή το μυστήριο, τα κοντινά πλάνα γράφουν τις εκφράσεις και τις κορυφώσεις τους, καταλαβαίνουμε το τι γίνεται χωρίς αυτό να είναι χυδαίο.

Η κορύφωση της ταινίας είναι στο τέλος. Σε όλη την ταινία, εκτός της τελευταίας σκηνής, έχουν εγγραφθεί οι συμπεριφορές των ατόμων, έχουν αναφερθεί οι κανόνες που διέπουν αυτή την ομάδα, έχει γίνει κατανοητή η ηδονή και η απόλαυση που εισπράττουν και οι τρεις τους. Στο τέλος όμως ο άντρας απλά φιλά τη νεαρή γυναίκα και εκδηλώνει ότι θέλει να κάνει έρωτα μαζί της. Ήταν αυτό που εξόργισε την ώριμη φίλη της και επιτέθηκε στον επίδοξο εραστή; Αυτή είναι η συμπεριφορά που ξένισε τη νεαρή φίλη της που ζήτησε να φύγει από το σπίτι, άρα και από την κυριαρχία της, και εξαφανίστηκε.

Αν δούμε λίγο πιο προσεχτικά αυτή τη σκηνή και την τελευταία που ο άντρας και η ώριμη γυναίκα συναντιούνται στο σπίτι του πρώτου, αυτή προσφέρεται να γίνει ερωτική σκλάβα του, στο τέλος καταλήγουν να κάνουν απλά έρωτα, αλλά παθιασμένα, τότε θα θυμηθούμε το τέλος της «Ωραίας της ημέρας», όπου υπάρχει το «παράλογο», άρα η ανατροπή της κλασικής αφήγησης και το ερώτημα αν πρόκειται για ένα όνειρο ή όχι.

Έτσι και σε αυτή την περίπτωση. Μήπως αυτή η γυναίκα ποθούσε αυτό τον άντρα, ήθελε να γίνει ερωμένη του με οποιοδήποτε κόστος; Η διαφορά είναι ότι στην ταινία του Bunuel είναι ο άντρας που μεταφέρει το ποιητικό αίτιο, ενώ εδώ είναι η γυναίκα. Η επιθυμία για απόλαυση -και στις δύο περιπτώσεις- είναι τόσο μεγάλη που ο υστερικός λόγος πλάθει τη δική του πραγματικότητα, τελικά διεκδικεί και καταφέρνει, σε  αυτή την ταινία, να έχει δράση, άρα μιλάμε για δρώντα πρόσωπα σε ένα κοινωνικό δρώμενο που είναι, από την αρχή μέχρι το τέλος, μία τελετουργία. Το όνειρο ή η ονείρωση εμφανίζεται στο τέλος σα μία νύξη για την αμαρτία της απόλαυσης, ένα θέμα που μπορεί να διαβαστεί και ανάποδα, για την απόλαυση της αμαρτίας. Ο σκηνοθέτης μας μισοκλείνει το μάτι και μας καλεί να τοποθετηθούμε.

THE IMAGE

Σκηνοθεσία: Radley Metzger

Σενάριο: Radley Metzger, Catherine Robbe-Grillet (μυθιστόρημα)

Φωτογραφία: Robert Lefebvre

Παραγωγοί: Gill Champion, Max Pécas, Marty Richards

Παίζουν: Mary Mendum (Αν), Carl Parker (Ζαν), Marilyn Roberts (Κλέρ), Valerie Marron (πωλήτρια), Michelle Vence, Estelle McNalley, Nicole Rochambeau

Χώρα παραγωγής: ΗΠΑ

Έτος παραγωγής: 1975

Γλώσσα: αγγλικά, γαλλικά

Διάρκεια: 91΄

Είδος: δράμα

Περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά: διαβάστε εδώ.

• Κριτικές ταινιών