DRIVE MY CAR

Ιούν 14, 2023 Κινηματογράφος 0

ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΦΘΑΛΜΟΥΣ ΤΟΥ ΤΕΙΡΕΣΙΑ

Ο ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΗΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ

Drive my car: γράφει ο Γιάννης Τσιτσίμης*

Ο εξαίρετος Ιάπωνας σκηνοθέτης Ριουσούκε Χαμαγκούτσι έγινε γνωστός παγκοσμίως με τις προηγούμενες δουλειές του: «Happy Hour» (2015) και «Η διπλή ζωή της Ασάκο». Στην χώρα μας κυρίως με την ταινία «Ιστορίες της τύχης και της φαντασίας» (2020). Στο τελευταίο του –αριστουργηματικό- φιλμ μιλά με τον κώδικα της λιτότητας. Αληθινό μάθημα οικονομίας εικόνας για σπουδαστές κινηματογράφου. Με όχημα τον «Θείο Βάνια», μάς παραδίδει ένα 3ωρο έπος για το συναίσθημα, την αγάπη, τον θάνατο και -πάνω απ’ όλα- τη συγχώρεση, τη δύναμη της συγχώρεσης.

DRIVE MY CAR: Η ΑΠΛΗ ΦΟΡΜΑ

Το σενάριό του δε στηρίζεται παρά σε ένα διήγημα 24 σελίδων του Χαρούκι Μουρακάμι. Ενός συγγραφέα που επίσης κάνει καριέρα με την απλή αλλά απίστευτα μεστή γραφή του. Το πρώτο βασικό μάθημα που μας έρχεται από την Ιαπωνία είναι ότι όλη η δύναμη της αφήγησης μιας ιστορίας κρύβεται στην απλή φόρμα. Κάτι βέβαια που οι θιασώτες του κινηματογράφου από την χώρα του ανατέλλοντος ήλιου θα έχουν παρατηρήσει και σε παλιότερες ταινίες από τους Όζου, Μιζογκούτσι, Κομπαγιάσι (αυτός κι αν δεν είναι ο master της οικονομίας και διαχείρισης ταινίας) και φυσικά ο πολύ αγαπητός στην χώρα μας Κόρε-Έντα.

Στην υπόθεση της ταινίας «Drive my car» ο Καφούκου (Χιντεντόσι Νισιζίμα) διάσημος ηθοποιός και σκηνοθέτης του θεάτρου τέχνης αποφασίζει μετά τον θάνατο της γυναίκας του, για να ξεπεράσει την οδύνη του ξαφνικού χαμού της, να φύγει και να συνεργαστεί με το θέατρο της Χιροσίμα για το ανέβασμα του θείου Βάνια.

Τα πράγματα περιπλέκονται όταν η παραγωγή του έργου τον υποχρεώνει να έχει οδηγό στο αυτοκίνητό του μια απλή κοπέλα χωρίς καλλιτεχνικές «ρίζες» και να μην οδηγεί ο ίδιος για λόγους ασφάλειας. Στο casting για τους ρόλους εμφανίζεται και ο τελευταίος εραστής της γυναίκας του.

DRIVE MY CAR: Ο ΛΥΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΠΛΩΝ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ

Δεν πρόκειται να αποκαλύψω τίποτε περισσότερο για αυτό το ασταμάτητο, γάργαρο ποτάμι από διαλόγους, συναισθήματα, πόνο, έρωτα και φιλία που απλώνεται εμπρός στα μάτια του θεατή για πολλή ώρα χωρίς να χάνει στιγμή τον ρυθμό, την έμφαση, την αφήγηση δίχως να κουράσει.

Και ακριβώς το στοιχείο αυτό, η αφήγηση, ο τρόπος της αφήγησης και ο λυρισμός των απλών συμβάντων καθημερινά και γύρω μας, είναι το σημείο, η πινακίδα που γράφει έξοδος. Το συναίσθημα που φέρνει τη λύτρωση καθώς η κάθαρση είναι υπόθεση μιας άλλης πραγματικότητας πολύ πιο υπερβατής από αυτήν που κατέχουμε.

Το «Drive my car» (ευτυχώς οι διανομείς εδώ δεν πείραξαν όπως συνηθίζουν τον πρωτότυπο τίτλο δίνοντας έναν άλλο άκυρο και ξενέρωτο) είναι ένα διαμάντι μέσα στη μοναδικότητα της μοναξιάς του: Μέσα στα λάθος λόγια μιας πρόβας, μέσα σε μια ατάκα που δεν έρχεται κι εσύ περιμένεις και περιμένεις. Είναι η στιγμή που -μέσα από τα μάτια του πρωταγωνιστή και την αργή δράση της ταινίας- διαπιστώνει πως είσαι σε θέση τελικά να αγαπήσεις ανυπέρβλητα, ολοκληρωτικά, με πλήρη αποδοχή του άλλου/ της άλλης κι ας υπάρχουν ατοπήματα στην πραγματικότητα όπως και στην υπόλοιπη ζωή.

DRIVE MY CAR: ΜΑΘΗΜΑ ΓΡΑΦΗΣ

Ο τρόπος που ο Χαμαγκούτσι μεταφέρει το λογοτεχνικό κείμενο στο σελιλόιντ είναι επίσης μια στάση ζωής. Το «Drive my car» είναι ένα μάθημα για τους διάφορους δασκάλους «δημιουργικής γραφής» που περιφέρονται στα διάφορα «εργαστήρια» γραφής θέλοντας να διδάξουν το αδύνατο στους φερέλπιδες (κι εύπιστους) μαθητές τους: Τη λογοτεχνία, τη συγγραφή, την ίδια την τέχνη (όντας άτεχνοι οι ίδιοι ως δάσκαλοι και συγγραφείς στου τίποτε την χώρα που λέει κι ο Αγγελάκας στην γεμάτη οικονομία ποίησή του…).

Μια άλλη οπτική λοιπόν του συναισθήματος που καθορίζει τη ζωή ασυνείδητα στους περισσότερους και συνειδητά σε λιγότερους. Πάντως καθορίζει τις πράξεις και τις αποφάσεις μας, μια σχέση, μια συνάντηση με τον εσωτερικό μας εαυτό που έχουμε δει κι άλλοτε όπως με το υπαρξιακό δρώμενο σε όλες τις ταινίες του Μπέργκμαν. Όπως με το στοιχείο του εγκλωβισμένου ατόμου που μετατρέπεται σε ανήμπορο για αποφάσεις. Στον κινηματογράφο του Ούγγρου Ζόλταν Φάμπρι. Όπως με τους άβουλους ήρωες του Τζάρμους ή πολλές φορές του Γιμού που καθηλώνονται από την εποχή τους και περιμένουν τη λύτρωση μέσα από τις ζωές των άλλων.

DRIVE MY CAR: Η ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ

Σχετικά με όλα αυτά ο μεγάλος αυστριακός συγγραφέας και διανοούμενος Χέρμαν Μπροχ σημειώνει ότι «όλα τα έργα τέχνης πρέπει να είναι πλούσια σε δυναμικά παραδείγματα. Το κάθε επεισόδιο πρέπει να αντικατοπτρίζει με τη μοναδικότητά του την ενότητα και την παγκοσμιότητα του συνόλου. Αυτός ο πρωταρχικός κανόνας που ισχύει για τη μουσική, πρέπει να εφαρμόζεται εξίσου και στην τέχνη της αφήγησης όπου το έργο είναι ανάγκη να οικοδομείται σύμφωνα με ένα προκαθορισμένο σχέδιο, ακολουθώντας τη μέθοδο της αντίστιξης» (Από την εισαγωγή του συγγραφέα στο μυθιστόρημά του, «Οι Υπνοβάτες», 1932).

Μπορεί να διαφωνεί κάποιος με όλα αυτά, ωστόσο η τέχνη της κινηματογραφικής αφήγησης είναι ίσως το σπουδαιότερο σημείο μετά τη συγγραφή του σεναρίου: Χωρίς αυτά οι εικόνες μένουν άψυχες όσο σωστά φωτισμένες κι αν είναι.

Κλείνοντας, το «Drive my car» δεν είναι ένα ακόμη γλυκόπικρο φιλμ που μιλάει για την αναζήτηση με τρόπο στοχαστικό. Είναι κάτι πολύ πιο πέρα από αυτό. Μια καταβύθιση μέσα στην τέχνη όπου στο στάδιο της τελικής εξόδου βρίσκεσαι εσύ ο ίδιος γυμνός κι αντιμέτωπος με τα όνειρά σου μέσα στον θάλαμο της εξομολόγησης που γράφει τ’ όνομά σου. Αν θα πεις την αλήθεια, είναι μονάχα δική σου απόφαση.

DRIVE MY CAR

(Doraibu mai ka)

Σκηνοθεσία: Ryûsuke Hamaguchi

Σενάριο: Ryûsuke Hamaguchi, Takamasa Ôe, Haruki Murakami (νουβέλα)

Φωτογραφία: Hidetoshi Shinomiya

Μοντάζ: Azusa Yamazaki

Μουσική: Eiko Ishibashi

Ήχος: Jun-Yeong Go, Kadoaki Izuta, Renmei Izuta, Tatsuya Obo

Κοστούμια: Haruki Koketsu

Σκηνικά: Mami Kagamoto

Παραγωγή: Teruhisa Yamamoto

Παίζουν: Hidetoshi Nishijima (Γιουσούκε Καφούκου), Tôko Miura (Μισάκι Βατάρι), Reika Kirishima (Ότο Καφούκου, σύζυγός του Γιουσούκε Καφούκου), Masaki Okada (Κόζι Τακατσούκι), Park Yu-rim (Λι Γιουν-α), Jin Dae-yeon (Κον Γιου-Σου), Sonia Yuan (Γιανίσε Τσανγκ)

Χώρα παραγωγής: Ιαπωνία

Γλώσσα: ιαπωνικά, αγγλικά, κορεάτικα, γερμανικά, μανδαρίνικα, ταγκαλόγκ, ινδονησιακά

Έτος παραγωγής: 2021

Είδος: τραγωδία

Διάρκεια: 179΄

Εταιρεία διανομής: Amafilms

Έξοδος στις αίθουσες: 13 Οκτωβρίου 2022

Για περισσότερες πληροφορίες για τεχνικά θέματα και για τους συντελεστές δείτε εδώ.

*tsitsimis@gmail.com

Διαβάστε τις κριτικές ταινιών που έχουμε δημοσιεύσει

Δείτε τα βίντεο που έχουμε δημιουργήσει