filmandtheater ΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ

ΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ

Ιαν 23, 2019 Θέατρο 0

του Γιάννη Φραγκούλη

Είδαμε τη θεατρική κωμωδία, «Το κομμάτι της ντροπής», στο θέατρο Μαίωτρον. Αυτό το θέατρο ξεκινά το δεύτερο κύκλο της πορείας του πολύ δυναμικά, με μία κωμωδία πικρή και επίκαιρη για αυτά που συμβαίνουν σήμερα στην Ελλάδα και, γενικά, σε όλο τον κόσμο. Θα αναφερθούμε σε αυτό το κείμενο τόσο στο θεατρικό έργο, σαν κείμενο, ηθοποιίες και σκηνοθεσία, όσο και στις αντιδράσεις του κοινού.

Η σκηνοθεσία και συγγραφή του κειμένου είναι του Σταύρου Παρχαρίδη, ο οποίος έχει ρόλο στην παράσταση. Μία παρέα ενός πλούσιου ανθρώπου, ο Τζίμι, χωρίς συνείδηση, όπως θα αποδειχθεί, κλείνει μία πιτσαρία για να γιορτάσουν τα γενέθλιά του. Έχει μείνει το κομμάτι της ντροπής, το τελευταίο κομμάτι από τις πίτσες που έχουν φάει. Όλοι το θέλουν αλλά κανείς δεν τολμά να το πάρει. Με αφορμή αυτό θα αρχίσουν σιγά-σιγά να φαίνονται οι εσωτερικές διαμάχες σε αυτή την παρέα, οι διχόνοιες, όλα αυτά που, εκ πρώτης όψης, σημαίνουν τη διάλυση της, αλλά, όπως όλες οι λυκοφιλίες, ενώνονται όλοι μπροστά στον κοινό στόχο, τον οποίο δε θα αποκαλύψουμε σε αυτό το κείμενο.

Το έργο έχει πολλές ανατροπές, μέχρι το τέλος του, έτσι δημιουργείται ρυθμός που αρθρώνει το θεατρικό λόγο, κρατά την προσοχή του κοινού ενώ, συγχρόνως, το διασκεδάζει. Η πρώτη διαμάχη είναι μεταξύ των γυναικών και των συζύγων τους. Εκεί αυτός ο πλούσιος άντρας θα παίξει το μεσσία για να λειτουργήσει λυτρωτικά και να κερδίσει το παιχνίδι. Στήνει μία δίκη όπου θα δικαστεί αυτός που είναι υπεύθυνος για όλες αυτές τις διχόνοιες και τους τσακωμούς, ένας φιλόσοφος. Επειδή όμως δε ζει, στη θέση του κάθεται ο ιδιοκτήτης της πιτσαρίας. Οι εναλλαγές είναι και εδώ αρκετές, η διάδραση με το κοινό είναι τέτοια που όλοι οι θεατές παίζουν σε αυτή την παράσταση. Το τέλος όμως είναι λυτρωτικό για τον υγιώς σκεπτόμενο άνθρωπο.

Έχουμε έναν πλούσιο άντρα που φαίνεται ότι είναι αδίσταχτος, χωρίς συνείδηση, το μόνο που θέλει είναι να μαζέψει περισσότερα λεφτά και, φυσικά να περνά καλά. Είναι αυτονόητο ότι στον ψυχικό του κόσμο κυριαρχεί ο ναρκισσισμός και η υστερική νεύρωση που θέλει όλα για τον εαυτό του, έτσι όπως τα έχει σχεδιάσει. Θεωρεί δεδομένο ότι όλα θα γίνουν όπως αυτός θέλει, όταν η έκβαση των γεγονότων δεν είναι η επιθυμητή του τότε ξεσπά και είναι έτοιμος για καυγά. Σε γενικές γραμμές είναι νηφάλιος, αλλά, κάτω από αυτή τη νηφαλιότητα κρύβεται η ένταση, η υστερία, η βία. Αυτή όμως η ικανότητά του, να είναι ήρεμος και να παίρνει αποφάσεις, παρασέρνει τους άλλους και του δίνουν το ρόλο του ηγέτη.

Η γυναίκα του, η Σάρα, είναι όμορφη, τα λεφτά είναι αυτά που την έλκουν στον άντρα της, είναι μία γυναίκα που «αρμόζει» σε έναν τέτοιο άντρα, θέλει όμως και κάτι παραπάνω. Μπορούμε να καταλάβουμε ότι αυτή η γυναίκα θέλει να υποταχθεί στον άντρα της, εύκολα όμως θα κάνει το δικό της και θα φέρει τα πάνω κάτω, δύσκολα θα φτάσει στην υστερία, δε θα ξεπεράσει το στάδιο του ναρκισσισμού.

Η Μάρα είναι υψηλόβαθμο στέλεχος ενός υπουργείου. Έχει φτάσει ως εκεί με μηχανορραφίες, είναι παντρεμένη με το Ντον, στον οποίο θα αναφερθούμε στη συνέχεια, απαξιώνει τον άντρα της, βοηθά τον Τζίμι με το αζημίωτο, θέλει όλο και περισσότερα λεφτά. Έχουμε εδώ μία κλασική περίπτωση μιας γυναίκας που έχει βουτήξει στην υστερία, δε θέλει να βγει από εκεί και είναι πλέον ο υστερικός λόγος που μιλά, όχι η ίδια. Θα έχει, λοιπόν, πολλές μεταλλαγές στο λόγο της, πότε θα είναι παρορμητικός πότε νηφάλιος, είναι κάτι που η ίδια δεν μπορεί να το ελέγξει.

Ο Ντον είναι ζωγράφος, ασχολείται και με άλλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Τα έργα του πουλούν είναι όμως μία ενέργεια ξεπλύματος και δεν αντιστοιχούν στην καλλιτεχνική του αξία. Είναι ο άνθρωπος που θα είναι μία ζωή υποταγμένος και θα είναι ευχαριστημένος αν έχει τα απαραίτητα για να ζήσει και την κοινωνική αναγνώριση. Η γυναίκα του είναι «ανώτερη» από αυτόν, για αυτό μπορεί να δικαιολογηθεί η συμπεριφορά, πάντα όμως ως παραβατική.

Τέλος, ο Πέπε είναι ο ιδιοκτήτης της πιτσαρίας. Είναι αφελής, δουλοπρεπής, γενικά το εύκολο θύμα. Είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί οι άλλοι το βλέπουν απαξιωτικά. Θα αντισταθεί μόνο όταν κινδυνεύει. Τότε θα είναι, μάλλον, αργά. Ο λόγος και οι πράξεις του είναι η ραχοκοκαλιά της θεατρικής αφήγησης, με βάση αυτόν τον ρόλο γίνονται οι ανατροπές, που είναι πολλές, ή έρχονται οι ισορροπίες.

Έχοντας κάνει μία πρόχειρη ανάλυση των πέντε χαρακτήρων που παρουσιάζονται σε αυτό το έργο μπορούμε να δούμε τις γραμμές που τους ενώνουν, την πλοκή του έργου, για να δούμε εκεί το κωμικό, αλλά και το τραγικό που κρύβεται κάτω από την κωμική επιφάνεια.

Η παράσταση βρίσκεται ανάμεσα στην κωμική επιθεώρηση και στην ελαφριά τραγωδία. Το κωμικό καλύπτει το τραγικό τόσο καλά που αντιλαμβάνεται ο θεατής τα τραγικά σημεία μετά το τέλος της παράστασης. Οι πολύ καλές ατάκες κάνουν τους θεατές να γελάσουν. Η διάδραση των ηθοποιών με τους θεατές κάνουν αυτούς να μπουν μέσα στο θεατρικό κείμενο και να έχουν μία μπρεχτική ταύτιση. Ο ρυθμός είναι έντονος, η μία ατάκα πάνω στην άλλη, η μουσική, το τραγούδι που γράφτηκε σε στοίχους του σκηνοθέτη, ειδικά για αυτή την παράσταση, οι κινήσεις των ηθοποιών, αρθρώνουν το θεατρικό λόγο και δημιουργούν το συναίσθημα που βγαίνει αβίαστα, μαζί με την απόλαυση που φέρνει το γέλιο από τις κωμικές ατάκες.

Η κατηγορία του φιλοσόφου, ως διαφθορέα των μαζών, είναι πολύ έξυπνη. Γίνεται η επίθεση με άσφαιρα βόλια, για να πέσουν τα προσωπεία και να αποκαλυφθεί η αλήθεια, στο τέλος, όχι όμως με άμεσο λόγο, αλλά με υπονοητικό, αφήνοντας έτσι το θεατή να βγάλει το δικό του συμπέρασμα, να κάνει από την αρχή τη δίκη, αυτή τη φορά με τον κατηγορούμενο που έχει λειτουργήσει παραβατικά, όσον αφορά στο κοινωνικό σύνολο. Με αυτό τον τρόπο αυτή η παράσταση δεν εξυμνεί την αδικία, αντίθετα την στηλιτεύει με πλάγιο τρόπο, δίνοντας στον κάθε θεατή αυτά τα βέλη που θα πετύχουν το στόχο της υποκρισίας, της αδικίας και της καταπίεσης.

Το επίκαιρο στοιχείο αυτής της παράστασης έχει να κάνει με τις πολιτικές που εγγράφονται στο κοινωνικό πεδίο, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παγκοσμίως, αυτές που ο κάθε άνθρωπος, που δεν είναι προνομιούχος, τις βιώνει κάθε μέρα και τον κάνουν να αισθάνεται ένα ακόμη νούμερο στην κοινωνική καταμέτρηση. Εκτός αυτού όμως, στο τέλος αιωρείται το ερώτημα: τι έχουμε κάνει εμείς έτσι ώστε να μη γίνουμε σαν αυτούς, να βλέπουμε τον άνθρωπο σαν άνθρωπο και όχι σα μία αφηρημένη μονάδα; Πέραν, λοιπόν, του επίκαιρου έχουμε τον ουμανιστικό λόγο που δίδεται με τον πιο ελαφρύ και πρόσχαρο τρόπο, έτσι ώστε να δράσει σαν τέτοιος στον ψυχισμό του θεατή αφού τελειώσει η παράσταση και η απόλαυση δώσει τη θέση της στη διερεύνηση.

Η σκηνοθεσία είναι καλή, προσεγμένη, κατευθύνει τους ηθοποιούς να κάνουν τις σωστές κινήσεις, να εκφράσουν τις ατάκες τους σωστά όταν πρέπει. Οι ηθοποιίες ήταν αρκετά καλές, δεν υπήρχε ανισομέρεια και δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε τον έναν ή τον άλλον ηθοποιό. Οι χαρακτήρες απέδιδαν όλο το φορτίο τους, οι ατάκες εκφράζονταν σωστά χωρίς λάθη, αν και η παράσταση δεν είχε «κυλήσει», δεν είχαν περάσει παρά δύο μέρες από την πρεμιέρα. Τα σκηνικά απέδιδαν το κλίμα και, ως ένα βαθμό, πρωταγωνιστούσαν. Η μουσική βοηθούσε το λόγο να αρθρωθεί ικανοποιητικά.

Παρακολουθήσαμε μία παράσταση που ήταν sold out, όταν αυτό το έργο και το θέατρο δεν είχαν γίνει γνωστά στον κόσμο. Αυτό σημαίνει ότι η παράσταση έγινε γνωστή από στόμα σε στόμα και ότι οι θεατές έφυγαν ευχαριστημένοι από αυτό που είδαν. Ένα δυναμικό ξεκίνημα του θεάτρου Μαίωτρον, στο δεύτερο κύκλο της πορείας του, ευχόμαστε να βρει το δρόμο του στα θεατρικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης. Ελπίζουμε, τέλος, αυτή η παράσταση να παρουσιαστεί και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας για να βρει το εκτός Θεσσαλονίκης κοινό της.

ΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ

Συγγραφέας: Σταύρος Παρχαρίδης

Σκηνοθεσία: Σταύρος Παρχαρίδης

Παίζουν: (με σειρά εμφάνισης) Βάσω Δήμογλου, Λευτέρης Θερμός, Μαρία Ιωαννίδου, Σταύρος Παρχαρίδης, Πασχάλης Μουδούρης

Σκηνικά-κοστούμια: Μαρία Παπατζέλου

Μουσική: Λάρρυ Κράμμα

Στίχοι τραγουδιού: Σταύρος Παρχαρίδης

Φωτισμοί: Μαίωτρον

Φωτογραφίες πλατό: Γιάννης Φραγκούλης

Βίντεο-τρέιλερ: Σταύρος Παρχαρίδης

Θέατρο Μαίωτρον

Αθηνάς 21

(στο ύψος του Προξενείου της Τουρκίας)

Τηλέφωνο κρατήσεων: 6932633127

Τιμή εισιτηρίων: ταμείο 10 ευρώ, 8 ευρώ με κράτηση στο τηλέφωνο 6932633127 μήνυμα ή τηλεφωνικώς (ισχύει για παραλαβή από το ταμείο μισή ώρα πριν), 5 ευρώ ανέργων, 6 ευρώ φοιτητών. Για συλλόγους και φορείς ΚΑΠΗ κ.τ.λ. 6 ευρώ (αφορά ομαδικές κρατήσεις άνω των 15 ατόμων και μέχρι 50 ). Λόγω περιορισμένων θέσεων θα τηρηθεί αυστηρή σειρά προτεραιότητας .