filmandtheater AMERICAN SNIPER

AMERICAN SNIPER

Ιαν 26, 2015 Κινηματογράφος 0

ΣΤΑ ΛΑΣΠΟΝΕΡΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Ο Chris Kyle ήταν ο πιο επικίνδυνος ελεύθερος σκοπευτής στην ιστορία του αμερικάνικου στρατού, υπεύθυνος για 160 πιστοποιημένους θανάτους σε τέσσερις περιόδους στρατιωτικού χρέους. Οι αντάρτες στο Ιράκ τον αποκαλούσαν ο Δαίμονας του Ραμαντί, ένα τέρας που ζούσε στη σκιά, ήταν μισητό και προκαλούσε φόβο. Οι σύντροφοί του και αυτοί που τον υποστήριζαν τον έβλεπαν σαν τον Αμερικάνο Ηρακλή, μία παρουσία που δημιουργούσε την αίσθηση της προστασίας στον τρόμο του πολέμου. Είναι ο «American sniper».

Ο Clint Eastwood φαίνεται ότι βρίσκεται στο δεύτερο πεδίο. Η πιασάρικη και αδιάφορη ταινία του δίνει την εντύπωση ότι δεν έχει σκηνοθετήσει σύμφωνα με αυτά που μας έχει συνηθίσει. Βάζει τόσο χαμηλά το πολεμικό θέαμα που τελικά μπορεί να κατηγορηθεί για θολή ματιά. Είναι δυνατόν να απολαύσεις ένα δράμα αλλά να μισείς τον τρόπο με τον οποίο αυτό έχει αφηγηθεί; Το «American sniper», μεταφορά της αυτοβιογραφίας του Kyle, προσφέρει ένα εγκάρδιο χαιρετισμό στους αμερικάνικους μυς, όπως εμφανίστηκαν στον πόλεμο του Ιράκ, δονεί ένα πατριωτικό αίσθημα και ένα βάρβαρο ανδρισμό. Βαράει στο ψαχνό, είναι σκληρό και καλά τοποθετημένο στο μέρος όπου βρίσκονται αυτοί που ερημώνουν το δρόμο και σηκώνουν τη σκόνη του θανάτου. Παρόλα αυτά, μας αφήνει κάποια σημεία που θα μας διευκόλυναν να το τοποθετήσουμε, έστω και λίγο, στην αντίθετη πλευρά.

Ο Bradley Cooper ενσαρκώνει τον Kyle, ένα διαμορφωμένο κακοποιό, υστερικό σε σχέση με την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, αποφασισμένο να υπερασπίσει «τη μεγαλύτερη χώρα της γης». Φτάνει σαν ένας καουμπόης, ένας αετός και ξεκληριστής ψυχών. Σκορπάει το θάνατο από μακριά και εξασφαλίζει το χώρο για τους άντρες του. Κατόπιν, ο Kyle επανέρχεται και τα βάζει με ένα Σύριο πολεμιστή ο οποίος θα μπορούσε να είναι ισάξιός του. Επιστρέφει στο σπίτι με την πίεσή του ανεβασμένη. Η γυναίκα του δεν τον αντέχει, παραπονείται και φτάνει μέχρι το διαζύγιο. Κάθεται στον κήπο του και νιώθει χιλιάδες βλέμματα πάνω του. Ψήνει και βλέπει το Ιράκ. Τα πρώτα ψυχολογικά προβλήματα έχουν αρχίσει να εμφανίζονται.

Δεν μπορεί να πάει πιο κάτω. Είναι κατανοητό ότι έχει περιορισμένη οπτική, δεν ανοίγει το οπτικό του πεδίο, νομίζει ότι αυτός ο πόλεμος είναι μία ευγενής υπόθεση. Στο ενδιάμεσο, οι Ιρακινοί έχουν καταντήσει μια πολεμική σκιά που δεν μπορεί να προστατεύσει τα μικρά παιδιά απ’τις πολεμικές επιθέσεις που φαίνονται σαν την επέλαση του Σατανά. Χωρίς αμφιβολία αυτή είναι η ευγενής αποστολή του Kyle, όπως φαίνεται απ’την εμπειρία του. Δεν μπορούμε όμως να πούμε ότι η ταινία αποφεύγει να ρίξει αυτό το δόλωμα στον Άνθρωπο. Δεν μπορεί να διαχειριστεί την ακατέργαστη πληροφορία που βγαίνει απ΄το βιβλίο του Kyle, απλά περιγράφει, χωρίς να υμνεί, αυτή την προσωπικότητα. Δεν έχουμε κάτι αντίστοιχο με τις «Σημαίες των προγόνων μας».

Σε μία σκηνή, αρκετά νωρίς στην ταινία, ο πατέρας του Kyle εμφανίζεται να του λέει ότι ο κόσμος είναι χωρισμένος σε τρεις τύπους: στα πρόβατα, στους λύκους και στα λυκόσκυλα. Ο Kyle φαντάζεται ότι είναι λυκόσκυλο, ένας ευγενής προστάτης των αδυνάτων και των αθώων, είναι καθαρό ότι ο Eastwood το επικροτεί. Αλλά το θέμα είναι τόσο απλό; Μία διαφορετική -αλλά καλύτερη- ταινία θα έπρεπε να θέσει κάποια ζητήματα. Για παράδειγμα, ποια είναι η γνώμη των λύκων ή γιατί τα πρόβατα συμπεριφέρονται έτσι; Με άλλα λόγια, ποια είναι η εικόνα στην κοινωνία που τη σηματοδοτούμε έτσι στην ταινία; Ποιο είναι το αναφερόμενό της;

Ο «American sniper» δεν ενδιαφέρεται για αυτά. Η μόνη του έγνοια είναι να γνωρίζει ότι το σκυλί μερικές φορές τραυματίζεται στις ηρωικές δραστηριότητές του, για να αποκρούσει τους λύκους. Αυτό σημαίνει ότι ενδιαφέρεται για ένα πακέτο θεμάτων, κάτι σαν ένα αργυρό μετάλλιο, ένα άγαλμα που θα τον ηρωοποιεί. Έστω χωρίς άγαλμα, προσπαθεί να κάνει τη (βρώμικη) δουλειά του όσο καλά μπορεί.

Γιάννης Φραγκούλης

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΣΚΟΠΕΥΤΗΣ

(AMERICAN SNIPER)

Σκηνοθεσία: Clint Eastwood

Σενάριο: Jason Hall, συγγραφείς του βιβλίου: Chris Kyle, Scott McEwen, James Defelice

Φωτογραφία: Tom Stern

Μοντάζ: Joel Cox, Gary Roach

Ήχος: Hunter Berk, Gail Carroll-Coe, Randall Johnson, John Reitz, Gregg Rudloff

Σχεδιασμός ήχου: Tom Ozanich

Μοντάζ ήχου: Bub Asman, David Butler, Michael Dressel, Christopher Flick, Jason King, Alan Robert, Roland Thai, Katy Wood

Μίξη ήχου: Blake Collins, John Guentner, Bill Higley, Walt Martin, Thomas O’Connell, Jason Oliver

Καλλιτεχνική διεύθυνση: Harry Otto, Dean Wolcott

Σκηνικά: Gary Fettis

Κοστούμια: Corey Bronso

Ειδικά εφέ: Brendon O’Dell, Steve Riley

Οπτικά εφέ: Jamie Baxter, Mark Breakspear, Greg Butler, Phillip Feiner, Jamie Harllett, Marvin Kim, Michael Owens, Matt Seckman, Elbert Yen

Μέικαπ: Luisa Abel, Elena Arroy, Maggie Elliott, Janeen Schreyer

Κομμώσεις: Terry Baliel, Carol Pershing

Κάστινγκ: Geoffrey Miclat

Παίζουν: Bradley Cooper (Κρις Κάιλ), Kyle Gallner (Γκόουτ Ουίνστον), Cole Konis (νεαρός Κρις Κάιλ), Ben Reed (Ουάιν Κάιλ), Elise Robertson (Ντέμπι Κάιλ), Luke Sunshine (νεαρός Τζεφ Κάιλ), Troy Vincent (παπάς), Brandon Salgado Telis (Μπούλι), Keir O’Donnell (Τζεφ Κάιλ), Marnette Patterson (Σάρα), Jason Hall (καουμπόι), Billy Miller (ναυτικός), Leonard Roberts (καθοδηγητής), Jason Walsh (καθοδηγητής), Reynaldo Gallegos (Τόνι), Kelvin Lacz (Ντόμπερ), Jake McDorman (Μπίγκλες), Sienna Miller (Τάγια)

Σχεδιασμός παραγωγής: Charisse Cardenas, James Muakami

Διεύθυνση παραγωγής: Bradley Cooper, Clint Eastwood, Andrew Lazar, Robert Lorenz, Peter Morgan

Εταιρείες παραγωγής: Warner Bros, Village Roadshow Pictures, Mad Chance Productions, 22 & Indiana Pictures, Malpaso Productions, RatPac-Dune Entertainment

Χώρες παραγωγής: ΗΠΑ

Προϋπολογισμός: 58 εκατ. δολάρια

Άνοιγμα εσόδων (ΗΠΑ): 676.909 δολάρια

Γλώσσα: αγγλικά

Τόποι κινηματογράφησης: Morocco

Χρώμα: έγχρωμη

Ήχος: dolby atmos, datasat, Auro 11.1

Aspest ratio: 2.35:1

Κάμερα: Arri Alexa XT, Panavision Primo, C-, E-, G- series (φακοί)

Εργαστήριο: Technicolor (Hollywood)

Αρνητικό φορμά: Codex ArriRaw (2.8K)

Τυπωμένο φορμά: D-Cinema