42ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΔΡΑΜΑΣ-ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Νοέ 24, 2019 Κινηματογράφος 0

ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Το μεσημέρι του Σαββάτου η ιστορικός και θεωρητικός κινηματογράφου Ιωάννα Αθανασάτου και η Ρουμάνα ιστορικός κινηματογράφου, καθηγήτρια και συγγραφέας Μανουέλα Τσερνάτ έκαναν την καθιερωμένη αποτίμηση του ελληνικού και του διεθνούς διαγωνιστικού προγράμματος του Φεστιβάλ Δράμας.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Συνοψίζοντας τις φετινές τάσεις, η Ιωάννα Αθανασάτου παρατήρησε πως «η θεματική της κρίσης μοιάζει να απομακρύνεται από το κάδρο. Κυριαρχεί η διαχρονική κρίση της αναζήτησης ταυτότητας και η αποξένωση, μέσα και από την αμφισβήτηση της κλασικής κινηματογραφικής αφήγησης».

Ευδιάκριτη ήταν επίσης η τάση των κινηματογραφιστών «για καταφυγή στο όνειρο, ακροβατώντας μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας μέσα από έναν ποιητικό λόγο, συχνά με voice over, και μέσα από κάδρα με εικαστική δύναμη».

Η θάλασσα υπήρξε φέτος εμβληματικός χώρος στο φεστιβάλ μέσα από πολλές ταινίες, ενώ η οικογένεια («επίκληση του οικογενειακού αρχείου») αναδείχθηκε ως καθοριστική παιδική μνήμη που σφραγίζει την πορεία ζωής των ηρώων.

Ευδιάκριτη ήταν επίσης η φυλετική ανατροπή μέσα από «τη διερεύνηση έμφυλων ταυτοτήτων, την ελεύθερη επιλογή σεξουαλικού προσανατολισμού, την αμφισβήτηση φυλετικών στερεοτύπων όπως η τοξική αρρενωπότητα».

Ως προς την απεικόνιση του έρωτα μάλιστα, μία από τις ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις της ομιλήτριας ήταν πως ο έρωτας, στην ρομαντική του μορφή, ήταν περισσότερο εμφανής μεταξύ ανδρών σε σχέση με «τις αγχωμένες ερωτικές επαφές και την διάχυτη αμηχανία στην ετεροφυλόφιλη επαφή».

Το προσφυγικό ήταν παρόν και στη φετινή θεματολογία, όπως ο αυταρχισμός της εξουσίας και η επιστροφή στην ιστορία (κυρίως «ως βιωμένη μνήμη και ως τραύμα»).

«Η μελαγχολία της νέας γενιάς μοιάζει να έχει περάσει σε πρώτο πλάνο», μέσα από θέματα όπως η αναγκαστική μετανάστευση στο εξωτερικό, οι συμμορίες, η νεανική παραβατικότητα, αλλά και ο τρόπος που νέοι άνθρωποι εισπράττουν την ασθένεια των γονιών τους, η οποία συχνά σημαδεύει ανεξίτηλα το μέλλον και τις ζωές τους.

Η κυρία Αθανασάτου επεσήμανε το υψηλό επίπεδο φωτογραφίας, την εικαστική δύναμη πολλών ταινιών και την αντισυμβατικότητα που επιδεικνύουν πολλά νέα παιδιά, όμως στα αρνητικά σημείωσε το φτωχό λεξιλόγιο πολλών μικρομηκάδων και το προβληματικό σενάριο: «Παραμένει ζητούμενο μία καλύτερη σεναριακή επεξεργασία με οικονομία στην αφήγηση και μία μεγαλύτερη εμβάθυνση στην ανάπτυξη των ιδεών» κατέληξε.

Αναφερόμενη σε αυτό το «μαιευτήριο του κινηματογράφου», όπως χαρακτήρισε ο πρόεδρος της φετινής κριτικής επιτροπής Δημήτρης Χαρίτος το Φεστιβάλ Δράμας, η κυρία Αθανασάτου μίλησε για τη μεγάλη συνεισφορά του καλλιτεχνικού διευθυντή Αντώνη Παπαδόπουλου  και «το μάθημα ζωής που μας έδωσε με την παρουσία του στην τελετή έναρξης».

«Ως διευθυντής έδωσε υπόσταση και πνοή στα όνειρα των μικρομηκάδων, βάζοντας το Φεστιβάλ Δράμας στον διεθνή κινηματογραφικό χάρτη», υπογράμμισε, θυμίζοντας στο κοινό «την επεισοδιακή παρουσία του Τέρι Γκίλιαμ στην διοργάνωση του 2011».

ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Η Μανουέλα Τσερνάτ, κάνοντας τη δική της, ενδελεχή αποτίμηση του διεθνούς προγράμματος, χαρακτήρισε το Φεστιβάλ  ως «ένα θεόσταλτο δώρο στην πόλη της Δράμας», ενώ έκανε και αυτή τη δική της μνεία στον καλλιτεχνικό διευθυντή Αντώνη Παπαδόπουλο «χάρη στον οποίο το διεθνές πρόγραμμα μετρά ήδη 25 χρόνια, ενώ ακόμα και σήμερα, που δοκιμάζεται η υγεία του, παλεύει με χαμόγελο και πείσμα για να χαρίσει στην Δράμα μία σχολή κινηματογράφου».

Συνοψίζοντας τις φετινές τάσεις, η κυρία Τσερνάτ μίλησε για ταινίες οι οποίες μιλούν για τις ταραχώδεις συνέπειες των διεθνών πολιτικών αλλαγών, αλλά και για ένα μωσαϊκό ταινιών που ανοίγουν ένα παράθυρο στις μακρινότερες χώρες του κόσμου: από την Κίνα μέχρι το Περού και από την Ισλανδία μέχρι την Κούβα.

Πολλές ταινίες, είπε, καταπιάνονται με πολέμους, παλιούς και τωρινούς, ενώ δείχνουν λουτρά αίματος που αποτελούν απόρροια  συρράξεων, δράσης συμμοριών, διεφθαρμένων κυβερνήσεων και κατάρρευσης των κρατικών δομών.

Οι φετινές θεματικές, ανέφερε, περιλαμβάνουν το γυναικείο ζήτημα, τις ανισότητες, τα γηρατειά και την κλιματική αλλαγή, όμως η Μανουέλα Τσερνάτ μίλησε και για την Ευρώπη των δύο ταχυτήτων που μοιάζει να απασχολεί πολλούς μικρομηκάδες: από την μια, η Ευρώπη της ευημερίας που προσφέρει κάθε ευκολία του πολιτισμού στους πολίτες της, και από την άλλη, η υπανάπτυκτη Ευρώπη, που καταδικάζει κάποιους άλλους πολίτες στην απόλυτη φτώχεια.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ

• Φεστιβάλ Δράμας