ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΑΝΙΚΚΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥΣ

Μαρ 21, 2020 Κινηματογράφος 0

ΣΠΟΥΔΑΖΕΙΣ… ΒΛΕΠΟΝΤΑΣ

Ο Γιάννης Φραγκούλης συνομιλεί με τον Πανίκκο Χρυσάνθους*

Με τον Πανίκκο Χρυσάνθους μιλήσαμε για την Κινηματογραφική Λέσχη που συντονίζει στην Κύπρο. Σπούδασε στην Ελλάδα φιλολογία, ανακάλυψε εδώ τον κινηματογράφο, μέσα από ταινίες κλασικές του παγκόσμιου κινηματογράφου, επηρεάστηκε από αυτές, σπούδαζε τον κινηματογράφο στις αίθουσες. Το όνειρό του, να γίνει σκηνοθέτης, ήταν δύσκολο να πραγματοποιηθεί στην Κύπρο μετά τον πόλεμο. Λειτούργησε σε Λέσχες, έγραφε κριτικές για ταινίες πριν να αποφασίσει να κάνει ταινίες και να ασχοληθεί αποκλειστικά με τον κινηματογράφο. Οι ταινίες του, «Το τείχος μας», «Οι παδικιές της Αφροδίτης», ανάμεσα στις άλλες, μιλούν για μία άλλη Κύπρο, ταινίες που μπορεί κανείς να τις δει μόνο στην τηλεόραση, στην Ελλάδα. Η κουβέντα γύρω από τη Λέσχη επικεντρώθηκε…

Θα ήθελα να μας μιλήσεις για το πώς ξεκίνησες την Κινηματογραφική Λέσχη στην Κύπρο.

Δουλεύω σε Λέσχες, στην Κύπρο, από το 1977. Όταν τέλειωσα φιλόλογος και ήρθα στην Κύπρο, έμαθα ότι υπήρχε μία Λέσχη που είχε ιδρυθεί λίγο πριν από τον πόλεμο και διέκοψε τη λειτουργία της κατά τη διάρκεια του πολέμου. Μαζί με ένα φίλο μου που είχε σπουδάσει κινηματογράφο, αποφασίσαμε να επανιδρύσουμε την Κινηματογραφική Λέσχη Κύπρου. Συνεργαστήκαμε με τους παλιούς, δραστηριοποιήθηκα, μαζί με το Χρήστο Αγιομαμίδη, σε συνεργασία με ένα σκηνοθέτη του ΡΙΚ, τον Ανδρέα Κωνσταντινίδη, για να κάνουμε αυτή τη Λέσχη που έγραψε ιστορία στην Κύπρο.

Μέχρι τότε οι προβολές γίνονταν κάθε Δευτέρα, πρόβαλλαν ταινίες από τις αποθήκες των εταιριών και συγχρόνως συνεδρίαζαν για να αποφασίσουν την επόμενη προβολή. Οι ταινίες, όμως, ήταν περιορισμένες. Το δίλημμα πολύ γρήγορα τέθηκε αν θα γίνει ή όχι ανακύκλωση των ταινιών. Εμείς κάναμε πρόταση να εισάγουμε ταινίες από την Ελλάδα, υπήρξε μία αντίδραση από τους παλιούς, επειδή θεωρούσαν ότι αυτό δε θα πετύχει, υπάρχουν τελωνειακές διατυπώσεις. Επιμέναμε να ξεκινήσουμε με ένα Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου, το 1978, όπου προβλήθηκαν ταινίες όπως «Ο θίασος». Είχε πολύ μεγάλη επιτυχία και λειτουργήσαμε για πέντε χρόνια με ταινίες που εισάγαμε από την Ελλάδα.

Από ότι ξέρω το βίντεο έπληξε τον κινηματογράφο, λόγω του ότι δεν υπήρχε νόμος, έκλεισαν κινηματογράφοι στην Κύπρο.

Ναι, η Λέσχη αντιμετώπισε επίσης ένα πρόβλημα όχι μόνο για αυτό το λόγο, αλλά επειδή εξαντλήθηκαν και οι ελληνικές ταινίες. Παράλληλα η βοήθεια ήταν ελάχιστη, το κράτος μας έδινε επιχορήγηση που ήταν το κόστος μιας ταινίας. Φτάσαμε σε ένα αδιέξοδο, σε ένα οικονομικό πρόβλημα και υπήρξε μία μεγάλη διακοπή. Ξαναξεκίνησαν τη Λέσχη κάποια άλλα παιδιά, αφού είχαν μαζευτεί κάποιες ταινίες στην Ελλάδα, και έγινε ένας δεύτερος κύκλος. Εμείς φτιάξαμε μία δεύτερη λέσχη στη Λευκωσία για δύο λόγους: Κατ’αρχάς, μετά από απουσία μου από την Κύπρο ήθελα να ξαναδουλέψω στη Λέσχη, αλλά τα παιδιά δε μου το επέτρεψαν. Ακόμη, όμως, διαφωνούσαμε με τον τρόπο λειτουργίας της νέας Λέσχης που έπαιζε εμπορικό κινηματογράφο, ταινίες που είχαν περισσέψει από τότε που έκλεισαν οι κινηματογράφοι. Δεν πρόβαλλαν κλασικές ταινίες είτε γιατί δεν τους άρεσαν είτε επειδή δεν ερχόταν ο κόσμος. Υπήρχε, λοιπόν, ένα κοινό. Όταν λειτούργησε το Στούντιο, στη Λευκωσία, σκεφτήκαμε να κάνουμε κάτι άλλο που θα είναι μία πιο ουσιαστική δουλειά Λέσχης.

Πως θα χαρακτήριζες αυτή τη δουλειά;

Προβάλαμε το «Μ», με όλο τον κίνδυνο που υπήρχε για μία κλασική ταινία ή κάποιες άλλες γερμανικές βουβές ταινίες ή κλασικές αμερικάνικες, στις οποίες έρχονταν λιγότερος κόσμος. Θεωρούσαμε ότι, ανεξάρτητα της προέλευσης του κόσμου, αυτό αξίζει. Ζούμε, όμως, κάτω από μία οικονομική πίεση. Δεν μπορώ να πω ότι πετύχαμε, γιατί έχουμε οικονομικά προβλήματα, αλλά καταφέρνουμε να υπάρχουμε και με τη βοήθεια του Στούντιο που μας έδινε την αίθουσα δωρεάν.

Γίνονται κάποιες συζητήσεις μετά τις προβολές των ταινιών;

Δεν έχουμε αυτή την πολυτέλεια, παρόλο που θα θέλαμε. Κάνουμε κάποια εισήγηση, έχουμε φυλλάδια και κριτικές, έχουμε ένα μεγάλο αρχείο, μαζεύουμε κριτικές ελληνικών εφημερίδων και ξένων περιοδικών, γύρω στα 30 χρόνια, από το οποίο αντλούμε πληροφορίες. Σε περιορισμένο βαθμό συζητάμε με τον κόσμο σε φιλικές, περισσότερο, παρέες.

Ξέρω ότι όταν παίζει κάποιος ευρωπαϊκές ταινίες παίρνει κάποια χρηματοδότηση.

Χρηματοδοτούν επαγγελματικούς κινηματογράφους, όχι Λέσχες. Η πρόθεσή μας είναι να πείσουμε το κράτος να δίνει περισσότερα χρήματα για να απαλλαχτούμε από το άγχος της επιβίωσης.

Αν δεν κάνω λάθος, έχεις κάνει κάποιες προσπάθειες για να κάνεις μία Ταινιοθήκη.

Γύρω στο ’80 μάθαμε ότι μία αποθήκη ταινιών έκλεινε, είχαν γύρω στις 200 ταινίες στις αποθήκες τους. Κάναμε μία Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία, με ένα κεφάλαιο 2.000 λίρες, αγοράσαμε τις ταινίες με 500 λίρες. Σήμερα αυτή η εταιρία έχει γίνει σωματείο και μαζεύουμε συνεχώς ταινίες. Τα τελευταία χρόνια ανέλαβα την προσπάθεια, πήραμε πέντε σπίτια, από ένα εγκαταλελειμμένο τούρκικο χωριό, από τον Έπαρχο, ο οποίος αγαπά τις τέχνες, είναι ο ίδιος ποιητής και ζωγράφος, φτιάξαμε αυτά τα σπίτια και έτσι έχουμε ένα κέντρο. Μαζεύουμε ταινίες από όπου βρούμε, υπολογίζω ότι έχουμε γύρω στις 600 ταινίες, από τις οποίες περίπου οι 50 είναι κυπριακές. Κάποιες από αυτές τις ταινίες τις έχουμε προβάλλει στη Λέσχη, όσες βρίσκονται σε καλή κατάσταση.

*Η συνέντευξη πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Αθηναϊκή», την Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 1999.

• Συνεντεύξεις