ΧΩΡΙΣ ΑΓΑΠΗ

Οκτ 21, 2017 Κινηματογράφος 0

LOVELESS

του Γιάννη Φραγκούλη

Στις 19/10/2017 στις κινηματογραφικές αίθουσες. Μετά την ανάγνωση αυτής της κριτικής μπορείτε να διαβάσετε τις κριτικές των άλλων κριτικών κινηματογράφου που παρατίθενται μετά από αυτό το κείμενο.

ΣΥΝΟΨΗ

Ένα ζευγάρι είναι έτοιμο να χωρίσει. Ζουν ακόμη μαζί, ενώ έχει ο καθένας βρει το ταίρι του. Ο γιος τους εξαφανίζεται και αρχίζει η αναζήτηση. Τα νέα δεν είναι και τόσο καλά. Μέσα από αυτό βλέπουμε τη ρώσικη οικογένεια, το έδαφος που είναι άγονο για να μεγαλώσει το συναίσθημα της αγάπης.

Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Η ταινία «Χωρίς αγάπη» («Loveless»), του Andrey Zvyagintsev, είναι μία τέλεια, μυστήρια και τρομερή ιστορία που έχει να κάνει με την πνευματική καταστροφή: ένα δράμα μιας φτιαχτής μορφής ενός διαδικαστικού θρίλερ που αναφέρεται στο έγκλημα. Έχει υπνωτική ένταση και ανυπόφορη ασάφεια, η οποία διατηρείται μέχρι το τέλος. Είναι μία ιστορία για τη σύγχρονη Ρωσία, της οποίας ο λαός είναι στο έλεος ανελαστικών δυνάμεων, ένας κόσμος χωρίς αγάπη, σαν έναν πλανήτη που δεν έχει τα απαραίτητα για να υποστηρίξει την ανθρώπινη ζωή, ένα μέρος όπου οι συνηθισμένες ανάγκες επιβίωσης έχουν μεταλλαχθεί ή έχουν εξελιχθεί σε μία αναζήτηση χωρίς τέλος για καταξίωση, λεφτά, ελευθερία, για την αναζήτηση ενός δεύτερου γάμου, ο οποίος φέρνει ένα όμορφο διαμέρισμα, τον έρωτα, την πολυτέλεια, το προνόμιο που δίνουν τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης για αυτοφωτογραφήσεις και αυτοεκτίμηση. Όλα αυτά υποστηρίζονται ή καταπιέζονται από τις έντονες συντηρητικές μορφές της κοινωνίας, του χριστιανισμού, του κομφορμισμού και του εθνικισμού.

Η ταινία θα μας θυμίσει την «Έλενα», του ίδιου σκηνοθέτη, έχει όμως την ανυποχώρητη σοβαρότητα της ταινίας «Scenes from a marriage», του Bergman. Η αφήγηση της εξαφάνισης προλέγει θέματα σπουδαιότερα, μεταφυσικά ή αποδομητικά, όπως στη «L’avventura», του Antonioni, -μία ταινία που η σημασία και το παράδειγμά της παραμένουν ακόμη αμείωτα- και μοναδικά πλάνα, τις στατικές απεικονίσεις ενός σχολείου όπου οι μαθητές είναι έξω, όπως στη «Hidden», του Michael Haneke. Η βλοσυρή παρουσία των ηλικιωμένων μητέρων, οι κοσμικοί βούδες με τον αντιδραστικό κυνισμό που παρατηρούν τα πάντα, κυρίως όμως τα παιδιά τους που τείνουν να τους μοιάσουν, θα μας φέρει στο μυαλό τις γραμμές του Philip Larkin, σχετικά με τους άντρες που έχουν απομείνει στις παράκτιες γραμμές.

Η ταινία «Χωρίς αγάπη» είναι αρχικά το πορτρέτο ενός αποτυχημένου γάμου στα φοβερά τελικά του στάδια. Ο Μπόρις είναι ένας εύσωμος γενειοφόρος που μοιάζει με το Φιντέλ Κάστρο, όταν ήταν νέος, δουλεύει πωλητής. Μοιράζεται την οικογενειακή εστία με τη γυναίκα του, με την οποία πολύ σύντομα πρόκειται να χωρίσουν, τη Ζένια. Οι ατέλειωτοι τσακωμοί τους ενώνουν μόνο στην απέραντη θλίψη. Ο καθένας βρίσκει ένα νέο σύντροφο και είναι και οι δύο στα πρώτα χτυπήματα της αγάπης και της ερωτικής τρέλας η οποία έρχεται σε αντιπαράθεση με τα εμπόδια που υπάρχουν. Ο Μπόρις έχει μία φίλη, η οποία είναι ήδη έγκυος, η Ζένια είναι με έναν άντρα μεγαλύτερο και γοητευτικό που έχει ήδη μία κόρη που τη μεγαλώνει. Υπάρχει όμως και το θέμα του γιου τους, του Αλιόσα, ένα ντροπαλό και δυστυχισμένο δωδεκάχρονο αγόρι που είναι η βασική αιτία ή το σύμπτωμα της σύγκρουσης στη σχέση τους. Παντρεύτηκαν πολύ νωρίς μετά από μία αναπάντεχη εγκυμοσύνη.

Αφού ο Αλιόσα έχει μία έντονη τραυματική εμπειρία, στο περιορισμένο πεδίο των συμπεριφορών τους, εξαφανίζεται. Η στιγμή που η πόρτα του δωματίου κλείνει πίσω του με ορμή, μας θυμίζει πολλά, αλλά δε βγάζει τίποτε σε αυτούς, το πρόσωπο του παιδιού είναι σε μία σιωπηλή κραυγή κλάματος όπου ζωγραφίζεται η καταστροφή: μία από τις πιο εντελώς ανησυχητικές εικόνες που θα μπορούσαμε να φανταστούμε. Το ζευγάρι έχει ήδη ακούσει στο ραδιόφωνο το ρεπορτάζ για μία προφητεία των Μάγια για το τέλος του κόσμου, που οδηγεί σε μία παράνοια, τον εμπορικό κόσμο σε μία καμπή, όπου ο Μπόρις κινείται επαγγελματικά. Βιώνει το χωρισμό του παράλληλα με το αδιέξοδο στο βαθιά θρησκευόμενο αφεντικό του. Αυτή είναι η δική τους Αποκάλυψη.

Σε μία άλλη  ταινία θα είχαμε την αφήγηση του ανθρώπινου συμβιβασμού ή ένα είδος σκληρής και ρεαλιστικής επαναπροσέγγισης ανάμεσα στους αντιμαχόμενους γονείς, όταν συνειδητοποιούν ότι θα πρέπει να ενώσουν τις δυνάμεις τους προσωρινά για να βρουν το παιδί τους. Τίποτε από αυτά δε γίνεται. Η τρομερή συμφορά γίνεται πιο ορατή, είναι ξεκάθαρη μπροστά τους. Είναι πολύ μακριά από το να πέσουν ο ένας στην αγκαλιά του άλλου ή να βρουν κάτι προσεγγίσιμο στην απελπισία τους, είναι σε έκσταση μέσα στο μίσος που τρέφουν για τον άλλο.

Θα βρουν το γιο τους; Η αστυνομία είναι κουρασμένη και γραφειοκρατική, όπως οι αξιωματούχοι στο «Λεβιάθαν», του ίδιου σκηνοθέτη. Αλλά, όταν υπάρχουν ακόμα ελπίδες για ζωή, η αστυνομία είναι ευτυχισμένη όταν μεταβιβάζει την υπευθυνότητά της σε μία αποτελεσματική ομάδα εθελοντών, η οποία οργώνει τη γειτονιά και κάνει έρευνες. Σε μία αξέχαστη και μυστηριώδη σκηνή, ερευνούν ένα ετοιμόρροπο και εγκαταλελειμμένο κτήριο στο δάσος, το εσωτερικό του μας θυμίζει τις φωτογραφίες ερειπίων του Ντιτρόιτ, του Nikolaus Geyrhalter, στο ντοκιμαντέρ του για τον Homo Sapiens. Είναι μία άλλη άποψη του ελαφρώς βαρετού κτηρίου όπου ο Μπόρις και η Ζένια ζουν και ονειρεύονται να μετακομίσουν σε ένα φανταχτερό διαμέρισμα.

Ο Αλιόσα έχει δολοφονηθεί; Ο Zvyagintsev μας επιτρέπει να το υποπτευθούμε μετά από μία παράξενη σκηνή σε ένα εστιατόριο όπου η Ζένια και ο φίλος τους δειπνούν. Είναι ένα ανεξήγητο υποκειμενικό πλάνο κάποιου που έχει αγκιστρωθεί σε αυτό το σημείο, ψάχνοντας ένα συνοδό. Είναι ένας εγκληματίας, θέλει να θεμελιώσει μία επαφή; Άλλαξε άποψη την τελευταία στιγμή;

Και μετά μία άλλη καταθλιπτική στιγμή, το ζευγάρι πανικοβάλλεται από τα νέα που έρχονται από τα νοσοκομεία και τα νεκροτομεία: αγόρια νεκρά και ζωντανά αναφέρονται και μοιάζουν πολύ με τον Αλιόσα, η προσοχή τους είναι παρατεταμένη και σε μεγάλη ένταση. Αλλά είναι μία ψυχολογική κατάσταση που μας δίνει το συναίσθημα που υπήρχε ήδη πριν να συμβεί η εξαφάνιση του παιδιού.

Είναι μία ταινία που μας φέρνει αντιμέτωπους με τις κρίσεις που δε θέλουμε να σκεφτούμε και ίσως αναφέρεται στην αιώνια ευσέβεια και στον εφησυχασμό της οικογενειακής ζωής, όπου το να έχεις παιδιά είναι μία ηθική αξία και αφορμή για να ανατρέξεις πίσω στη ζωή σου. Αυτό είναι μέρος της φύσης μας και εγείρει την ανάγκη να δείξεις και να δώσεις αγάπη. Αλλά η ύπαρξη της αγάπης έχει ανάγκη τις σωστές συνθήκες, το ανάλογο έδαφος όπου θα αναπτυχθεί, και η Ρωσία του Zvyagintsev είναι άγονη. Η ταινία «Χωρίς αγάπη» μπορεί να μην έχει το σκοτεινό μεγαλείο του «Λεβιάθαν», είναι όμως πιο κοντά στο οικογενειακό δράμα της «Έλενας». Όμως αστράφτει και το πάθος της είναι ολοφάνερο.

ΑΛΛΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ

Κριτική Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Lifo)

Ενώ υποτίθεται πως το Λεβιάθαν ενόχλησε, το Χωρίς Αγάπη, που ξεπερνά την κριτική εναντίον της διαφθοράς και πραγματεύεται την απογύμνωση από κάθε πνευματική και ψυχική παρακαταθήκη, ταξίδεψε στις Κάννες και το επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα του φεστιβάλ τον περασμένο Μάιο, απέσπασε το βραβείο της Επιτροπής (χωρίς εσωτερικές διαμαρτυρίες και γκρίνιες) και πριν από μερικές εβδομάδας υποβλήθηκε επισήμως για να διεκδικήσει το ξενόγλωσσο Όσκαρ. Περίπτωση Φαρχαντί, δηλαδή. Μήπως οι αξιωματούχοι του κρατικού πολιτισμού δεν κατάλαβαν την αλληγορία;.. Περισσότερα

Κριτική Χρήστος Μήτσης (Αθηνόραμα)

Πρόκειται για μια αγωνιώδη και βλοσυρή διασκευή των «Σκηνών Από Ένα Γάμο», μια πεντακάθαρη περιγραφή των αδιέξοδων σύγχρονων σχέσεων (σε επίπεδο προσωπικό, οικογενειακό και βαθιά πολιτισμικό) και μια επώδυνα ειλικρινή ταινία, η οποία κέρδισε το βραβείο της επιτροπής στις Κάνες και αποτελεί την επίσημη υποβολή της Ρωσίας στα ξενόγλωσσα Όσκαρ… Περισσότερα

Κριτική Νικήτας Ηλιόπουλος (spoileralert.gr)

Ο Andrey Zvyagintsev ισορροπεί με μαεστρία ανάμεσα στο οικογενειακό δράμα και στο αστυνομικό θρίλερ, ενώ ταυτόχρονα κάνει ένα κοινωνικό σχόλιο πάνω στη σημερινή πραγματικότητα. Με μια εκπληκτική – αργής ροής αλλά μεγάλης έντασης – σκηνοθεσία, ο Zvyagintsev επιλέγει τι, πώς και πότε θα φανερώσει κάτι νέο από την πλοκή της ταινίας στον θεατή, έτσι ώστε να τον κρατάει συνεχώς σε μια κατάσταση άγνοιας και αγωνίας… Περισσότερα

 Κριτική Κωνσταντίνος Καϊμάκης (Athens Voice)

Το αριστουργηματικό φινάλε, χωρίς πολλά λόγια και μόνο με τον ήχο από την τηλεόραση που περιγράφει άλλο ένα αιματηρό επεισόδιο στην αντιπαλότητα Ρωσίας – Ουκρανίας, ανοίγει κι άλλο τον πολιτικό πεσιμιστικό ορίζοντα του έργου σε επίπεδα που δεν φαντάζεστε… Περισσότερα

Κριτική Μανώλης Κρανάκης (flix.gr)

Προσέξτε πως στο δεύτερο μέρος, το βλέμμα του Ρώσου σκηνοθέτη ανοίγει σε μια έρημη, υγρή, εγκαταλελειμμένη χώρα που μοιάζει με νεκρή φύση, ένα άδειο τοπίο, ένα κόσμο που έχει ξεχάσει τι σημαίνει ζωή. Θαυμάστε για ακόμη μια φορά το μεγαλείο ενός σπουδαίου δημιουργού που δεν φοβάται να στραφεί απέναντι σε ένα καθεστώς που διαβρώνει ακόμη περισσότερο τις βαθιές ρωγμές μιας ολόκληρης κοινωνίας σε σήψη. Και αναρωτηθείτε κι εσείς γιατί αυτές οι δύο πλευρές του σινεμά του, η ντοστογιεφσκική ποίηση και η δριμεία κριτική δεν βρήκαν εδώ την ιδανική ισορροπία που είχαν στο μέχρι σήμερα έργο του… Περισσότερα

Κριτική Θόδωρος Γιαχουστίδης (moviesltd.gr)

Τελικά, το μόνο που μένει είναι αφίσες του Αλιόσα ξεχασμένες σε στύλους και στάσεις λεωφορείων. Και η ζωή συνεχίζεται. Με ανθρώπους που ζουν χωρίς αγάπη. Σε μια χώρα χωρίς αγάπη. Με τη Ζένια να τρέχει μόνη της στον κυλιόμενο διάδρομο, έξω στο κρύο, φορώντας (τυχαίο;) φόρμα που γράφει φαρδιά πλατιά «Ρωσία». Και να μας κοιτάζει κατευθείαν στα μάτια. Φταίει, ναι, είναι σίγουρο. Δεν ήταν ποτέ καλός γονιός. Ίσως να μην ήταν ποτέ και καλός άνθρωπος. Αλλά… ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω. Σωστά, αγαπημένε θεατή;.. Περισσότερα

Κριτική Ιωάννα Παπαγεωργίου (freecinema)

Να αναλογιστείς όλα τα ανθρώπινα και σημαντικά που θεωρούμε δεδομένα, ξεχνώντας τη θνητότητα, την ατέλεια και το εφήμερο της φύσης μας. Να αναμετρηθείς με τις σκληρές, διαχρονικές αλήθειες που παραμονεύουν σε κάθε σπιθαμή της, χωρίς ποτέ να γίνονται προφανείς ή να σου κουνούν το δάχτυλο. Να γίνει κτήμα σου, βαθιά, μέχρι το μεδούλι σου, το γεγονός ότι οι θύτες κάποτε υπήρξαν θύματα. Και θα ξαναγίνουν πάλι (βλέπε την κωμικοτραγική σκηνή της συνάντησης της Ζένια και του Μπόρις με την γιαγιά του Αλιόσα), σε έναν τραγικό φαύλο κύκλο μιας γνώριμης ιστορίας που επαναλαμβάνεται… Περισσότερα

Κριτική Τατιάνα Καποδίστρια (tospirto.net)

Αποδεικνύοντας, όμως, πόσο σπουδαίος ανατόμος της ανθρώπινης, και δη της ρώσικης, ψυχής είναι, ο Ζβιάνγκιντσεφ αποκλείει κάθε μονόπαντη ανάγνωση των ηρώων του. Ακόμη κι η εξωφρενικά εγωκεντρική Ζένια –με το κινητό-προέκταση, τα λούσα, τις ρηχές αυταπάτες της– έχει τα ελαφρυντικά της. Και τα όριά της, όπως αποδεικνύει η φο-βε-ρή σκηνή στο νεκροτομείο… Πάντως, αν το βράδυ που θα πάτε να δείτε την ταινία είστε κάπως πεσμένοι ή μελαγχολικοί, μην πάτε. Όλη αυτή η χωρίς διέξοδο αποξένωση, τόσος ακριβοδίκαιος πεσιμισμός θα σας αποτελειώσει, φοβάμαι… Περισσότερα

Κριτική Άκης Καπράνος (Τα Νέα)

Και ο Αντρέι Ζβγιάγκιντσεφ ανασυνθέτει με μοναδική σκηνοθετική μαεστρία ένα συναρπαστικό μοιρολόι για τη Ρωσία σήμερα, έντονο και βραδυφλεγές, λυρικό και υπόκωφα απεγνωσμένο. Α, κάτι τελευταίο: προετοιμαστείτε για μια συγκεκριμένη σεκάνς που έρχεται στο πρώτο εικοσάλεπτο και φιλμογραφεί, με την πιο απλή κίνηση, μια συνταρακτική αποκάλυψη για έναν εκ των ηρώων του: Σας ορκίζομαι πως αυτή την εικόνα δε θα την ξεχάσετε ποτέ… Περισσότερα

Κριτική Αγγελική Στελλάκη (cinepivates.gr)

Το φινάλε αντικατοπτρίζει εκείνο του Leviathan. Σημάδια ενός παρελθόντος, ένα σπίτι σε κατάσταση διάλυσης, αυτά που ξεχνάμε και αυτά που δεν μπορούν να ξεχαστούν όσο και αν το προσπαθήσουμε… Περισσότερα

Κριτική Στράτος Κερσανίδης (kersanidis.wordpress.com)

Ο Ζβιάνγκιτσεφ κάνει το σινεμά που αγαπώ. Χωρίς ευκολίες αλλά και χωρίς να είναι ‘στριφνός’ κερδίζει το θεατή από την πρώτη στιγμή. Στη συνέχεα τον οδηγεί βήμα – βήμα στην κορύφωση, φορτώνοντάς τον με ερωτηματικά, ως πρώτη ύλη προβληματισμού… Περισσότερα

ΧΩΡΙΣ ΑΓΑΠΗ

(LOVELESS)

(NELYBOV)

Σκηνοθεσία: Andrey Zvyagintsev

Σενάριο: Andrey Zvyagintsev, Oleg Negin

Φωτογραφία: Mikhail Krichman

Μοντάζ: Anna Mass

Μουσική: Evgueni Galperine, Sacha Galperine

Παραγωγοί: Pascal Caucheteux, Gleb Fetisov, Sergey Melkumov, Olivier Père, Alexander Rodnyansky

Παίζουν: Maryana Spivak (Ζένια), Aleksey Rozin (Μπόρις), Varvara Shmykova (Λένα), Matvey Novikov (Αλιόσα), Daria Pisareva (Ντάσα), Yanina Hope (φίλη), Aleksey Fateev (συνεργάτης), Andris Keiss (Άντον), Marina Vasilyeva (Μάσα)

Χώρα παραγωγής: Ρωσία, Γαλλία

Έτος παραγωγής: 2017

Γλώσσα: ρώσικα

Διάρκεια: 127΄

Είδος: δράμα

Ημερομηνία εξόδου: 19/10/2017

Εταιρεία διανομής: Seven Films.

Περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά: διαβάστε εδώ.

Για να βρείτε που παίζεται η ταινία πηγαίνετε εδώ.

• Κριτικές ταινιών