ΠΑΡΟΝΤΕΣ

Μαρ 13, 2021 Κινηματογράφος 0

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑΣ

η δημιουργική γραφή της πραγματικότητας

Παρόντες | γράφει ο Γιάννης Φραγκούλης

Τι σημαίνει, σε πολιτικό επίπεδο, η καραντίνα, τα μέτρα που πάρθηκαν, οι συμπεριφορές πολιτειακών, θρησκευτικών και θεσμικών παραγόντων; Πως ο κόσμος αυτά τα εκλαμβάνει;

Απαντήσεις σε αυτά και σε άλλα ερωτήματα, τα οποία θα παραχθούν από τις απαντήσεις στα προαναφερθέντα, μπορεί κανείς να βρει στην ταινία του Γιώργου Αυγερόπουλου, «Παρόντες».

Παραγωγή του 2021, με άλλα λόγια το μοντάζ έχει τελειώσει πριν κάποιες εβδομάδες, μιας ομάδας που έχει δώσει πολλά στο ντοκιμαντέρ, τόσο στην αισθητική του όσο και στο μήνυμα που αυτό εκπέμπει στο θεατή του.

ΟΙ ΚΑΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ

Έχουμε γνωρίσει το Γιώργο Αυγερόπουλου και την εταιρεία παραγωγής ντοκιμαντέρ που διευθύνει, τη SmallPlanet, από τον «Εξάντα», στην κρατική τηλεόραση. Αυτές οι παραγωγές -ίσως και κάποιες λίγες άλλες- ακολουθούν το δρόμο που άνοιξε το «Παρασκήνιο», των Λάκη Παπαστάθη και Τάκη Χατζόπουλου.

Διαβάστε τη συνέντευξη του Γιώργου Αυγερόπουλου εδώ

Στον «Εξάντα» βλέπαμε το πολιτικό μήνυμα να βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με την αισθητική φόρμα, το νόημα να βγαίνει από τα στοιχεία που το ντοκιμαντέρ δίνει, Ο θεατής τα συνδυάζει σε δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης.

Είναι ευνόητο γιατί αυτή η σειρά ντοκιμαντέρ κόπηκε από την τηλεόραση: ενοχλούσε η ήρεμη και καλά δομημένη φωνή, συνδημιουργούσε με το θεατή, άρα ήταν επικίνδυνη.

Ο Γιώργος Αυγερόπουλος δε σταμάτησε. Συνέχισε την αξιόλογη πορεία του και άνοιξε τα φτερά για τον εκτός Ελλάδας χώρο του οπτικοακουστικού τομέα. Η τελευταία παραγωγή του, «Παρόντες», επικεντρώνει στο επίκαιρο και φλέγον θέμα της καραντίνας. Της επιδημίας και της ίωσης του covid-19, ρίχνοντας φως στις πολιτικές προεκτάσεις αυτής της κατάστασης.

Ακολουθεί την ίδια πολιτική δημιουργίας, όπως και τα άλλα ντοκιμαντέρ του. Με άλλα λόγια: αντικειμενικότητα, παράθεση στοιχείων, ουσιαστικός λόγος, σφιχτό μοντάζ, σκηνοθετική ματιά που ξεκάθαρα κρατεί αποστάσεις από την τηλεοπτική φόρμα.

Διαβάστε τη βιογραφία του Γιώργου Αυγερόπουλου εδώ

Ο ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ

Στην ταινία «Παρόντες» που είδαμε υπήρχαν αυτές οι αξίες. Παράθεση γεγονότων και δηλώσεων. Με τέτοιο τρόπο που, με τη διαλεκτική, μπορούσε κάποιος να βγάλει το δικό του συμπέρασμα. Δεν είχαν αποκλειστεί δηλώσεις από φιλοκυβερνητικούς ή καθαρά κυβερνητικούς παράγοντες. Συνυπήρχαν με αυτές των αντιπολιτευτικών φωνών.

Όμως, ανάμεσα σε αυτή την αντιπαράθεση, εκεί που ο θεατής αρχίζει να μπερδεύεται, μπαίνει μία σφήνα, μία δήλωση ή ένα βίντεο αρχείου, που σε ωθεί να σκεφτείς και να διαμορφώσεις την άποψή σου.

Αν, λοιπόν, κάνουμε την ερώτηση: Ποια είναι η θέση αυτού του ντοκιμαντέρ; Απλά δε θα μπορούμε να απαντήσουμε εύκολα. Και εδώ είναι η δύναμή του. Στους «Παρόντες» δεν υπάρχει θέση δεδηλωμένη, αλλά παράγει την ιδεολογική του άποψη προοδευ

Σκηνή από τηην ταινία «Παρόντες», του Γιώργου Αυγερόπουλου

τικά, διαλεκτικά, σύμφωνα με την μαρξιστική ή ηρακλείτια θεωρία. Βάζοντας γερά τα θεμέλια του ιδεολογικού εποικοδομήματος, με τη θέση-αντίθεση-σύνθεση, όπως θέλει η θεωρία του Αϊζενστάιν. Σε αυτό το σημείο κερδίζει το χώρο του κινηματογράφου.

Ο ΕΛΙΣΣΟΜΕΝΟΣ ΛΟΓΟΣ

Ο θεατής δε βλέπει ένα εύπεπτο τηλεοπτικό κείμενο. Αλλά ένα που μπορεί να φαίνεται εύκολο στην ανάγνωσή του. Όμως, όσο η δόμησή του εξελίσσεται, αναδεικνύει την πολυπλοκότητά του, απαιτεί τη συμμετοχή του θεατή. Η εξέλιξη του αισθητικού και εννοιολογικού κείμενου (χρησιμοποιώντας τον όρο της σημειωτικής, της σειράς των κωδίκων, δηλαδή) είναι ένα τεράστιο ψηφιδωτό.

Η κάθε ψηφίδα είναι μία προσωπική ιστορία. Ο λόγος είναι σε πρώτο ενικό πρόσωπο, σχεδόν από όλους. Αυτό όμως το «εγώ» μόλις εκφέρει λόγο, εντάσσεται στο κοινωνικό πεδίο και γίνεται «εμείς». Με αυτή τη μορφή μας αφορά.

Τότε αυτό το «εμείς» θα γίνει το «εγώ» του κάθε θεατή. Άρα αυτό το κείμενο θα απλωθεί στο λόγο της κοινωνίας και θα ξαναγίνει «εμείς».

Το κείμενο ελίσσεται και φεύγει από το ατομικό ή το τοπικό, αποκτά πλέον την παγκοσμιότητα. Κατά συνέπεια, το ντοκιμαντέρ «Παρόντες» δε μας μιλά, κατ’ουσίαν, για την επιδημία και τις επιπτώσεις της στην Ελλάδα. θέτει το θέμα σε παγκόσμιο πεδίο. Διευρύνεται και η σημασία και η σπουδαιότητά του είναι μεγάλη.

Να ευχηθούμε στο Γιώργο Αυγερόπουλο και στην ομάδα του να είναι πάντα το ίδιο δημιουργικοί και να μας χαρίζουν τέτοιες στιγμές οπτικοακουστικής δημιουργίας που τις έχουμε πραγματικά ανάγκη.

ΠΑΡΟΝΤΕΣ

Σκηνοθεσία: Γιώργος Αυγερόπουλος

Σενάριο: Γιώργος Αυγερόπουλος

Φωτογραφία: Γιάννης Αυγερόπουλος, Θεόφιλος Δαδής, Κωστής Νικολόπουλος, Γιώργος Μουτάφης , Γιάννης Χλεμπάκος, Γιάννης Κολεσίδης, Γιώργος Σανταμούρης, Δημήτρης Κώτσου, Σοφία Εξάρχου, Γιώργος Ηλιόπουλος, Αλεξία Τσαγκάρη, Φοίβη Φρονίστα, Φάνης Καραγιώργος, Γιάννης Ντρενογιάννης, Γιώργος Αυγερόπουλος, Νίκος Φώσκολος, Simon Keating

Μοντάζ: Βασίλης Τσουκαλάς, Κώστας Χριστακόπουλος

Μουσική: Γιάννης Παξεβάνης

Έρευνα: Γιώργος Αυγερόπουλος, Φένια Χαλά, Αλεξία Τσαγκάρη, Θοδωρής Χονδρόγιαννος, Φοίβη Φρονίστα, Κώστας Κουκουμάκας, Έλενα Αποστολίδου, Μαριάννα Κακαουνάκη, Χριστίνα Χάσου

Παραγωγοί: Αναστασία Σκουμπρή, Γιώργος Αυγερόπουλος

Για περισσότερες πληροφορίες τεχνικές και συντελεστών δείτε εδώ

Η κριτική της ταινίας μεταδόθηκε στη ραδιοφωνική εκπομπή Cine Fabula, στο ραδιοφωνικό σταθμό Flash 99,4, την Τετάρτη 17/3/2021, μπορείτε να την ακούσετε εδώ.