ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΒΕΝΕΤΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Ιούλ 17, 2014 Κινηματογράφος 0

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΒΕΝΕΤΙΑΣ

σύντομο ιστορικό

Η «Exposizione d’Arte Cinematografica» είχε ενταχθεί, σα συμπλήρωμα, στη Μπιενάλε της Βενετίας το 1932 απ’τον Ιταλό πρωθυπουργό, το Benito Mussolini, ο οποίος ήταν αρχηγός του ιταλικού φασιστικού κόμματος. Το Φεστιβάλ της Βενετίας χρησιμοποιήθηκε κυρίως απ’τη φασιστική κυβέρνηση για να προωθήσει τις ιταλικές ταινίες και να επιβάλλει διεθνώς τον εθνικισμό.

Ο Mussolini ήρθε στην εξουσία το 1922 και επίσημα προώθησε ο ίδιος τον ψευδώνυμο «Ντούτσε», από το 1925, από τότε που επέβαλλε τη δικτατορία του.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΕΣΤΙΒΑΛ

Με τον έλεγχο στα μέσα ενημέρωσης, ο Mussolini έλεγχε το πώς το κοινό θα έβλεπε την εξουσία και την πολιτική του, επειδή ο έλεγχος στα μέσα είναι ο έλεγχος στο κοινό. Ο κινηματογράφος ήταν ίσως το μέσο που ασκούσε τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική επιρροή που χρειαζόταν ο Mussolini για να προωθήσει την ιδεολογία του καθεστώτος, τον ίδιο τον εαυτό του και την Ιταλία, ως μια δυνατή χώρα.

Πάντως, η ανάπτυξη ενός διεθνούς φεστιβάλ κινηματογράφου που έχει τις ρίζες του σε αυτές τις ταραχώδεις χρονικές περιόδους, στην ιστορία της Ιταλίας, τίθεται το ερώτημα: γιατί; Απ’το 1920 μέχρι το 1950 θα φαινόταν σα μία χρονική περίοδο που δε θα ευνοούσε την ανάπτυξη ενός φεστιβάλ κινηματογράφου, με κυβερνητική βοήθεια και με την υποστήριξη του κοινού το φεστιβάλ μπόρεσε να αναπτυχθεί. Ενώ η ιστορία του ιταλικού κινηματογράφου ξεκινά 50 χρόνια πριν την κινηματογραφική έκθεση της Μπιενάλε, με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας η ιταλική κινηματογραφική βιομηχανία κέρδισε αναγνώριση και πρεστίζ. Ο Philip Rylands, Αμερικάνος καλλιτέχνης, είπε σχετικά με την Μπιενάλε ότι «ο εθνικισμός είναι ένα στοιχείο που δίνει στην Μπιενάλε δύναμη και μακροζωία».

Η Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica della Biennale di Venezia (Διεθνής Έκθεση Κινηματογραφικής Τέχνης της Μπιενάλε της Βενετίας, η οποία λειτουργεί περισσότερο από ένα αιώνα, είναι ένας απ’τους πιο φημισμένους πολιτιστικούς οργανισμούς στον κόσμο που δημιουργήθηκε το 1895) είναι το παλιότερο απ’όλα τα κινηματογραφικά φεστιβάλ του κόσμου. Το 1932 ο Giuseppe Volpi, όπως ήδη έχουμε αναφέρει, το ίδρυσε, από τότε γίνεται κάθε χρόνο, αργά τον Αύγουστο ή νωρίς το Σεπτέμβριο στο νησί που είναι απέναντι από τη Βενετία, το Λίντο, εκεί όπου γυρίστηκε η ταινία του Λουκίνο Βισκόντι, «Θάνατος στη Βενετία». Οι προβολές γίνονται στο ιστορικό Palazzo del Cinema, στην τοποθεσία Lungomare Marconi, και σε άλλα γειτονικά μέρη. Εξ’άλλου η Μπιενάλε της Βενετίας, ο οργανισμός-ομπρέλα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, εκτός από το κινηματογραφικό της τομέα έχει την Έκθεση Αρχιτεκτονικής, το Φεστιβάλ Σύγχρονης Μουσικής, το Φεστιβάλ Θεάτρου και το Φεστιβάλ Σύγχρονου Χορού.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΜΕΙΣ

Τα κεντρικά βραβεία του Φεστιβάλ είναι το Χρυσό Λιοντάρι, για την καλύτερη ταινία του διαγωνιστικού τμήματος του Φεστιβάλ, το Αργυρό Λιοντάρι, για τον καλύτερο σκηνοθέτη, και το Coppa Volpi, για τον καλύτερο ηθοποιό, άντρα ή γυναίκα. Η Κριτική Επιτροπή μπορεί να επιλέξει ειδικά βραβεία (Λιοντάρια) για τη δουλειά ενός σκηνοθέτη ή κάποιου ηθοποιού, η ταινία του οποίου παρουσιάζεται στο κεντρικό διαγωνιστικό τμήμα. Τα κεντρικά βραβεία πήραν το όνομα «Λιοντάρι» από τα μαρμάρινα λιοντάρια που κοσμούν το λιμάνι της Βενετίας, τα οποία είχαν μεταφερθεί από τον Πειραιά.

Το Φεστιβάλ έχει και άλλους τομείς. Τους Ορίζοντες (Orizzonti) που δέχεται ταινίες με καθιερωμένη μορφή, αλλά που ανοίγουν νέο ορίζοντα, νέες τάσεις στην εκφραστική γλώσσα του κινηματογράφου. Σε αυτό το τμήμα δίνονται τα βραβεία: Orizzonti Pize, Special Orizzonti Juri Prize, για ταινία μυθοπλασίας, Orizzonti Short Film Prize και Orizzonti Medium-length Film Prize. Το Controcampo Italiano παρουσιάζει ένα πανόραμα του ιταλικού κινηματογράφου με επτά ταινίες μυθοπλασίας μεγάλου μήκους, επτά ταινίες μικρού μήκους και επτά ντοκιμαντέρ, όλα σε παγκόσμια πρώτη προβολή, όλες οι ταινίες είναι υποψήφιες για βραβεία, ανάλογα με την κατηγορία τους, Controcampo Award για ταινία μυθοπλασίας, μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ.
Απ’το 1934 μέχρι το 1942 δίνονταν το Mussolini Cup, πήρε το όνομα του δικτάτορα της Ιταλίας, το 1943 καταργήθηκε και μετονομάστηκε σε Grand International Prize of Venice το 1957, αργότερα ονομάστηκε Χρυσό Λιοντάρι.

Οι ταινίες που πήραν αυτό το βραβείο ήταν: «Teresa Confalonieri» («Loyalty of love»), το 1934, του Guido Brignone, «Casta diva», το 1935, του Carmine Gallone, «Lo squadrone bianco» («The white squadron»), το 1936, του Augusto Genina, «Scipione l’africano» («Scipio Africanus: the defeat of hannibal»), το 1937, του Carmine Gallone, «Luciano Serra pilota», το 1938, του Goffredo Alessandrini, «Abuna Messias» («Cardinal Messias»), το 1939, του Goffredo Alessandrini, «L’assedio dell’Alcazar» («The Sierge of the Alcazar»), το 1940, του Augusto Genina, «La corona di ferro» («The iron crown»), το 1941, του Alessandro Blasetti, «Bengasi», το 1942, του Augusto Genina.

Οι ξένες ταινίες που πήραν αυτό το βραβείο ήταν: «Man of Aran», το 1934, του Robert Flaherty, Αγγλία, «Anna Karenina», το 1935, του Clarence Brown, Αγγλία, «The Kaiser of California» («Der Kaiser von Kalifornien»), το 1936, του Luis Trenker, Γερμανία, «Danse program» («Un carnet de bal»), το 1937, του Julien Duvivier, Γαλλία, «Olympia part one: festival of the nations» («Olympia 1. teil-fest der volker»), το 1938, της Leni Riefenstahl, Γερμανία, «The postmaster» («Der postmeister»), το 1940, του Gustav Ucicky, Γερμανία, «Uncle Kruger» («Ohm Kruger»), το 1941, του Hans Steinhoff, Γερμανία, «The great king» («Der grobe Konig»), το 1942, του Veit Harlan, Γερμανία.

Οι καλύτεροι σκηνοθέτες πήραν το βραβείο αυτή την περίοδο ανάμεσα σε αυτούς ήταν οι King Vidor, «The wedding night», το 1935, Jacques Feyder, «La kermesse heroique», το 1936, Robert Flaherty και Zoltan Korda, «Elephant boy», το 1937, Carl Froelich, «Heimat», το 1938.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Το 70^ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας έγινε από τις 28 Αυγούστου μέχρι στις 7 Σεπτεμβρίου 2013. Ο Bernardo Bertolucci απέδειξε ότι έχει τη δύναμη να μας εκπλήσσει. Τη βραδιά της απονομής των βραβείων είχαμε τις περισσότερες εκπλήξεις απ’ότι σε άλλα φεστιβάλ στην πρόσφατη ιστορία του κινηματογράφου. Τα βραβεία δεν ήταν τα αναμενόμενα. Ας παραθέσουμε όμως τον πλήρη κατάλογο των βραβείων.

Golden Lion: «Sacro gra», του Gianfranco Rosi

Grand Jury Prize: «Tray dogs», του Tsai Ming-liang

Silver Lion (best director): «Miss Violence», του Αλέξανδρου Αβρανά

Best actor: Θέμης Πάνου, «Miss Violence»

Best actress: Elena Cotta, «A street in Palermo»

Marcello Mastroianni Award (Best young actor): Tye Sheridan, «Joe»

Best screenplay: Steve Coogan και Jeff Pope, «Philomena»

Special Jury Prize: «The police officer’s wife», του Phillip Groning

Luigi de Laurentiis Award (Best debut feature): «White shadow», του Noaz Deshe