ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΔΡΑΜΑΣ

Σεπ 23, 2016 Κινηματογράφος 0

ένα μικρό ιστορικό

Πριν 39 χρόνια, το 1977, κάποιοι ανήσυχοι σκηνοθέτες, που δεν ανέχονταν άλλο τις πραχτικές παραγκωνισμού τους από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, αποφάσισαν να κάνουν ένα Φεστιβάλ που θα παίζει μόνο ταινίες μικρού μήκους. Βρήκαν φιλόξενη στέγη από την Κινηματογραφική Λέσχη Δράμας, από τον τότε Πρόεδρό της, τον κ. Δημητριάδη και τα μέλη της.

Από τότε μέχρι σήμερα έχουν περάσει 39 χρόνια, το Φεστιβάλ έχει μεγαλώσει, έχει αποκτήσει και διεθνή χαρακτήρα, έχει γίνει ένα θεσμικό Φεστιβάλ στην Ελλάδα. Με δύο λόγια είναι το βήμα όπου παρουσιάζεται το σύνολο της κινηματογραφικής παραγωγής ταινιών μικρού μήκους, τουλάχιστον όσες έχουν γυριστεί σε φιλμ.

Από τη Δράμα έχουν περάσει σχεδόν όλοι οι σκηνοθέτες που δημιουργούν σήμερα στον ελληνικό κινηματογράφο. Τουλάχιστον από τη νέα γενιά, όσοι έχουν κάνει ταινία μεγάλου μήκους έχουν περάσει πρώτα από το Φεστιβάλ Δράμας, είτε σα σπουδαστές είτε σαν απλοί διαγωνιζόμενοι. Για ένα χρονικό διάστημα οι ταινίες μικρού μήκους προβάλλονταν και στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και στο Φεστιβάλ Δράμας. Η μεγάλη παρέα όμως κέρδισε όλους τους υπόλοιπους και ήρθαν όλοι στη μεγάλη γιορτή που ήταν το Φεστιβάλ σε αυτή την πόλη της Μακεδονίας.

Η πρώτη αφίσα του Φεστιβάλ Δράμας.

Ο Δήμος αγκάλιασε αυτή τη διοργάνωση και τη συνέχισε όταν η Κινηματογραφική Λέσχη δεν μπορούσε να σηκώσει το βάρος της οργάνωσής της, όταν το Φεστιβάλ μεγάλωσε πολύ. Μικρή πόλη η Δράμα, η παρουσία των σκηνοθετών των ταινιών μικρού μήκους, οι «μικρομηκάδες», έκαναν και κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Στις καφετέριες του κεντρικού δρόμου, στη λιμνούλα, στην Αγία Βαρβάρα, στους δρόμους ανάμεσα στην αίθουσα όπου γίνονται οι προβολές και στα γραφεία του Φεστιβάλ, στα μπαράκια το βράδυ. Μία φορά που έκατσα λίγες ώρες παραπάνω, μετά το τέλος του Φεστιβάλ, μία Κυριακή, κατάλαβα πόση ζωντάνια δίνουν οι μικρομηκάδες σε αυτή την πόλη για μία εβδομάδα.

Καλλιτεχνικός διευθυντής υπήρξε ο Αλέξης Δερμεντζόγλου, κριτικός κινηματογράφου, δραμινός στην καταγωγή, ο οποίος εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Μετά τον Αλέξη Δερμεντζόγλου ανέλαβε τη διεύθυνση του Φεστιβάλ ο Αντώνης Παπαδόπουλος, σκηνοθέτης, ο οποίος είναι μέχρι σήμερα στη διεύθυνσή του. Ο Μάκης Γεωργόπουλος, υπεύθυνος μέχρι του λογιστηρίου για σειρά ετών, και η Ρίτσα Καβάκα και οι δύο υπεύθυνοι του γραφείου του Φεστιβάλ στη Δράμα, τέκνα της τοπικής Λέσχης Κινηματογράφου, φαίνεται ότι ακόμα το Φεστιβάλ κρατά τις ρίζες του με την τοπική κοινωνία.

Σε αυτούς θα πρέπει να προσθέσουμε τις Σοφία Γεωργιάδου και Τάνια Σιμοπούλου, υπεύθυνες του γραφείου των Αθηνών, που μας έχουν βοηθήσει πολύ όποτε χρειαζόταν. Τέλος ο Σταύρος Χασάπης, διευθυντής φωτογραφίας, είναι ο τεχνικός υπεύθυνος και συνυπεύθυνος με το διευθυντή για την επιλογή των ταινιών του διεθνούς τμήματος. Πίσω από αυτούς υπάρχει ένα πλήθος ανθρώπων που δραστηριοποιούνται για να οργανωθεί όσο πιο καλά γίνεται το Φεστιβάλ.

Ο πρώτος σταθμός ήταν όταν το Φεστιβάλ απέκτησε τελικά ένα καταστατικό, με υπουργό Πολιτισμού τη Μελίνα Μερκούρη. Ο δεύτερος σταθμός ήταν όταν προστέθηκε ένα καινούργιο τμήμα, το Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα. Ο πρώτος σταθμός ήταν αυτός που εδραίωσε το Φεστιβάλ σα θεσμό. Αυτόματα ήταν υποχρεωτικό για όλες τις ταινίες μικρού μήκους που ήθελαν να διαγωνιστούν στα Κρατικά Βραβεία, να περάσουν από το Φεστιβάλ Δράμας. Ο δεύτερος σταθμός συνέβαλε στην άνοδο του κύρους του σε διεθνές επίπεδο. Συγχρόνως ήταν μια ευτυχής συγκυρία η επαφή των Ελλήνων με τους ξένους συναδέλφους τους, έστω μέσω των ταινιών τους. Πιστεύω ότι, με αυτό τον τρόπο, ανέβηκε και το επίπεδο των Ελλήνων σκηνοθετών, μέσω του θεμιτού συναγωνισμού.

Σε αυτά τα δύο τμήματα θα πρέπει να προστεθούν οι παράλληλες εκδηλώσεις, όπως θεματικά αφιερώματα (ιαπωνικές ταινίες μικρού μήκους, ταινίες του γερμανικού εξπρεσιονισμού, οι ταινίες της περίφημης Σχολής του Λοτζ κ.ά), θεσμοθετημένα προγράμματα (όπως οι ταινίες της UIP, οι βαλκανικές ταινίες), ταινίες που δύσκολα θα μπορούσε κανείς να τις βρει, δουλειές αξιόλογες που ανεβάζουν τον πήχη του συναγωνισμού.

Οι ελληνικές ταινίες διαγωνίζονται στο Διαγωνιστικό Τμήμα, στο Σπουδαστικό Τμήμα και στο Τμήμα Έλληνες του Κόσμου (ένα ειδικό τμήμα που έχει θεσμοθετηθεί για τους Έλληνες που έχουν κάνει ταινίες, δεν μπορούν όμως να πάρουν την «ελληνικότητα», αφού έχουν κάνει την ταινία τους έξω, με συνεργείο που δεν είναι κατά πλειοψηφία Έλληνες ή που δε μιλιέται η ελληνική γλώσσα κατά το πλείστον). Οι υπόλοιπες ταινίες πηγαίνουν στο Πληροφοριακό Τμήμα. Αυτό το ξεχώρισμα το κάνει η Προκριματική Επιτροπή που βλέπει όλες τις ταινίες πολύ πριν να αρχίσει το Φεστιβάλ.

Υπάρχουν δύο Κριτικές Επιτροπές, αυτή για το εθνικό τμήμα και αυτή για το Διεθνές Διαγωνιστικό. Βραβεία επίσης δίνουν το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, η Ένωση Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης και η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου. Η τελετή έναρξης πλέον γίνεται στην καινούργια αίθουσα, στα Ολύμπια, ενώ η τελετή λήξης γίνεται στο Δημοτικό Ωδείο. Στην πρώτη αίθουσα αλλά και στα Αστέρια (παλιότερα), στο Ολυμπία (μετά το κλείσιμο της αίθουσας Αστέρια), εκεί προβάλλονται οι ταινίες.

Κάπως έτσι θα μπορούσε κανείς να περιγράψει σε γενικές γραμμές το Φεστιβάλ Δράμας. Αν κάποιος δει τις προβολές, το ζήσει από μέσα, τότε μπορεί να γευτεί αυτό που τα λόγια δεν μπορούν να περιγράψουν. Αυτά που οι εικόνες μας συντροφεύουν πολύ μετά τη λήξη του Φεστιβάλ, όσο ο απόηχός του διαρκεί.

Γιάννης Φραγκούλης

• Φεστιβάλ Δράμας