filmandtheater ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΗ ΦΩΤΙΑ

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΗ ΦΩΤΙΑ

Ιαν 04, 2019 Κινηματογράφος 0

BEONING/BURNING

του Γιάννη Φραγκούλη

Η ταινία συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Καννών 2018, όπου απέσπασε το Βραβείο FIPRESCI. Είναι υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, και είναι στην τελική εννάδα για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Βασίζεται στο διήγημα «Barn Burning» του Χαρούκι Μουρακάμι. Θα κυκλοφορήσει στις αίθουσες στις 10 Ιανουαρίου 2018.

Η ΤΑΙΝΙΑ

Ένα διήγημα του Χαρούκι Μουρακάμι εμπνέει σε έναν από τους κορυφαίους Ασιάτες δημιουργούς όχι μόνο μία από τις καλύτερες ταινίες της σεζόν, αλλά και ένα μικρό αριστούργημα πάνω στην ερωτική εμμονή, συγκεντρώνοντας πανηγυρικά τις καλύτερες κριτικές που γράφτηκαν για διαγωνιζόμενη ταινία την τελευταία δεκαετία στο Φεστιβάλ Καννών.

Ο Γιόνγκσου έχασε μόλις τη δουλειά του. Τυχαία θα συναντήσει τη Χάεμι, ένα κορίτσι που έμενε κάποτε στη γειτονιά του. Εκείνη του ζητάει να προσέχει τη γάτα της όσο θα λείπει σε ταξίδι. Με την επιστροφή της, συστήνει στο Γιόνγκσου ένα μυστηριώδη νεαρό άντρα, με το όνομα Μπεν, που γνώρισε όσο έλειπε. Ο Μπεν μιλάει στο Γιόνγκσου για τις περίεργες συνήθειες του, ο έρωτας και η εμμονή του Γιόνγκσου για τη Χάεμι μεγαλώνει και η πραγματικότητα δεν είναι πια ευδιάκριτη.

Ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ

Ο Λι Τσανγκ-Ντογκ ξεκίνησε την καριέρα του στο θέατρο όταν ήταν 20 ετών, ενώ αργότερα έγινε συγγραφέας. Έκανε το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο με τη νουάρ ταινία «Green fish». Ακολούθησε το «Peppermint Candy» και το «Oasis», με το οποίο αμφισβήτησε τη φύση της επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων. Η ταινία τιμήθηκε με Βραβείο Σκηνοθεσίας και Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας από το Φεστιβάλ Βενετίας.

Ο Λι Τσανγκ-Ντογκ επιτέλεσε Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της Ν. Κορέας από το 2003 έως το 2004. Όταν τελείωσε την θητεία του, σκηνοθέτησε την τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του «Κρυφή ηλιαχτίδα» («Secret sunshine»). Η πρωταγωνίστρια του τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας από το Φεστιβάλ Καννών το 2007.

Η πέμπτη του ταινία, «Ποίηση» («Poetry») τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερου Σεναρίου από το Φεστιβάλ Καννών, ενώ απέσπασε αμέτρητες διακρίσεις σε διεθνή φεστιβάλ. Το «Παιχνίδι με τη φωτιά» είναι η έκτη μεγάλου μήκους ταινία του.

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

2010 «Ποίηση» («Poetry») (σενάριο, σκηνοθεσία)

63^Ο Φεστιβάλ Καννών, Βραβείο καλύτερου σεναρίου, Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής, Ειδική Μνεία.

45^ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κάρλοβι Βάρι, Open Eyes

35^ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Τορόντο, Masters

54^ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Λονδίνου, Film on the Square

2007 «Secret sunshine» (σενάριο, σκηνοθεσία, παραγωγή)

60^ο Φεστιβάλ Καννών Βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας

32^ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Τορόντο, Contemporary World Cinema

42^ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κάρλοβι Βάρι, Open Eyes

2002 «Oasis» (σενάριο, σκηνοθεσία).

59^ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας Αργυρός Λέοντας Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Βραβείο FIPRESCI , Βραβείο SIGNIS, Ειδικό Βραβείο Σκηνοθεσίας

21^ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βανκούβερ Ανθρωπιστικό Βραβείο Chief Dan George Humanitarian

2000 «Peppermint candy» (σενάριο, σκηνοθεσία)

63^Ο Φεστιβάλ Καννών, Δεκαπενθήμερο σκηνοθετών

35^ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κάρλοβι Βάρι Ειδικό Βραβείο Επιτροπής, Ειδική μνεία NETPAC, Βραβείο FICC Don Quijote

1997 «Green fish» (σενάριο, σκηνοθεσία), ντεμπούτο

ΕΝΑΣ ΧΟΡΟΣ ΠΟΥ ΑΝΑΖΗΤΑ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Μία συζήτηση με το σκηνοθέτη Λι Τσανγκ-Ντογκ με το Τσανγκ-Μι Ο

Γνώρισα πρώτη φορά τον Λι Τσανγκ-Ντογκ στη Σχολή Κινηματογράφου το 2010 και έμαθα την αφήγηση από εκείνον. Μου έμαθε ότι συνήθως δεν επινοούμε μία καλή ιστορία, αλλά τη συναντάμε. Σα ζωντανοί οργανισμοί περιφέρονται ανάμεσα μας και αν έχουμε αρκετή παρατηρητικότητα, τις ξεχωρίζουμε. Έχω δουλέψει με το Λι πολλές φορές ως σεναριογράφος και συναντήσαμε πολλές ιστορίες στο δρόμο μας. Κάποιες έγιναν σενάρια, αλλά ποτέ ταινίες, γιατί δε μπορούσαμε να βρούμε το λόγο που θα έπρεπε να μεταφερθούν στη μεγάλη οθόνη. Πάνω που είχαμε αρχίσει να κουραζόμαστε, πέσαμε πάνω στο διήγημα του Χαρούκι Μουρακάμι «Barn burning». Όπως λέει κι ο σκηνοθέτης, βρήκαμε τη σωστή ιστορία την πιο αναπάντεχη στιγμή.

Νομίζω ότι ο κόσμος εκπλήσσεται όταν ανακαλύπτει ότι έκανες ταινία βασισμένη σε διήγημα του Μουρακάμι. Πρόκειται μάλιστα για μια ιστορία που δε συμβαίνει τίποτα στην πραγματικότητα. Δεν είναι ο τύπος των ιστοριών που έλεγες στους μαθητές σου ότι θα πρέπει να αποφεύγουν;

Όταν μου πρότεινες πρώτη φορά την ιστορία ήμουν επιφυλακτικός. Ήταν αρκετά μυστηριώδης, αλλά δε συνέβαινε τίποτα. Είχε όμως κάτι ιδιαίτερα κινηματογραφικό. Ένα μικρό μυστήριο στην ιστορία θα μπορούσε να γίνει πολλά μυστήρια με πολλά επίπεδα κινηματογραφικά. Τα κενά στην εξέλιξη των γεγονότων -το κομμάτι που λείπει και για το λόγο αυτό δε θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια- παραπέμπουν στο μυστηριώδη κόσμο που ζούμε σήμερα, τον κόσμο στον οποίο καταλαβαίνεις ότι κάτι είναι λάθος, αλλά δεν μπορείς να προσδιορίσεις τι ακριβώς είναι αυτό.

Ονομάσαμε κάποια γραπτά «Project rage». Ήθελες να πεις ιστορίες για το θυμό, ειδικά το θυμό που νοιώθουν οι νέοι. Ήθελες ωστόσο να αποφύγεις την πεπατημένη οδό αφήγησης. Με ποιο τρόπο πιστεύεις ότι αυτό το διήγημα μιλάει για το θυμό;

Νομίζω ότι οι άνθρωποι σήμερα, ανεξαρτήτως εθνικότητας, θρησκείας ή κοινωνικού στάτους είναι θυμωμένοι για διαφορετικούς λόγους. Ο θυμός στους νέους ανθρώπους είναι ιδιαίτερα αισθητός. Στην Κορέα οι νέοι υποφέρουν από την ανεργία -δε βρίσκουν ελπίδα στο παρόν και δε βλέπουν βελτίωση στο μέλλον-. Ανίκανοι να κατευθύνουν το θυμό τους, νοιώθουν απελπισία. Ωστόσο, ο κόσμος δείχνει να γίνεται πιο εκλεπτυσμένος και βολικός -πλήρως λειτουργικός επιφανειακά-. Για τους νέους, ο κόσμος είναι ένα τεράστιο παζλ. Με τον ίδιο τρόπο, ο πρωταγωνιστής της ιστορίας του Μουρακάμι αισθάνεται αδιάφορος μπροστά σε έναν άλλο άντρα του οποίου όμως ολόκληρη η ύπαρξη καλύπτεται από μυστήριο.

Συμφωνώ. Οι άνθρωποι που έχουν νοιώσει «λίγοι» μπορούν να κατανοήσουν το συναίσθημα της ανικανότητας. Όσο για μένα, την πρώτη φορά που διάβασα τη φράση «άχρηστοι αχυρώνες» τη μετέφρασα σε «άχρηστοι άνθρωποι» και με θύμωσε. Σε ιντρίγκαρε επίσης η ιστορία γιατί ο τίτλος είναι ακριβώς ίδιος με εκείνον ενός διηγήματος του Γουίλιαμ Φόλκνερ.

Το διήγημα του Φόλκνερ αφορά όντως το θυμό. Παρόλο που η ταινία μας βασίζεται στην ιστορία του Μουρακάμι, συνδέεται άμεσα και με τον κόσμο του Φόλκνερ. Η ιστορία του Φόλκνερ αφορά έναν άντρα και την οργή του ενάντια στον κόσμο και τη ζωή, σε αντίθεση, ο ήρωας του Μουρακάμι καίει αχυρώνες για διασκέδαση, μία αινιγματική ιστορία. Ο αχυρώνας του Μουρακάμι αποτελεί μία μεταφορά και όχι ένα απτό αντικείμενο, ενώ του Φόλκνερ αντιπροσωπεύει την ίδια την πραγματικότητα.

Ο Γιονγκσου, ο ήρωας μας, γίνεται εμμονικός με αυτή τη μεταφορά. Όταν αρχίσαμε να συζητάμε την ταινία για πρώτη φορά, φανταστήκαμε μία βινιέτα με έναν άντρα να κοιτάζει σε ένα πλαστικό θερμοκήπιο. Το θερμοκήπιο το συναντάμε πιο συχνά στην Κορέα από τους αχυρώνες. Ένα θερμοκήπιο διάφανο αλλά λερωμένο. Και έναν άντρα να κοιτάζει στο κενό. Κάποια μυστικά της ταινίας μας κρυβόντουσαν εκεί.

Αν ψάχναμε ένα νόημα στη μεταφορά, το θερμοκήπιο στην ταινία είναι μία εικόνα που δεν εξηγείται εύκολα. Έχει συγκεκριμένη μορφή, είναι διάφανο και κενό. Φτιάχτηκε κάποτε για κάποια χρήση αλλά είναι άχρηστο πλέον. Είναι αυθεντικά κινηματογραφικό γιατί δε μπορεί να εξηγηθεί πλήρως. Υπάρχουν κι άλλα στοιχεία που μας μεταφέρουν απλά μία αίσθηση στην ταινία: η γάτα, ο ίδιος ο Μπεν. Ποιος είναι ο Μπέν; Είναι αληθινή η γάτα; Επειδή δε τη βλέπουμε σημαίνει και ότι δεν υπάρχει; Το κοινό παίρνει τις άδειες ψευδαισθήσεις και τους δίνει νόημα από μόνο του, αλλά ο κόσμος παραμένει πάντα ένα μυστήριο.