ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ JEAN-PIERRE JEUNET

Ιούλ 13, 2014 Κινηματογράφος 0

ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ

ΝΑ ΔΟΥΛΕΥΩ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ

Έχει μικρή αλλά τέλεια διαμορφωμένη εργασιακή εμπειρία, ο Jean–Pierre Jeunet είναι περισσότερο γνωστός σε όλους ως ο σκηνοθέτης της «Αμελί». Υπήρξε επίσης μια επαφή με το Χόλιγουντ με το «Alien: resurrection». Πρόσφατα μας πρόσφερε τη σατιρική κωμωδία, η οποία αναφερόταν στις επιχειρησιακές βόμβες, τη «Micmacs».

Ο Jeunet γεννήθηκε στη Roanne, στην κοιλάδα του Loire, 100 περίπου χιλιόμετρα νότια του Παρισιού. Αγόρασε την πρώτη του κάμερα στην ηλικία των 17 χρόνων και έκανε ταινίες μικρού μήκους ενώ σπούδαζε ανιμέισιον. Έγινε φίλος με το Marc Caro, σχεδιαστή και καλλιτέχνη σχεδιασμού σε βιβλία κόμικς, με τον οποίο συνεργάστηκε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και στη σκηνοθεσία ταινιών. Η πρώτη τους ταινία δράσης ήταν η «The bunker of the last gunshots», το 1981, μία ταινία μικρού μήκους για τους στρατιώτες σ’έναν τυφλό, φουτουριστικό κόσμο. Σκηνοθέτησε επίσης πολλές διαφημίσεις και μουσικά βίντεο.

Ο Jeunet και ο Caro έκαναν την πρώτη τους ταινία μεγάλου μήκους το 1991, τη «Delicatessen», μία μαύρη κωμωδία που αναφερόταν σε ένα σπάνια πληκτικό, μετα-αποκαλυπτικό κόσμο, στον οποίο οι ζωές σε μια πολυκατοικία χτισμένη πάνω από ένα ντελικατέσεν κανονίζονται από ένα χασάπη που σκότωνε ανθρώπους για να θρέψει τους ενοικιαστές του. Η επόμενη ταινία τους «The city of lost children» (1995), μια μαύρη, πολυεπίπεδη, φαντασιακή ταινία, για έναν τρελό επιστήμονα που σκοτώνει παιδιά για να κλέψει τα όνειρά τους, να τα εμποδίσει να μεγαλώσουν πρόωρα.

Η επιτυχία της ταινίας «The city of lost children» του έδωσε την πρόσκληση να σκηνοθετήσει την τέταρτη ταινία της σειράς Alien, τη «Alien: resurrection», το 1997. Πέρασε από το Harry Potter και σπατάλησε δύο χρόνια δουλεύοντας για τη «Life of Pi», πριν την αναλάβει ο Ang Lee. Τώρα επιστρέφει με μία μεταφορά του μυθιστορήματος του ReifLarsen, βασισμένο σ’ένα παιδί-ιδιοφυία. Με την ταινία «The young and prodigious T. S. Spivet» δουλεύει για πρώτη φορά με 3D ανιμέισιον.

Είσαστε λίγο ονειροπόλος επειδή είχατε μοναχική παιδική ηλικία; Αυτό ήταν το στοιχείο που σας τράβηξε στην αφήγηση του Reif Larsen, «The young and prodigious T. S. Spivet»; Ήμουν μοναχογιός. Είχα έναν αδελφό που ήρθε πολύ αργότερα, έτσι ήταν και αυτός μοναχογιός, λόγω του χρονικού χάσματος των ηλικιών μας. Έβρισκα καταφύγιο στη φαντασία μου. Θυμάμαι, περίπου εννέα ετών ήμουν όταν δημιούργησα ένα κουκλοθέατρο και ανάγκασα τους γονείς μου να με βοηθήσουν με τα φώτα και τα κοστούμια, φυσικά τα πλήρωσαν όλα αυτά. Το επόμενο βήμα ήταν όταν κάποιοι φίλοι των γονιών μου ήρθαν με μία super 8 κάμερα, θυμάμαι τον ήχο και τη δόνηση αυτής της κάμερας… ήταν κάτι ανάλογο με αυτό που συμβαίνει στους Monty Pythons. Σκέφτηκα ότι αυτό που θα έπρεπε να κάνω είναι να αγοράσω μία κάμερα και να γίνω σκηνοθέτης. Έτσι όταν τέλειωσα το σχολείο δούλεψα σε μία τηλεφωνικά εταιρεία που μου έδωσε τα λεφτά να αγοράσω το βασικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένης της κάμερας, του προβολέα και της οθόνης.

Έχετε ποτέ χάσει αυτή την παιδικά ευχαρίστηση κάνοντας διάφορα πράγματα και, υποθέτω, μία ταινία σε 3D σας δίνει ένα νέο εργαλείο. Πιστεύω ότι μία ταινία είναι σαν ένα παιχνίδι-τρενάκι. Ήταν ο MarcCaro που μου έλεγε ότι ο κινηματογράφος είναι σαν ένα παιχνίδι, έχετε αυτό το μεγάλο κουτί με παιχνιδάκια και πρέπει να χρησιμοποιήσετε οτιδήποτε υπάρχει μέσα στο κουτί για να δημιουργήσετε ένα όμορφο πράγμα, έτσι χρησιμοποιείται τα σκηνικά, τα κοστούμια και τα υπόλοιπα, αλλά δεν πρέπει να αφήσετε κάτι μέσα στο κουτί. Αυτό είναι ένα από τα θέματα που αγαπάω πολύ στο γαλλικό κινηματογράφο, έχουμε την τάση να συγκεντρωνόμαστε στους ηθοποιούς και στους διαλόγους και δε μας ενδιαφέρει πολύ η οπτική πλευρά. Μου αρέσει όταν χρησιμοποιούμε όλα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας. Όταν βλέπετε τις εργασίες σκηνοθετών, όπως του Fellini, του Kurosawa και του SergioLeone, αυτοί χρησιμοποιούν οτιδήποτε. Μου αρέσει ο κινηματογράφος σκηνοθετών όπως του TerryGilliam και του TimBurton. Δεν τρελαίνομαι να αναπαράγω την πραγματικότητα, αν θέλετε κάτι τέτοιο θα πρέπει να κάνετε ένα ντοκιμαντέρ.

Ποιες ήταν οι πρώτες ταινίες που ανακαλείτε από την παιδική μνήμη σας; Όπως πολλά παιδιά έβλεπα τις ταινίες του Disney, τις έβλεπα με τη μητέρα μου, επίσης τα καρτούν του Τομ και Τζέρι. Η πρώτη super 8 ταινία που έκανα, σαν παιδί, ήταν ένα ανιμέισιον και το σχεδίασα καρέ-καρέ.

Τι σκεφτόσαστε κάνοντας την ταινία για την ιστορία του Σπίβετ σε 3D; Μου ήρθε αμέσως όταν διάβασα το βιβλίο, το οποίο είναι γεμάτο εικόνες στη μία πλευρά των σελίδων. Αυτό μου έδωσε την ιδέα να χρησιμοποιήσω 3D επειδή, σκέφτηκα, ήταν πιο όμορφο να βλέπεις τα αντικείμενα να πετάνε στο χώρο. Όταν βγήκε το «Avatar» στη Γαλλία υπήρχε ένα πρώτο διαφημιστικό σε 3D που έδειχνε καλούδια και πολλοί άνθρωποι σκέφτηκαν ότι αυτό ήταν το καλύτερο πράγμα. Αστειεύομαι, αλλά όταν βλέπεις πράγματα να πετούν γύρω σου, σαν ένα παιδί, θέλεις να τα πιάσεις. Είναι δύσκολο να σκεφτείς πως θα δημιουργήσεις αυτή τη διαδικασία, αλλά σε μία αφήγηση όμως αυτή με τον Τ. Σ. Σπίβετ ήταν τόσο εύκολο.

Αισθανθήκατε πνευματική συγγένεια με το συγγραφέα Reif Larsen, όταν συναντηθήκατε; Είναι πιθανόν γιος μου σε μία άλλη ζωή. Είναι 30 ετών και είμαι 60. Αλλά όταν το συνάντησα την πρώτη φορά, μου είπε ότι αισθάνθηκε κάποιον να γρατζουνίζει το κεφάλι του όταν είδε την «Amelie». Ήταν μια ταινία που αγάπησε. Είχαμε λοιπόν ένα κοινό κόσμο και ήταν ενδιαφέρον για εμένα να μεταφέρω το βιβλίο του επειδή ήταν στα αγγλικά, περιγράφοντας ένα μεγάλο αμερικάνικο χώρο, ήμουν σε θέση να χρησιμοποιήσω 3D. Αισθάνθηκα ότι ήμουν μέσα στον κόσμο μου.

Αλλάξατε πολλά από την πρωτότυπη ιστορία; Ήταν τόσο τακτοποιημένο από ιδέες που δε χρειαζόταν να αλλάξεις ή να προσθέσεις πολλά, αλλά το τέλος του βιβλίου ήταν κάπως ανακατωμένο το απλουστεύσαμε για τις ανάγκες της ταινίας. Η δομή της αφήγησης ήταν λίγο διαφορετική, αλλά κράτησα τη φωνή του αόρατου αφηγητή επειδή όταν αγαπάς ένα βιβλίο ο καλύτερος τρόπος να μείνεις πιστός σε αυτό είναι να χρησιμοποιήσεις τη ραχοκοκαλιά του και ο καλύτερος τρόπος είναι να κρατήσεις τη φωνή του αόρατου αφηγητή.

Πόσα παιδιά έχετε δει, εκατοντάδες, για να διαλέξετε για το ρόλο του παιδιού; Όχι, χιλιάδες! Αλλά ένα που είδαμε ήταν πολύ σπίρτο, έλεγε ότι μιλούσε πέντε γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των ρωσικών και των κινέζικων, ήταν πρωταθλητής στις πολεμικές τέχνες. Έτσι πέταξα για τη Νέα Υόρκη και έκανα κάποια τεστ και ήταν καταπληκτικός. Είχε μία λίγο παράξενη ανατροφή, για την οποία πραγματικά δεν μπορώ να μιλήσω, αλλά ήταν απίστευτος. Ποτέ δεν κουραζόταν και ήταν πάντα θετικός. Ήταν μόνο εννέα χρόνων και έπρεπε να το θυμάμαι αυτό, αλλά του μιλούσα σα να ήταν ο Audrey Tautou. Νομίζω ότι θα γίνει ένας σπουδαίος ηθοποιός και είναι ήδη. Με έναν παράξενο τρόπο, αυτός ο χαρακτήρας είναι ένας μακρινός Αμερικάνος ξάδελφος της Αμελί. Είχαμε και έναν εφιάλτη επειδή είχε υπογράψει για μία τηλεοπτική σειρά και είχαμε ένα σκληρό πρόγραμμα, συχνά δεν ήταν εκεί, αλλά εμείς έπρεπε να τραβήξουμε οπωσδήποτε.

Υπήρχαν κάποια προβλήματα με το Harvey Weinstein, τον Αμερικάνο διανομέα σας, ο οποίος ήθελε να γίνουν αλλαγές, όχι όμως απ’την πρώτη στιγμή. Ναι, ήθελε να μοντάρουμε ξανά κάποιες σκηνές της ταινίας αλλά αντιστάθηκα επειδή είχα την τελική κόπια. Είναι κάπως σαν έναν καλλιτέχνη που θέλει να κάνει μία έκθεση σε μία γκαλερί ενώ αυτοί θέλουν να αλλάξει κάποιο χρώμα επειδή δεν είναι τόσο κόκκινο. Προβληματίζομαι να δουλέψω στις ΗΠΑ με αφορμή αυτή την κατάσταση. Η ελευθερία είναι πολύ σημαντική. Πρέπει να αγωνίζομαι και να παλεύω λίγο, αλλά, στο τέλος, τα καταφέρνω. Βέβαια, σε όλες τις ταινίες που έχω κάνει στη Γαλλία, έχω πλήρη ελευθερία με την οποία αισθάνομαι πολύ καλά. Έχουμε, σύμφωνα με το νόμο, την τελική άποψη στο μοντάζ. Γι’αυτό το λόγο αυτή η ταινία ήταν συμπαραγωγή Γαλλίας και Καναδά, για να αποφύγω τους Αμερικάνους.

Ο ηθοποιός Dominique Pinon εμφανίζεται σε όλες τις ταινίες σας και αυτή δεν ήταν μια εξαίρεση. Αισθάνομαι ότι οι ταινίες μου δεν μπορούν να ολοκληρωθούν χωρίς αυτόν και αυτή τη φορά ήταν τυχερός γιατί έπαιξε στο θέατρο στο Παρίσι αυτό το χρονικό διάστημα, αλλά το κανόνισε έτσι ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε γυρίσματα για δύο μέρες. Είχα το Rob Periman να περιμένει να εμφανιστεί αν αυτός δεν θα μπορούσε να έρθει.

Υπάρχει κρίση με τόσες πολλές ταινίες γαλλικές που προσπαθούν να βρουν διανομή, ενώ το κοινό ελαττώνεται; Ψήφισα για τα βραβεία Cesar, τα γαλλικά Όσκαρ. Στο φάκελο των ταινιών που στέλνουν σε κάθε επαγγελματία κάθε χρόνο υπάρχουν 15 ή 20 τίτλοι για τους οποίους δεν έχω ακούσει ποτέ τίποτε. Λοιπόν ναι, πιθανότατα υπάρχουν πολλές ταινίες που μπαίνουν στην παραγωγή και κάποιες απ’αυτές δεν είναι έτοιμες να μπουν. Δεν έχουμε τόσους κινηματογράφους για να τις δείξουμε όλες, έχεις μόνο τρεις μέρες για να αποδείξεις ότι είσαι πετυχημένος και μετά εξαφανίζεσαι σε μικρές αίθουσες, αν δεν κόψεις αρκετά εισιτήρια. Και τότε είσαι νεκρός. Είναι ένας σκληρός κόσμος.

Πάντως έχετε υιοθετήσει τις νέες τεχνολογίες, οι ταινίες σας φαίνονται σα να είναι φτιαγμένες στο χέρι, είναι δύσκολο να κρατήσετε αυτή την ισορροπία; Μερικές φορές στη Γαλλία με κατηγορούν ότι χρησιμοποιώ παλιές τεχνολογίες σε μερικές ταινίες μου, αλλά αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να καταλάβουν ότι χρησιμοποιούσα τις νέες τεχνολογίες απ’την αρχή. Είμαστε οι πρώτοι που χρησιμοποιήσαμε ψηφιακό μιξάρισμα στην ταινία «The city of lost children» και η «Spivet» είναι η πρώτη μεγάλη παραγωγή σε 3D, στη Γαλλία. Μου αρέσουν τα γκάτζεντ. Έχω το storyboard στο iphone μου! Κάνωstoryboard σεόλεςμουτιςταινίες. Είναι ένας τρόπος για να δουλεύω καλά. Ο Πικάσο έκανε περίπου 150 σχεδιαγράμματα για τη Γκουέρνικα. Πιστεύω σε αυτόν τον τρόπο εργασίας αλλά δεν είμαι Πικάσο! Δεν μπορώ να σχεδιάσω πολύ καλά και δεν μπορώ να μιλήσω καλά αγγλικά, αν και έχω βελτιωθεί. Όταν έκανα το «Alien: resurrection» δεν μπορούσα να μιλήσω καθόλου αγγλικά, μπορείτε να το φανταστείτε για μια υπερπαραγωγή του Χόλιγουντ; Μου είχαν προτείνει να κάνω ένα από τους «Harry Potter», δεν το ήθελα, μέχρι ενός βαθμού, γιατί όλα είχαν τακτοποιηθεί και ήταν «στρωμένα στο τραπέζι» και δεν τρελαίνομαι να δουλεύω με έφηβους. Προτιμώ να δουλεύω με παιδιά. Ξεκίνησα να δουλεύω για το «A very long engagement» και ήταν πολύ κουραστικό. Έπρεπε όμως να το είχα κάνει επειδή σπατάλησα δύο χρόνια για την «Life of Pi», πριν ο Ang Lee να το αναλάβει. Ήταν δύσκολο, κατά κάποιο τρόπο, να δουλεύεις για αυτό και οι παραγωγοί να αγαπούν το σενάριο, αλλά αυτό κόστιζε 85 εκατομμύρια δολάρια και ήθελαν να δώσουν μόνο 60. Ήρθε ο Ang Lee και κανόνισε, με τη χρηματοδότηση της Ταϊβάν, να έχει προϋπολογισμό 150 εκατομμυρίων δολαρίων και αυτό έγινε μια καλή ταινία. Νομίζω ότι η δική μας προσέγγιση ήταν καλύτερη, ήταν πιο προσωπική, ενώ η δική του ήταν μια πιστή αντιγραφή από το βιβλίο.

Έχετε χρόνο για να σκεφτείτε για την επόμενη ταινία σας; Ξεκινώ να σκέφτομαι για αυτό που θα είναι η επόμενη παραγωγή. Αυτή θα γίνει δύσκολα γιατί πετύχαμε κατά το ήμισυ την επιτυχία στο γαλλικό box office. Πιστεύω ότι το κοινό στη Γαλλία βλέπει ύποπτα ένα Γάλλο σκηνοθετεί να κάνει μια ταινία στα αγγλικά! Το ίδιο συνέβη και με το Guillaume Canet, με το «Blood ties». Είχα κάποιες προτάσεις από την WorkingTitle, στην Αγγλία, και ασχολούμαι με αυτές, σε μια προσωπική παραγωγή. Θα δούμε.