ΕΛΛΑΔΑ: ΕΝΑ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΠΛΑΤΟ

Ιούλ 11, 2021 Κινηματογράφος 0

ένας πλούτος ανεκμετάλλευτος

Ελλάδα: ένα τεράστιο πλατό | γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Η Ελλάδα μπορεί να είναι ένα τεράστιο κινηματογραφικό πλατό; Η ερώτηση αυτή μπορεί να βρει εύκολα απάντηση από κάποιον. Εφόσον θα αφήσει τη φαντασία του να δουλέψει. Να αψηφήσει τις λογικές της γραφειοκρατίας και της αδιαφορίας που, δυστυχώς, λειτουργεί περισσότερο στην Ελλάδα, στην εποχή μας.

ΕΛΛΑΔΑ: ΕΝΑ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΠΛΑΤΟ-ΟΙΚΟΠΕΔΟ ΚΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Αν δούμε λίγο προσεχτικά τη γεωγραφία της Ελλάδας θα παρατηρήσουμε ότι η διαμόρφωση του εδάφους είναι τέτοια που πριμοδοτεί διαφορετικού χαρακτήρα κινηματογραφικές παραγωγές. Τα βουνά, οι πεδιάδες, τα ποτάμια, οι λίμνες, να νησιά, οι διαφορετικά διαμορφωμένες παραλίες, όλα αυτά είναι ένα τεράστιο φυσικό σκηνικό. Τέτοιο είναι πολύ δύσκολο να βρει κάποιος σε άλλη χώρα. Η Ελλάδα βρίσκεται στη συμβολή της ευρωπαϊκής, ασιατικής και αφρικανικής ηπείρου. Έχει, λοιπόν, στοιχεία και από αυτά τα τρία διαφορετικά περιβάλλοντα, σε μία ισορροπία.

Αυτό το χαρακτηριστικό δεν το έχει εκμεταλλευτεί μέχρι τώρα κάποια κυβέρνηση. Παρόλα αυτά έχουν γίνει κάποιες κινηματογραφικές παραγωγές. Περισσότερες από όσες μπορούμε να φανταστούμε. Στοιχεία από αυτές τις παραγωγές μπορούμε να δούμε σε διάφορους ενημερωτικούς ιστοτόπους που αναφέρονται σε αυτές τις ταινίες.

Οι διευκολύνσεις για να γίνουν αυτές οι παραγωγές είναι μηδαμινές. Αντίθετα, πολλές φορές έχουν μπει εμπόδια. Αυτά έρχονται από τις άκαμπτες γραφειοκρατικές διαδικασίες, την πολυνομία και τη στενή λογική της αρχαιολογικής σκέψης. Αυτά τα εμπόδια έχουν προσπελαστεί όταν η πίεση της παραγωγής ήταν τέτοια που το οικονομικό βάρος νίκησε τη δυσλειτουργία.

ΕΛΛΑΔΑ: ΕΝΑ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΠΛΑΤΟ-ΚΑΠΟΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Εύκολα θα μπορούσαμε να θυμηθούμε κάποιες ταινίες που έχουν γυριστεί στην Ελλάδα.

Η ταινία «Το παιδί και το δελφίνι» («Boy on a dolphin»), 1957, των David Divine, Jean Negulesco, είναι ένα καλό παράδειγμα. Σε αυτή την ταινία πρωταγωνιστεί η Ύδρα, συμμετέχουν όμως η Ακρόπολη, ο Πόρος και τα Μετέωρα. Η Sophia Loren συμπληρώνει το γοητευτικό άρωμα που εξέπεμπε αυτή η ταινία. Σε αυτή την παραγωγή είχαν εργαστεί και Έλληνες κινηματογραφιστές και παραγωγοί.

Ίσως το καλύτερο παράδειγμα είναι η ταινία «Τα κανόνια του Ναβαρόνε» («The guns of Navarone»), 1961, των Alistair MacLean-Carl Foreman, J. Lee Thompson. Πρωταγωνιστούν οι Gregory Peck και Anthony Quinn, αλλά και η Ρόδος. Πολεμική ταινία εστιασμένη στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βοηθά πολύ το τοπίο που αλλάζει όψη και δίνει δύναμη στην αφήγηση. Η ιστορία του Quinn με τη Ρόδο ήταν, για πολλές δεκαετίες, μία τουριστική ατραξιόν για αυτό το νησί. Άλλωστε η συγκεκριμένη παραλία φέρει το όνομά του.

          Η παραλία Άντονι Κουίν, στη Ρόδο.

ΕΛΛΑΔΑ: ΕΝΑ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΠΛΑΤΟ-ΕΣΤΙΑΖΟΥΜΕ ΣΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

Δύο νησιά, δύο διαφορετικές προσωπικότητες. Ο λόγος για τη Μύκονο και την Κρήτη.

Στο πρώτο από αυτά, στη Μύκονο, πρωταγωνιστεί η θρυλική ιστορία του Αριστοτέλη Ωνάση. Έχουμε εδώ στον πρωταγωνιστικό ρόλο τον Anthony Quinn. Η ταινία «Ο Έλληνας μεγιστάνας» («The Greek tycoon»), 1978, των Νίκου Μαστοράκη-Win Wells-Morton Fine, J. Lee Thompson μιλά για τη σχέση του Ωνάση με τη Τζάκι Κένεντι, χωρίς να κατονομάζει τους δύο πραγματικούς πρωταγωνιστές. Μαζί με τον Quinn πρωταγωνιστεί η Jacqueline Bisset. Η Μύκονος, η Αθήνα και η Κέρκυρα επίσης σε πρώτο ρόλο και, σε δεύτερο το Λονδίνο, η Ουάσινγκτον και η Νέα Υόρκη.

Στην Κρήτη θα γυριστεί η ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, βασισμένη στον «Αλέξη Ζορμπά», του Νίκου Καζαντζάκη. Συμπαραγωγή της Ελλάδας με μεγάλο κάστινγκ. Θα δούμε και εδώ τον Anthony Quinn, μαζί με την Ειρήνη Παππά, το Σωτήρη Μουστάκα, την Ελένη Ανουσάκη και το Γιώργο Φούντα. Ο Ζιλ Ντασέν στη σκηνοθεσία και ο Μίκης Θεοδωράκης στη μουσική. Η στιγμή που ο Quinn χορεύει συρτάκι έχει γίνει παγκοσμίως γνωστή και πολύ μεγάλη τουριστική ατραξιόν όχι μόνο για την Κρήτη, αλλά για όλη την Ελλάδα.

Ο χορός του Άντονι Κουίν, σε σκηνή της ταινίας.

ΕΛΛΑΔΑ: ΕΝΑ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΠΛΑΤΟ-Ο ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΑΚΡΥΣ

Δε θα αναφερθούμε άλλο σε ταινίες. Θα μπορούσαμε να γεμίσουμε ένα μεγάλο κατάλογο με αυτές. Δεν έχει νόημα. Αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι ένας συνδυασμός. Να αναφερθούμε σε αυτές, ως ρεπορτάζ και κριτική. Να μιλήσουμε για το μέρος που αυτές οι ταινίες γυρίστηκαν, ως γεωγραφία και ιστορία. Να συνδυάσουμε την κινηματογραφική με την ιστορική-λαογραφική αφήγηση.

Θα μπορούμε έτσι να δούμε αυτά τα μέρη της Ελλάδας με άλλο μάτι. Με αυτό ενός σεναριογράφου, ενός σκηνοθέτης και ενός ιστορικού. Θα είναι ένα κίνητρο για να επισκεφτούμε αυτούς τους χώρους και να τους παρατηρήσουμε μία διαφορετική ματιά. Να τους αγαπήσουμε περισσότερο για αυτό που είναι. Για αυτό με το οποίο εμείς ταυτιζόμαστε.

Στα δημοσιεύματα που θα ακολουθήσουν θα προσπαθήσουμε να πετύχουμε αυτό το στοίχημα. Να κάνουμε μία ιστορική αναφορά που θα έχει να κάνει και με την ελληνική κινηματογραφία.

ΤΑ ΚΑΝΟΝΙΑ ΤΟΥ ΝΑΒΑΡΟΝΕ

• Ιστορία κινηματογράφου