ΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΚΑΡΕΚΛΕΣ

Αυγ 21, 2019 Κινηματογράφος 0

LAS DOCE SILLAS

του Γιάννη Φραγκούλη

Από την Πέμπτη 22 Αυγούστου 2019 στους κινηματογράφους. Αξιολόγηση στο imdb.com 7,0/10.

ΣΥΝΟΨΗ

Η χώρα περνάει στα χέρια σοσιαλιστών επαναστατών. Μία πλούσια γυναίκα δεν αντέχει να δώσει όλο τον πλούτο και τα υπάρχοντα της στη νέα κυβέρνηση. Κρύβει, λοιπόν, όλα τα πολύτιμα κοσμήματα της, σε δώδεκα καρέκλες, από μία τραπεζαρία. Μέτα το θάνατό της, ο γαμπρός της, ο Ιππόλυτος, ανακαλύπτει τι είχε κάνει η πεθερά του. Οι καρέκλες όμως έχουν «εθνικοποιηθεί» και ανήκουν σε δώδεκα διαφορετικούς ανθρώπους. Μαζί με έναν παπά και τον πρώην υπηρέτη του, ο Ιππόλυτος αρχίζει μία τρελή κούρσα για να βρει τις καρέκλες και να πάρει ότι νομίζει, πως δικαιωματικά του ανήκει.

Το 1928, ο Ρώσος συγγραφέας Ilya Ilf κυκλοφορεί το σατυρικό του μυθιστόρημα «Οι δώδεκα καρέκλες», που έχει να κάνει με το μικροκακοποιό Όσταρ Μπέντερ. Τα επόμενα χρόνια, το μυθιστόρημα παίρνει τη θέση που του αξίζει στην παγκόσμια λογοτεχνία. Το 1938 το βιβλίο παίρνει τη μορφή ταινίας στη Γερμανία με τίτλο «13 Καρέκλες», με το Heinz Ruhmann. Ακολουθούν διάφορες άλλες κινηματογραφικές διασκευές. Το 1962 ο Κουβανός σκηνοθέτης Tomas Gutierrez Alea μεταφέρει τη δράση στην Κούβα. Οι παράλληλες διαδρομές Κούβας και Σοβιετικής Ένωσης επιτρέπουν την ελεύθερη απόδοση του βιβλίου. Η καρτουνιστική εισαγωγή της ταινίας δίνει από την αρχή τη σατυρική χροιά της. Το χιούμορ είναι διάχυτο σε όλη την ταινία καθώς, μέσω αυτού, προκαλείται η ηθική των «κυνηγών» του θησαυρού. Σαν παιδιά που παίζουν ο Ιππόλυτος και ο Πάδρε, αρπάζουν τις καρέκλες και βάζουν τρικλοποδιές ο ένας στον άλλον. Αυτή η κωμωδία καταστάσεων καταφέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα και είναι απολαυστικότατη.

Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Το εύρημα του κρυμμένου θησαυρού είναι πραγματικά πολύ καλό γιατί, ανάμεσα στα άλλα, μας δίνει την ευκαιρία να αναπτύξουμε διάφορες πλοκές της αφήγησης, να την αναπτύξουμε πολυεπίπεδα. Ένα εύρημα που το βρίσκουμε, σε μία πιο αφελή απόδοση, και στον ελληνικό κινηματογράφο στο «Θησαυρό του μακαρίτη».

Εδώ υπάρχει η αντίθεση του πλούσιου και του φτωχού, δείχνει τη διαμάχη μεταξύ του παλιού και του νέου, ενώ το πρώτο αρνείται να πεθάνει και να δώσει τα σκήπτρα στη νέα τάξη πραγμάτων. Εξάλλου και το όνομα Ιππόλυτος έχει το ανάλογο φορτίο από την ελληνικό μυθολογία. Ένας μυθολογικός ήρωας που είχε αποφασίσει να κάνει αυτό που ήθελε, να αντισταθεί στους θεούς, μέχρι που έφαγε το… κεφάλι του, σκοτώθηκε σε δυστύχημα, βοηθούντων των θεών, αναστημένος, όμως έζησε σε ένα δάσος, όλη του τη ζωή.

Η περιουσία έχει κοινωνικοποιηθεί, όμως ακόμα ο χαρακτήρας του μικροαπατεώνα εξακολουθεί να υπάρχει και αναδεικνύεται σε διάφορους ανθρώπους, σα μία αυθόρμητη συμπεριφορά, αυτή που το κυνήγι του θησαυρού τη φέρνει στην επιφάνεια. Οι φάρσες, οι κωμικές καταστάσεις, με τις οποίες είναι γεμάτες οι ταινία, όπως και το μυθιστόρημα στο οποίο βασίστηκε, μας δείχνουν ότι ο κακός εαυτός μας δεν πεθαίνει εύκολα, χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να πεθάνει ο ατομικισμός και ο εγωισμός και να δώσουν τη θέση τους στη συλλογικότητα.

Ο Κουβανός σκηνοθέτης, ο Alea, κάνει τη δέκατη ταινία του, καθιερώνεται στον παγκόσμιο κινηματογράφο και κυριαρχεί οριστικά, τέσσερα χρόνια μετά, το 1966, με την ταινία «Ο θάνατος ενός γραφειοκράτη». Καταφέρνει να αναδείξει το παράλογο, την αντικοινωνική συμπεριφορά, την πορεία ενός ανθρώπου ενάντια στο ρεύμα της εποχής του, δηλαδή την αντιεπαναστατική συμπεριφορά του, κάτι που τον κάνει, ουσιαστικά εχθρό της εξέλιξης στην πατρίδα του, κίνδυνο για τη χώρα του που προσπαθεί να ορθοποδήσει σε μία διεθνή αντιπαλότητα.

Κατά κάποιο τρόπο, ο Alea είναι προφητικός. Το παλιό όχι μόνο δεν πεθαίνει εύκολα, αλλά ουσιαστικά δεν πεθαίνει. Οι δομές του είναι βαθιά ριζωμένες στον κοινωνικό ιστό και, την κατάλληλη στιγμή βγαίνουν στην επιφάνεια. Η ιστορική απόδειξη είναι οι αντικαθεστωτικές ενέργειες ορισμένων Κουβανών, από την αρχή της επανάστασης μέχρι σήμερα. Καλεί όμως το θεατή να «αναλάβει τις ευθύνες του». Να πάρει θέση: Το ατομικό συμφέρον έχει μεγαλύτερη  σημασία από το εθνικό; Τι θα κάνει ο καθένας ή τι θα έκανε ο καθένας από εμάς στη θέση του πρωταγωνιστή αυτής της ταινίας;

Αν δε σκοτώσουμε μέσα μας τον πλεονέκτη, τον εγωιστή και τον ατομικιστή, τότε ποιον περιμένουμε να το κάνει; Αν δεν κάνουμε εμείς το πρώτο βήμα, στον εαυτό μας, αν δεν πιστέψουμε, ουσιαστικά και βαθιά, στο κοινωνικό συμφέρον, τότε πως περιμένουμε να ακολουθήσουν αυτό το δρόμο οι άλλοι; Ποιοι είναι αυτοί οι «άλλοι», αν όχι εμείς; Εδώ ακριβώς είναι το σημαντικό σημείο της φιλμικής ανάπτυξης του Alea και, αυτό, είναι επίκαιρο σήμερα περισσότερο από τότε, όταν, η παγκόσμια πλέον κοινότητα, δοκιμάζεται από ανάλογες δυνάμεις απόσχισης.

[vsw id=”QkV45Jh27yM” source=”youtube” width=”640″ height=”440″ autoplay=”no”]

ΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΚΑΡΕΚΛΕΣ

(LAS DOCE SILLAS)

Σκηνοθεσία: Tomás Gutiérrez Alea

Σενάριο: Tomás Gutiérrez Alea,  Ugo Ulive,  Ilya Ilf (μυθιστόρημα), Yevgeni Petrov (μυθιστόρημα)

Φωτογραφία: Ramón F. Suárez

Μοντάζ: Mario González

Μουσική: Juan Blanco

Ήχος: Mario Franca,  Eugenio Vesa

Παραγωγοί: Margarita Alexandre

Παίζουν: Enrique Santisteban (Ιππόλυτος), Reynaldo Miravalles (Όσκαρ), Pilín Vallejo (Γερτούδις), Idalberto Delgado (Ερνέστο), René Sánchez,  Ana Viña,  Manuel Pereiro,  Pedro Martín Planas,  Raúl Xiqués,  Gilda Hernández

Χώρα παραγωγής: Κούβα

Γλώσσα: ισπανικά

Είδος: κωμωδία

Έτος παραγωγής: 1962

Διάρκεια: 94΄

Ημερομηνία προβολής: 22/8/2019

Εταιρεία διανομής: New Star

Περισσότερα στοιχεία για συντελεστές και τεχνικές λεπτομέρειες πηγαίνετε εδώ.

• Κριτικές ταινιών