Δεκ 22, 2017 Κινηματογράφος 0
του Γιάννη Φραγκούλη
Στις 21/12/2017 στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Η βιογραφία του Django Reinhardt, του πολύ γνωστού πλέον τσιγγάνου κιθαρίστα της τζαζ. Οι πτυχές της ζωής του παρουσιάζονται σε παράλληλο μοντάζ με τα γεγονότα της εποχής, ο ναζισμός και η δοσίλογη κυβέρνηση της Γαλλίας, η κυβέρνηση του Βισι, φαίνεται να νικιούνται από τη δύναμη της μουσικής. Η τζαζ δίνει ρυθμό, η ταινία σε κερδίζει ως μία καλλιτεχνική βιογραφία. (Διαβάστε εδώ τη βιογραφία του συνθέτη)
Μετά την ανάγνωση αυτής της κριτικής μπορείτε να διαβάσετε τις κριτικές των άλλων κριτικών κινηματογράφου που παρατίθενται μετά από αυτό το κείμενο.
Στην ταινία του Woody Allen, «Sweet and lowdown», ο Sean Penn λέει: «Λένε ότι είμαι ο καλύτερος κιθαρίστας του κόσμου, μέσα στην ιστορία της μουσικής, με βεβαιότητα σε αυτή τη χώρα. Υπάρχει αυτός ο γύφτος στη Γαλλία και αυτό είναι το πιο όμορφο που είχα ποτέ ακούσει». Αυτή η ιστορική βιογραφία για αυτό το θρύλο της τζαζ είναι ένα δώρο στο Reda Kateb, ο οποίος είχε μικρούς ρόλους στις ταινίες «A prophet» και «Zero dark thirty» και δεν έχει δείξει την παρουσία του στον εκτός Γαλλίας χώρο. Πάντως, ήταν δυναμική η παρουσία της όταν άνοιξε το Φεστιβάλ του Βερολίνου, το 2017. Θα πρέπει, σε αυτή την ταινία, να προσέξουμε ιδιαίτερα τη θέση της όσον αφορά στους τσιγγάνους, στην αντιμετώπισή τους τόσο από τους Γάλλους όσο και από τους Γερμανούς αξιωματούχους.
Ο χρόνος που η ταινία βγήκε έχει τη σημασία του. Ο Φρανσουά Ολάν, ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας, αναγνώρισε την εμπλοκή της κυβέρνησης του Βισί, δηλ. την κυβέρνηση στα ελεύθερα εδάφη της Γαλλίας, μετά την κατοχή της από τους Γερμανούς, η οποία ήταν υποχείρια των Γερμανών, όσον αφορά στο θέμα των τσιγγάνων. Είναι γνωστά τα θέματα των φυλακίσεων, των εκτελέσεων και των βασανιστηρίων τους από τους Ναζί, την απαγόρευση της μουσικής τους, η οποία είχε χαρακτηριστεί παρακμιακή από το Χίτλερ, όσον αφορά στην αισθητική της.
Στην ταινία ο Reinhardt είναι ένα παράδειγμα, ένα σύμβολο, μία συνεκδοχή αυτών των περιπτώσεων των τσιγγάνων που επλήγησαν στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτός ήταν, στην πραγματικότητα, μία αξιοσημείωτη εξαίρεση, προστατευόμενος λόγω του μεγάλου ταλέντου που είχε στη μουσική. Μέσα από τις ομοιότητες αυτής της εκδοχής της βιογραφίας αυτού του μουσικού και της άποψη του Tarantino, μπορούμε να φανταστούμε τη σημασία της μουσικής του για την γαλλική αντίσταση εναντίον των Ναζί.
Ακολουθώντας το μυθιστόρημα του Alexis Salatko, ο Etienne Comar ελαφρύνει λίγο την ωμότητα που παρουσιάζεται με ντοκιμαντερίστικο τρόπο, αυτή που η βία των Ναζί είχε εξασκήσει στους τσιγγάνους, χαρακτηριστική η περίπτωση ενός γέρου τσιγγάνου κιθαρίστα που πυροβολήθηκε στο κεφάλι από Γερμανούς στρατιώτες. Η προβληματική της ταινίας μπορεί να λειτουργήσει πολύ καλά μέσα στην Ευρώπη.
Ο Comar εστιάζει στη μουσική, βάζοντας μέσα σε αυτή την αφήγηση τη μουσική του Reinhardt, έτσι ώστε να δώσει ρυθμό και, συγχρόνως, νόημα στην πλοκή της ταινίας. Δείχνει τις επιρροές του καλλιτέχνη, κάποιες ασχολίες του. Στην αρχή ο Kateb φαίνεται σα μία καρικατούρα της φυσιογνωμίας του καλλιτέχνη. Μετά όμως βγαίνει από τη μουσική για να μπει στην υποκριτική. Τεχνικά, ο επίσης τσιγγάνος τζαζ κιθαρίστας, Stochelo Rosenberg, παίζει κιθάρα, έτσι όπως το 1938 ακούγονταν οι ήχοι της, αυτοί που σήμερα πλέον δεν ακούγονται στη τζαζ σκηνή. Λόγω του ότι σήμερα δεν έχουμε μία συγκεκριμένη εικόνα του Reinhardt, ο Kateb είναι ελεύθερος να σχηματίσει τη δική του. Διατηρεί όμως το περίφημο μουστάκι του και το παίξιμο με το αριστερό χέρι.
Εκείνη την εποχή, ένα σημαντικό μέρος του παράδοξου στο Reinhardt ήταν η εξωτερική του εμφάνιση, μία εξωτική «άγρια» ποιότητα που έκανε κάποιος να μιλήσουν για ομοφυλοφιλία, αυτό το στιλ όμως το βλέπουμε σήμερα στη ραπ μουσική. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν μία πρωτοπορία σε αυτή τη δυναμική εμφάνιση, όπου το πάθος για αυτό που έπαιζε προϋπήρχε. Βέβαια, αυτό το στιλ του είχε δημιουργήσει προβλήματα τόσο στην ιδιωτική όσο και στη δημόσια ζωή του, όσον αφορά στην αντίδραση των αρχών.
Η ταινία το δείχνει να μην αποδέχεται τους Γερμανούς, με το δικό του τρόπο. Η αντίθεση που υπάρχει είναι ανάμεσα στις δημόσιες εμφανίσεις και στην ιδιωτική του ζωή. Ο Comar ξέρει πώς να μας διηγηθεί αυτή την ιστορία. Μαζεύει εικόνες του Reinhardt και της ερωμένης του, της Louise de Klerk, δημιουργεί ένα εκτυφλωτικό διάκοσμο, κινηματογραφεί σε όμορφους χώρους, παίζει ανάμεσα το ρεαλιστικό και το δραματικό, βάζει μέσα το ποιητικό στοιχείο, έτσι ώστε η αφήγηση να αναπτύσσεται ικανοποιητικά.
Η θέση του είναι ότι αυτή η σπουδαία μουσική διαπερνά τον ιστορικό χώρο. Κάνει να φαίνεται ρεαλιστική την αντίθεση που έχει να κάνει με το συναίσθημα που βγάζει η μουσική και με τον έλεγχο που έκανε ή έπρεπε να κάνει η εξουσία. Το μεγαλείο της μουσικής σπάει τα καθιερωμένα και αναδεικνύει την ισχυρή δύναμη της τέχνης που μπορεί, μερικές φορές, να νικήσει τον απολυταρχισμό και το φασισμό.
Ο καλλιτέχνης απέναντι στην Ιστορία, μέσα από μια ευπρεπή μα αναποφάσιστη ως προς τους στόχους της βιογραφία. Πρόκειται για ιστορικό δράμα; Για ψυχολογικό πορτρέτο (η πολιτικοκοινωνική αφύπνιση ενός καλλιτέχνη); Για αγωνιώδες θρίλερ; Ο Κομάρ τα συνδυάζει όλα χωρίς νεύρο και σκηνοθετικό τσαγανό, αφήνοντας την υπέροχη μουσική να βγάλει τα κινηματογραφικά κάστανα από τη φωτιά… διαβάστε όλη την κριτική εδώ
Ομως το ξύπνημα του Τζάνγκο καθυστερεί υπερβολικά και πέρα από τις πολύ όμορφα κινηματογραφημένες σκηνές στα κλαμπ όπου βλέπουμε τον Τζάνγκο να συναρπάζει το κοινό με την τέχνη του, η ταινία μοιάζει να φλυαρεί ασκόπως. Κρίμα γιατί ο σκηνοθέτης είχε την ευκαιρία να αναδείξει πολύ πιο έντονα το ζήτημα των πογκρόμ των Ρομά από τους ναζιστές, με το οποίο σε γενικές γραμμές ο κινηματογράφος δεν συνηθίζει να ασχολείται… διαβάστε όλη την κριτική εδώ
Με τον Ρεντά Κατέμπ να ξεχωρίζει ως, έτσι κι αλλιώς, ένας από τους πιο ενδιαφέροντες Ευρωπαίους ηθοποιούς της εποχής μας, η ταινία ξετυλίγεται επιφανειακά και σχηματικά, δίνοντας μόνο μια αίσθηση από τα τρανταχτά ζητήματα που θίγει και πνίγοντάς τα σε, ομολογουμένως εύηχες, νότες μελοδράματος… διαβάστε όλη την κριτική εδώ
Τα πράγματα δεν διορθώνονται καθόλου με το φινάλε, το οποίο δεν ξεφεύγει καθόλου από τα κλισέ και φέρνει στο μυαλό μνήμες από τη Μελωδία της Ευτυχίας (χωρίς τις αισιόδοξες μελωδίες που θα το έκαναν ανεκτό). Δυστυχώς, ούτε ο Ρεντά Κατέμπ, ο οποίος ερμηνεύει συγκρατημένα τον μουσικό δεν καταφέρνει να σώσει την ταινία που μοιάζει να έχει καταληφθεί από την κατάρα της αδιάφορης μουσικής βιογραφίας… διαβάστε όλη την κριτική εδώ
Βιογραφική ταινία η οποία παρουσιάζει έναν από τους πρωτοπόρους της τζάζ και του τσιγγάνικου σουίνγκ στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα μιλά και για το σχεδόν άγνωστο και ελάχιστα κινηματογραφημένο πογκρόμ των ναζί εναντίον των τσιγγάνων… διαβάστε όλη την κριτική εδώ
Αυτό όμως έχει ως αποτέλεσμα συχνά να χάνει τον ρυθμό της αφήγησης, ενώ τελικά δεν του μένει πολύ χρόνος ούτε τα βιογραφικά στοιχεία του ήρωά του να αναπτύξει, ούτε να σταθεί στην τραγωδία των Ρομά.
Ευτύχησε όμως να έχει τον Ρεντά Κατέμπ στον ρόλο του Τζάγκο, (υποψήφιος για την ερμηνεία του στα Γαλλικά Βραβεία Lumières.), ο οποίος στηρίζει όλες τις μουσικές σεκάνς , αποκαλύπτοντας το πάθος ενός μεγάλου καλλιτέχνη, αλλά και την αλλαγή που συντελείται στον ήρωα μέσα στη δίνη του πολέμου… διαβάστε όλη την κριτική εδώ
Ο Ετιέν Κομάρ καταφέρνει να καταγράψει την πολυτάραχη πορεία ενός θρύλου της μουσικής από την αποστασιοποίηση και την άγνοια στην πλήρη συνειδητοποίηση της ταυτότητάς του όχι μόνο ως καλλιτέχνη, αλλά και αληθινού δημιουργού που ζυμώνεται μέσα από την Ιστορία. Παράλληλα αφηγείται ένα σκοτεινό και ελάχιστα κινηματογραφημένο κεφάλαιο της πρόσφατης Ευρωπαϊκής ιστορίας, αυτό του ναζιστικού πογκρόμ απέναντι στους Ρομά, απόλυτα επίκαιρο στις μέρες μας όπου η ανεκτικότητα της Ευρώπης δοκιμάζεται για μια ακόμη φορά και η άνοδος της ακροδεξιάς συνιστά μια από τις μεγαλύτερες απειλές για το μέλλον της… διαβάστε όλη την κριτική εδώ
Ο Ετιέν Κομάρ καταφέρνει να καταγράψει την πολυτάραχη πορεία ενός θρύλου της μουσικής από την αποστασιοποίηση και την άγνοια στην πλήρη συνειδητοποίηση της ταυτότητάς του όχι μόνο ως καλλιτέχνη, αλλά και αληθινού δημιουργού που ζυμώνεται μέσα από την Ιστορία. Παράλληλα αφηγείται ένα σκοτεινό και ελάχιστα κινηματογραφημένο κεφάλαιο της πρόσφατης Ευρωπαϊκής ιστορίας, αυτό του ναζιστικού πογκρόμ απέναντι στους Ρομά, απόλυτα επίκαιρο στις μέρες μας όπου η ανεκτικότητα της Ευρώπης δοκιμάζεται για μια ακόμη φορά και η άνοδος της ακροδεξιάς συνιστά μια από τις μεγαλύτερες απειλές για το μέλλον της… διαβάστε όλη την κριτική εδώ
Κι όμως. Παρά τις μουσικές (βλέπουμε τρεις τουλάχιστον συναυλίες του Ράινχαρντ), παρά τον Κατέμπ (την παλεύει μια χαρά και με την κιθάρα), παρά την θεάρεστη αναφορά στο ναζιστικό ξεκλήρισμα των Ρομά, ή την προσεγμένη ανασύσταση εποχής, η ταινία δεν έχει χυμούς, δεν έχει χαρακτήρες. Ούτε καν κακούς χυμούς και χαρακτήρες. Μια συρραφή αδιάφορων σκηνών είναι, μια πλαδαρή παράθεση (κάποιων) γεγονότων χωρίς εμβάθυνση, χωρίς προσωπικό στίγμα… διαβάστε όλη την κριτική εδώ
Σκηνοθεσία: Etienne Comar
Σενάριο: Etienne Comar, Alexis Salatko (σενάριο και μυθιστόρημα)
Φωτογραφία: Christophe Beaucarne
Μοντάζ: Monica Coleman
Μουσική: Warren Ellis
Παραγωγοί: Etienne Comar, Olivier Delbosc , Marc Missonnier
Παίζουν: Reda Kateb (Τζάνκο Ράινχαρντ), Cécile De France (Λουίζ ντε Κλερκ), Bea Palya (Ναγκίν Ράινχαρντ), Bimbam Merstein (Νέργκος Ράινχαρντ), Gabriel Mireté (Λεβέκ), Johnny Montreuil (Τζόζεφ Ράινχαρντ), Vincent Frade (Φουάντ), Raphaël Dever (Βόλα), Patrick Mille (Σαρλ)
Χώρα παραγωγής: Γαλλία
Έτος παραγωγής: 2017
Γλώσσα: γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά και τσιγγάνικα
Διάρκεια: 117΄
Είδος: δράμα, βιογραφία, μουσική
Ημερομηνία εξόδου: 21/12/2017
Εταιρεία διανομής: One From the Heart.
Περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά: διαβάστε εδώ.
Για να βρείτε που παίζεται η ταινία πηγαίνετε εδώ.
Νοέ 03, 2024 0
Νοέ 01, 2024 0
Οκτ 28, 2024 0
Οκτ 26, 2024 0
Νοέ 20, 2024 0
Νοέ 12, 2024 0
Νοέ 03, 2024 0
Ιούν 09, 2017 138
Μαρ 08, 2014 2
Μαρ 22, 2014 2
Μάι 28, 2014 2
Οκτ 12, 2014 2
Νοέ 09, 2014 2
Νοέ 20, 2024 0
Νοέ 12, 2024 0
Νοέ 03, 2024 0
Νοέ 03, 2024 0
Νοέ 01, 2024 0
4 έτη ago
Δείτε το τρέιλερ της ταινίας μας, που συμμετέχει το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
SOTOS, EVERLASTING PAINTER (TRAILER)
ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ
Email: info@filmandtheater.gr
Τηλ: (+30) 6974123481
Διεύθυνση: Ιωαννίνων 2, 56430, Σταυρούπολη Θεσσαλονίκη