ΖΑΜΑ

Ιαν 01, 2018 Κινηματογράφος 0

ZAMA

του Γιάννη Φραγκούλη

Στις 18/1/2018 στις κινηματογραφικές αίθουσες.

ΣΥΝΟΨΗ

Ένας αξιωματικός του ισπανικού στρατού υπηρετεί το στέμμα σε μία ισπανική αποικία της Νοτίου Αμερικής. Είναι απελπισμένος και θέλει να πάρει μετάθεση, αλλά ματαίως. Η ταινία αναφέρεται σε αυτό τον άνθρωπο, στα συναισθήματα του. Μας μιλά αλληγορικά, με ποιητικό τρόπο και μας συναρπάζει.

Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Η Lucretia Martel είναι η ποιήτρια-σύμβολο για τη Νότιο Αμερική, ειδικά στον κινηματογράφο, η απουσία της πιστεύετε ότι ισοδυναμεί με την απώλεια ενός σημαντικού στοιχείου της ανθρώπινης ταυτότητας. Έκανε την ταινία «La cienaga» (2001) και τη «The holy girl» (2004), γοήτευσε το κοινό των Καννών με τη λαμπερή και εξωφρενική «The headless woman», το 2008. Από τότε περιορίστηκε σε μία τηλεοπτική δουλειά και σε τρεις ταινίες μικρού μήκους, αυτή η ταινία «Ζάμα» («Zama»), 2017, είναι μόλις η επόμενη ταινία της μεγάλου μήκους από το 2008. Υπήρχαν φήμες ότι δεν ήταν καλά στην υγεία της, ότι ετοίμαζε μία ταινία επιστημονικής φαντασίας ή ότι είχε πάρει ένα πλοίο  και είχε εξαφανιστεί στον Αμαζόνιο. Και όμως επανήλθε κάνοντας κρότο με αυτή την ταινία-ποίημα.

Μετά από 9 χρόνια απουσίας, με το γοητευτικό «Ζάμα», μεταφέρει ένα μυθιστόρημα του Antonio di Benedetto, το οποίο αναφέρεται στον 18^ο αιώνα, στην ισπανική αποικία, στην παραθαλάσσια Asuncion. Η ταινία της είναι στοιχειωμένη, χάνεται στο ρυθμό που ο μύθος αυτός χρειάζεται για να μπορέσει να αφηγηθεί και να αφήσει το θεατή να τo βιώσει. Μπορεί να φαίνεται ότι είναι μία αισθητική που έρχεται από το παρελθόν, όμως στη Βενετία καθήλωσε το κοινό της.

Από την ταινία λείπει τόσο μία ακριβής ημερομηνία όσο και η συγκεκριμένη χωρική τοποθέτηση, μας αφήνει να βάλουμε τα δικά μας στοιχεία δίνοντας μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Μας πετάει στη θάλασσα και μας αφήνει να βρούμε το δρόμο μας, αναμιγνύει στοιχεία του αποικιακού καθεστώτος και αφήνει να εννοηθεί ποιος έχει βάλει το χέρι του για να αποψιλωθεί αυτή η γη, ακόμη τι υπάρχει πίσω από την περούκα και τα καλοχτενισμένα μαλλιά του Ισπανού αξιωματικού.

Βλέπουμε τον Ντον Ντιέγκο ντε Ζάμα. Υπηρετεί στο στρατό του ισπανικού στέμματος, είναι υπάλληλος, όμως θέλει να φύγει από εκεί, οι αιτήσεις του έχουν απορριφθεί, η μετάθεσή του δεν προχωρά. Μαραζώνει με το νόστο για το σπίτι του, καλοβλέπει τις γυναίκες, ονειρεύεται τη ρώσικη αριστοκρατία, με τους ονειρικούς της τρόπους. Πίσω του είναι η ζούγκλα, οι άγριοι. Θα πρέπει να αποκρούσει τους βαμμένους πολεμιστές, αυτούς που φαίνεται ότι πιστεύουν σε μαγικές υπέρτατες δυνάμεις, που απειλούν την ύπαρξη του, εύχεται να μην υπήρχαν καθόλου.  Αλλά όλα αυτά είναι μία δικαιολογία. Η ταινία έχει σα θέμα της έναν άντρα που περιμένει, χωρίς ελπίδα και βοήθεια, να ελευθερωθεί.

Ελπίζουμε η Martel να μην περιμένει πάλι εννέα χρόνια για να κάνει την επόμενη ταινία της. Είναι εξαιρετική σκηνοθέτης που δεν πρέπει να είναι στο περιθώριο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η «Ζάμα» είναι το αριστούργημά της, μία ταινία νοσταλγική, αισθαντική και παράξενη, όπου κυριαρχεί η απειλή και η άρρωστη ατμόσφαιρα. Η ζέστη είναι έντονη, οι άποικοι είναι έξω φρενών. Κανένας εδώ δεν είναι σίγουρος, κανέναν δεν μπορείς να εμπιστευθείς. Η ιστορία μας θυμίζει το εξαίρετο μυθιστόρημα του Gabriel Garcia Marquez, «Ο συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει». Αυτός ο ποιητικός ρεαλισμός έχει μεταφερθεί με εξαιρετικό τρόπο στη μεγάλη οθόνη, χωρίς να προδώσει καθόλου τη νοτιοαμερικάνικη ποίηση.

Όταν ο Ντον Ντιέγκο βλέπει το Βικούνα, σε ένα λιβάδι, τα μεσάνυχτα, όλοι αναρωτιούνται αν έχει παραισθήσεις. Η ταινία είναι γεμάτη από τέτοιες πανέμορφες σκηνές, κάποιες από αυτές είναι χιουμοριστικές. Κάποια μέρα ο Ντον Ντιέγκο καλείται να συναντήσει τον κυβερνήτη. Αυτός του ανακοινώνει ότι η αίτησή του για μετάθεση έχει απορριφθεί ξανά, άρα ο απελπισμένος αξιωματικός καλά θα κάνει να καθίσει στη θέση του. Ενώ αυτός βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση, ένα λάμα μπαίνει στο δωμάτιο και κάθεται ακριβώς πίσω του.

Είναι μία σκηνή που δείχνει την καταστροφή, με μεταφορικό τρόπο κοροϊδεύει αυτό τον απελπισμένο αξιωματικό. Η πίεση και η απελπισία εξατμίζονται, η διάθεση είναι πλέον τόσο αστεία που σατιρίζει αυτή την κατάσταση που θα μπορούσε να είχε συμβεί σε οποιοδήποτε μιλιταριστικό περιβάλλον. Η ταινία απλώνεται στο παγκόσμιο και μένει εκεί. Σε συναρπάζει και σε συγκινεί.

ΑΛΛΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ

Χρήστος Μήτσης (Αθηνόραμα)

Κυρίως όμως με τους αργούς και τελετουργικούς αφηγηματικούς ρυθμούς, οι οποίοι σπρώχνουν τον Ζάμα όλο και βαθύτερα στην απόγνωση κι εντέλει­ στην παράνοια, που στην ουσία δεν είναι παρά η ολοκληρωτική του παράδοση σε έναν άλλον, ακατανόητο και «μαγικό» κόσμο. Η διαδρομή­ του μέχρις εκεί είναι αργόσυρτη, δραματικά στεγνή και κινηματογραφικά ιδιαίτερη, προορισμένη να συγκινήσει μόνο το υπομονετικό σινεφίλ κοινό… Διαβάστε όλη την κριτική εδώ

Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Lifo)

flix.gr

Λουκάς Κατσίκας (cinemagazine.gr)

iefimerida.gr

Γιάννης Ζουμπουλάκης (Το Βήμα)

Νίκος Παλάτος (freecinema.gr)

Θοδωρής Δημητρόπουλος (oneman.gr)

Τάσος Ντερτιλής (cinepivtaes.gr, grandmagazine.gr)

Κωνσταντίνος Καϊμάκης (Athens Voice)

Αιμίλιος Χαρμπής (Καθημερινή)

ΖΑΜΑ

(ZAMA)

Σκηνοθεσία: Lucrecia Martel

Σενάριο: Lucrecia Martel, Antonio Di Benedetto (μυθιστόρημα)

Φωτογραφία:  Rui Poças

Μοντάζ: Karen Harley, Miguel Schverdfinger

Παραγωγοί: Agustín Almodóvar, Pedro Almodóvar, Joslyn Barnes, Alejandro Cacetta, Vânia Catani, Pablo Cruz, Benjamín Doménech, Eva Eisenloeffel, Claire Gadea, Santiago Gallelli, Juan Pablo Galli, Esther García, Danny Glover, Marie-Pierre Macia, Michel Merkt, Juan Perdomo, Leontine Petit, Susan Rockefeller, Matias Roveda, Georges Schoucair, Luís Urbano, Juan Vera

Παίζουν: Daniel Giménez Cacho (Ντον Ντιέγκο ντε Ζάμα), Lola Dueñas (Λουσιάνα), Matheus Nachtergaele (Βικούνα), Juan Minujín (Βεντούρα), Nahuel Cano (Μανουέλ), Mariana Nunes, Daniel Veronese (κυβερνήτης), Carlos Defeo, Rafael Spregelburd (καπετάν Ιπόλιτο), Jorge Román, Camila Sosa

Χώρα παραγωγής: Αργεντινή, Ισπανία, Γαλλία, Ολλανδία, ΗΠΑ, Βραζιλία, Μεξικό, Πορτογαλία, Λίβανος, Ελβετία

Έτος παραγωγής: 2017

Γλώσσα: ισπανικά

Διάρκεια: 115΄

Είδος: δράμα

Ημερομηνία εξόδου: 18/1/2018

Εταιρεία διανομής: Weird Wave

Περισσότερες πληροφορίες για τους συντελεστές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά: διαβάστε εδώ

Για να βρείτε που παίζεται η ταινία πηγαίνετε εδώ.

• Κριτικές ταινιών